donderdag 11 oktober 2012

Schiermonnikoog 10 Oktober : rallen knallen.

Het was afgelopen nacht zo mooi windstil en helder dat we het idee hadden opgevat om een experiment uit te voeren. Afgelopen jaren zijn we structureel in geschikt ogende nachten 's nachts geluid van waterral gaan afspelen om ze vervolgens overdag in de inloopkooien te vangen. We hadden daarbij vastgesteld dat de rallen die op het geluid reagerend in de netten belanden er gewoon weer uitklimmen. Dus besloten we om maar eens permanent bij de netten te blijven posten om invallende rallen meteen uit te halen. Vanaf 12 uur zijn we begonnen. Het duurde tot iets na 1 uur voordat de eerste ral daadwerkelijk tegen het net vloog, meteen gevolgd door een tweede exemplaar.
Beide waren adulte vogels met een loeizwaar lijf en dus gewichten tussen de 135 en 150 gram. Daarna vingen we nog een derde ral nog voordat we het licht uit hadden gedaan en de laatste ral hadden losgelaten. Het duurde daarna tot 3 uur voordat er weer een exemplaar tegen het net ging, nummer vier dus. In de tussentijd zagen we nog een grote uil rakelings langs het net vliegen, vermoedelijk een velduil. Daarna werd het stiller dan het al was. Een bijkomstige gelegenheid tijdens het wachten was dat we nu een mooi beel hebben kunnen krijgen hoe de teek van de koperwieken zich hier op Schier nu over de nacht verspreid. Aan het begin van de sessie hoorden we ongeveer 1 x per kwartier een roepje van een koperwiek, maar vanaf het moment dat er vanaf 03:45 uur een buiengebiedje vanuit het noorden het eiland op kwam hoorde ik ineens een enorme toename van koperwiekroepjes. Dat was dus het inmiddels bekende Luit Buurma-verhaal van de koperwieken die van zo'n buiengebied gebruik maken door het op te zoeken en de hoge windsnelheden rondom die buien te gebruiken om snelheid te ontwikkelen met zo min mogelijk energiegebruik. Gelukkig trok de meeste regen om het eiland heen en bleef het voor ons beperkt tot slechts enkele spatjes. Om 06:30 dook er uit het niets ineens een uil van hoogte naar beneden om in het net te belanden, YES ! Een kerkuil. Een snelle sprint, nog struikelend over een spanlijn leverde een mooie adulte bruine vogel op, dus waarschijnlijk een vrouwtje. De kerkuil was ongeringd, maar nu dus niet meer.

Foto: kerkuil, adult. Excuses voor de onscherpte, 't was donker hè...

Om 06:45 uur ging ook het eerste kamerlicht bij één van de huizen in de polder aan en begonnen de hanen te kraaien, gevolgd door balkende ezels bij de kinderboerderij.
Al snel daarna reed het eerste autootje over de Heereweg naar de veerbootsteiger voor de komst van de vroege ochtendboot. In het eerste ochtendlicht sprong er weer een vogel in het net. Dat bleek een reeds geringde houtsnip te zijn die in het voorjaarsseizoen als jonge vogel alhier is geringd; ook een leuke beloning voor een beetje extra inspanning. Het viel ons de afgelopen dagen op dat we helemaal geen grauwe ganzen en nijlganzen in de polder hoorden; nu vielen er vroeg in de ochtend ineens 3 nijlganzen in de polder in die vanuit de Kooiduinen aan kwamen vliegen.
De winterkoningen begonnen daarna met hun luide zang en ineens begonnen er merels, zanglijsters en koperwieken lager te vliegen en in te vallen in de boomtoppen op de scheiding van de schapenweide en het wilgengriend. Tijd om eens bij de andere netten te kijken en op deze manier kon ik al snel 3 merels vangen. Daarna vielen er ook zanglijsters en koperwieken in. Ook daarvan enkelen in de netten. Als bonus dan nog een paar waterrallen in de kooien en ook nog 1 in een grofmazig net. De andere mannen waren inmiddels wakker en kwamen mij tijdens hun eerste ronde ontbijt brengen, zie foto.

Foto: catering ten velde.

Bij terugkomst van de eerste ronde zat de lucht goed vol met vogels. Er kwamen leuke groepjes merels en zanglijster binnenvallen maar de hoofdmoot was vandaag toch wel weer de koperwiek.
De tweede ronde was al direct flink minder met vooral wat kleinere soorten als zwartkop, kleine barmsijs en winterkoningen. En nog steeds horen we in het veld geen roepjes en tikjes van roodborsten... het klinkt misschien blasé, maar we horen deze dagen meer bladkoningen dan roodborstjes.
De hele ochtend landen er regelmatig koperwieken in de boomtoppen van het opgaand bos en in de rij hoge berken langs de schapenweide. Maar ja, het verhaal is bekend, als je onder die omstandigheden geen ondersteunend lokgeluid van koperwiek afspeelt blijf je met de ringen op de streng zitten. En geluid draaien doen we dus niet meer... Na het middaguur viel het ineens helemaal stil met dat koperwiekgedrag, ze leken van de aardbodem verdwenen.

Foto: Leo's houtsnippenstudie....

Maar gelukkig hebben we de bladkoningen nog in het terrein zitten. De gehele dag hoorden we dat prachtige tsuuwiet-roepje in de berkenbosjes en wilgenstruiken. Er waren er dus duidelijk meer in het terrein aanwezig dan voorgaande dagen; we vingen er vandaag 3 nieuw en ook nog 1 van eerder deze week.


Foto: bladkoning.

Ook bij de vinken weer regelmatig overvliegende en kort pleisterende exemplaren maar daarvoor geldt het zelfde verhaal als voor de koperwieken. Pas laat op de dag hadden Leo en Kees er ineens 4 in de netten hangen met daarbij ook nog een keep. Die keep was pas de eerste van 2012, terwijl er al zoveel doorgetrokken zijn; veelzeggend. Ik heb die vangst niet meer meegemaakt want ik had aan het eind van de middag toch wel wat slaap in te halen....
De avondpiek bleef vanavond ook volledig uit, slechts 1 merel was door een net onderschept en de koperwieken waren aan het eind van de middag al massaal vertrokken.
Het werd aan het eind van de dag wel behoorlijk koud. Bij het lopen van de laatste ronde hingen er al dauwdruppels aan de netten. Toch durven we het wel weer aan om komende nacht weer bij de netten te gaan zitten....

Nachttotalen
Nieuw geringd / teruggevangen:
------------------------------

Waterral 4 / 0
Kerkuil 1 / 0
houtsnip 0 / 1
------------------------------
Totaal 5 nieuw geringd en
1 teruggevangen = 6 vogels.


Dagtotalen
Nieuw geringd / teruggevangen:
---------------------------------

bladkoning 3 / 1
fitis 1 / 0
goudhaan 1 / 0
heggenmus 2 / 0
houtduif 1 / 0
keep 1 / 0
kleine barmsijs 3 / 2
koolmees 0 / 1
koperwiek 3 / 0
merel 9 / 0
pimpel 0 / 2
rietgors 6 / 0
sijs 1 / 0
staartmees 0 / 1
tjiftjaf 4 / 0
vink 4 / 0
waterral 6 / 1
winterkoning 1 / 2
zanglijster 8 / 1
zwartkop 3 / 0
---------------------------------
Totaal 57 nieuw geringd en
11 teruggevangen = 68 vogels.

Geen opmerkingen: