vrijdag 12 oktober 2018

Baltische ringreis 20 t/m 28 September 2018.

In deze periode zijn we met een afvaardiging van Vogelringstation Schiermonnikoog op een heuse roadtrip naar de Baltic geweest. Binnen de ringers van het vogelringstation hebben we namelijk de wens uitgesproken om in de nabije toekomst een Helgolandkooi te gaan realiseren in het Groene Glop. Ik heb zelf zitting in de kleine werkgroep die we hebben gevormd om ons te oriënteren in de kansen en mogelijkheden danwel onmogelijkheden van een Helgolandkooi op de plek die we ter beschikking hebben.
En hoe kun je je beter oriënteren dan in de keuken van een ander te kijken... Zogezegd zo gedaan dus. Kees Oosterbeek heeft veel voorbereidend reisleiderswerk gedaan door ringstations met Helgolandkooien uit te zoeken en dat in een reisbare route te gieten. We hebben besloten om per auto af te reizen om onderweg ook nog vrijheid te hebben om op basis van ervaringen het schema nog te kunnen aanpassen. Er werd gekozen voor 3 te bezoeken locaties, respectievelijk Ventes Ragas in Litouwen (de voor ringers magische plek binnen Europa omdat daar ooit het ringen van vogels voor Europa begon), vervolgens Pape in Letland en als laatste van de drie het meest Noordoostelijk gelegen Kabli in Estland.

Op de 20e vertrokken we vanuit stad Groningen en zijn via Duitsland oostelijk gereden richting Polen. Het werd een rit onder uitgesproken zomerse omstandigheden want voor de zoveelste maal deze zomer hadden we het getroffen om weer een paar dagen met temperaturen van ruim boven de 20 gradengrens te beleven. We troffen onderweg op de Autobahn ruim een uur oponthoud door een ongeluk op 100 meter voor ons en vervolgens onder Berlijn veel files door werkzaamheden. En dus kwamen we 's avonds pas na 23 uur aan op het hotel waar we een reservering hadden gemaakt voor 1 nacht. Meest opvallend op vogelgebied waren onderweg natuurlijk de waarnemingen van meerdere rode Wouwen, de passage van de overgangszone van het verspreidingsgebied van de zwarte Kraai wiens plaats verder Noordoostelijker werd overgenomen door de bonte Kraai en de ietwat bevreemdende conclusie dat we onderweg in Polen amper vogels zagen, laat staan zich langs de snelweg ophoudende roofvogels....
Op de 21e de volgende etappe, en die bracht ons uiteindelijk in de vroege avonduren in Vente, op het schiereiland Ventes Ragas dat precies in Zuidwestelijke richting de brakke tot zoete binnenzee (de Kurische haf) insteekt aan de kust van de Oostzee. Aanvankelijk weten we niet echt waar we ons moeten melden en wandelen dan maar onze ringersneus achterna door gewoon maar richting zuidwest te lopen. Na het passeren van een paar gebouwen doemt vervolgens ineens in al zijn glorie de grote kooi op, Zemutine didzioji gaudykle, oftewel vrij vertaald het fort van de ondergedoken jager zoals de kooi door de ringers genoemd is. Ik noem hem liever het monster of Godzilla.... Wat een indrukwekkend geval, en dan zien wij hem in de late avondschemering nog slechts met gestreken netten omdat dag er ook hier inmiddels op zit. We bekijken de kooi nog even in de verre schemer, en dan meldt zich één van de ringers, de jonge Vytaustas Erdigaus die ons na kennismaking begeleidt naar ons verblijf in het hoofdgebouw van het ringstation.


Foto: de zigzagkooi naast het ornithologisch station in Ventes Ragas, Litouwen.

De volgende dag staan we vanzelfsprekend te popelen om na een vroeg ontbijt naar de ringhut te lopen om het begin van de vangdag mee te maken. We zien hoe met een druk op de knop(pen) het monster zichzelf ten hemel rijst en klaar staat voor actie. Doordat de wind al redelijk is aangetrokken tot 4 bft zet men hem niet tot de volledige hoogte open.
We maken kennis met Harrie de hoofdringer die hier Vytautas Jusys heet en full-time is aangesteld als betaald ringer. We krijgen een korte introductie en voorstelrondje over en weer en meteen grijpt hij naar mijn met ringen gevulde draagriem van mn verrekijker. Vervolgens wijst hij ons op de ringen die zij zelf in Litouwen gebruiken. De kleinte ringen zijn 1,8 mm, gevolgd door 2,5 mm en dan meteen naar 3,0 mm en 4,2 mm. Net iets andere maten dan wij gewend zijn, maar niet verkeerd. Ik kijk door de deuropening van het ringhutje even richting kooi en zie tot mijn verbazing dat Kees van Kleef al in vol ornaat in de hoofdkooi vogels loopt op te drijven alsof ie al volledig is geaccepteerd door de twee tieners die met behulp van jerrycans gevuld met enkele steentjes de vogels richting de eindopvang van de kooi begeleiden. Korte tijd daarna komen de eerste 50 vogels in keurige verzamelkooitjes de ringhut binnen en krijgen wij formulieren en ringtangen uitgereikt. Voor we het weten zitten we met zn drieën vogels te ringen.....
En zo zullen wij dus zeker anderhalf uur zitten te ringen en te ringen en te ringen. Ondertussen trekt de wind nog verder aan en begint de bewolking nogal dreigend te worden. Dat is kennelijk het startseizoen voor enorme aantallen Vinken om maar snel te vertrekken. Overal om ons heen vliegen vinken. tientallen , honderden, duizenden in een gestage stroom als ware het een grote zwerm bijen aan de kooi voorbij en regelmatig dwarrelen ze onbeholpen als muggen van boven water terug het land op Dat is hoe men het hier wil zien en meteen springen de ringers op fietsjes om de verder liggende kooien te inspecteren. Ondertussen krijgen wij het drukker en drukker als de jongelui naast de Vinken ook Sijzen binnen beginnen te brengen. Wat een indrukwekkende aantallen vliegen er dan zo ineens om je heen....


Foto: de ingang van de hoofdkooi waar bomen en struiken de vogels de kooi ingeleiden.








Foto's: in verschillende delen de hoofdkooi van voor naar achter met aan het eind tegen een oplopend plankier de eindopvang van de kooi waar de vogels uit de laatste opvangkamer worden verzameld. Aanvankelijk zat het ringhokje direct onder deze verhoging en werde de kistjes met vogels door de vloer naar beneden aangereikt aan de ringers. dit systeem zal toch wel minder goed gefunctioneerd hebben (of in delen van het seizoen te koud zijn geweest) want het ringen gebeurt nu in houten tuinchalets die van een kachel voorzien zijn...