Schiermonnikoog : van stand-still naar..... de 800e waterral !

Wederom zijn we vanmorgen opgestaan met heerlijk rusttig weer; windstil en fris maar niet koud. Bij aanvang was het wel volledig bewolkt maar dat zou al voor het middaguur opklaren naar een strakheldere hemel bij een inmiddels iets opkomend windje van 1 bft uit OZO-richting. En wederom was er lichte trek van lijsters en hingen er weer een aantal merels verspreid door de opstelling. Daarbij een adulte man met een bleke ring…. YES ! Een LONDON-ring van een moderne merel met bij op de ring www.ring.ac vermeld. Kortom, er kwamen weer Engelandvaarders het Groene Glop binnensodemieteren.


Foto: Merel (Turdus merula) met London-ring.

In die eerste ronde ook meteen een paar rallen in de kooien met daarbij de waterral die ons over de jaar-recordgrens trok ; we hebben dus vanaf vandaag nog niet eerder zoveel merels in 1 seizoen geringd, sterker nog, in slechts 2 maanden !
De rallen lieten zich vandaag van hun beste kant zien en werkten volledig mee in het halen van een andere drempel, de toch wel iets magische grens van 800 individuen….


Foto: waterral (Rallus Aquaticus) nummer 800 voor 2014.

Naast Ardie Noorman kregen we vanmorgen maar liefst 4 man & vrouw van Schierglas op verjaardagsvisite. Het hele gebouw kreeg een uitgebreide wasbeurt van binnen en buiten, alleen de gebaksschaaltjes bleven na afloop als een stilleven staan…. De vangsten waren overdag verder minimaal te noemen, maar nulrondes liepen we niet. Dit mede doordat we zelfs enkele vangsten overduidelijk te danken hadden aan de bomenzagers die nu op zo'n 20 meter ten noorden van onze netten van sectie 8 aan het zagen zijn. Het bos van het groene Glop wordt langzaam aan meer en meer een kooibosje. Reinoud Norde bezocht ons deze middag nog enige tijd en meteen kwamen de verhalen over de Shetland-eilanden weer los... Zoals : als je vanaf the Shetlands het eiland Foula niet kunt zien liggen dan regent het, kun je het wel zien liggen dan gaat het regenen…..
We vingen vandaag nog een merel terug die in 2008 hier is geringd en ons daarna 21 x met een bezoek heeft vereerd. Dit was het eerste bezoek van deze nu 8-jarige dame voor dit jaar.

Aan het eind van de middag kwam Gerard de Kroon nog weer langs om nog even zijn berekeningen aan al zijn in het broedseizoen gevangen rallen met ons te delen. Dat waren dus de originele papieren waar uit is afgeleid wat de biometrische boven en ondergrenzen voor mannen en vrouwen zijn. We hebben hem tevens een mooi voorbeeld kunnen laten zien van wat wij hier in het verleden al eerder constateerden; We vingen een waterral terug uit 2012. Dit exemplaar is in zowel 2012 als in 2013 als nu in 2014 iedere keer 1 keer gevangen en had duidelijk bruinige veerranden op de onderborst- en buikveren en wit aan de kin, beide kenmerken die toch ook door de heer de Kroon tot nu geldend als eerste kalenderjaar gebruikt werden. Dat was dan ook voor hem dus weer leerzaam want hij gaf zowel gisteren als vandaag al aan dat het in al zijn jaren van onderzoek de grootste beperking was dat het aantal terugvangsten eigenlijk te laag lag. Die terugvangsten zijn bij ons dan toch wel iets hoger, al zijn terugvangsten van alhier geringde individuen in successievelijk opvolgende jaren in de meeste seizoenen op de vingers van 1 hand te tellen.


Foto: Waterral (Rallus aquaticus) adult, met zekerheid leeftijd bepaald want ring stamt uit 2012.


Foto: waterral (Rallus aquaticus) adult. Er mag best nog wel iets bruin in de oorstreek en/of tussen oog en snavelbasis zitten.


Foto: waterral (Rallus aquaticus) adult. ook de kin mag bij een adult best nog wel iets wit bevatten.


Foto: waterral (Rallus aquaticus) adult. De poten zijn strokleurig en mogen geen zweem van vleeskleur meer hebben.


Foto: waterral (Rallus aquaticus) adult. De isabel-kleurige randen van de onderstaartveren zijn zo smal dat de witte zomen overduidelijk zichtbaar zijn.


Dagtotalen (nieuw geringd / teruggevangen ) :
--------------------------------------------------
Goudhaan 2 / -
Merel 17 / 2 (waarvan 1 ex LONDON).
Waterral 10 / 1
Koolmees - / 4
Pimpel - / 1
Roodborst - / 4
Winterkoning - / 1
--------------------------------------------------
totaal 43 vogels waarvan 29 nieuw geringd en 14 terugvangsten.

Schiermonnikoog : We mogen weer vangen !

De dag van gisteren werd zoals iedereen zal begrijpen beheerst door een chronisch gebrek aan knijpende vingers…. Gelukkig hadden we goed aanspraak aan onze bezoeker de heer Gerard de Kroon (DE autoriteit m.b.t. de veldkennis van waterrallen) die ons van een volledig waterrallen-college voorzag. We weten nu dat een loupe ook een handig aanvullend instrument is voor de leeftijdsbepaling van waterrallen want eerstejaars vogels hebben veel opener veren zonder proximale en distale baardjes aan de baarden…..
Ardie Noorman vergezelde ons ook nog en had onder zijn arm een nieuw oventje. WE ZIJN GERED ! Appeltaart en wat dies meer zij zal wederom ons deel zijn… Gisteravond hoorden we van Ardie (na afloop van de lezing die ik namens het VRS heb gegeven voor de Natuur en Vogelwacht Schiermonnikoog) in het dorpshuis dat Evert-Jan Rietbergen een bericht had rondgestuurd dat het vangstverbod voor ringers was opgeheven. De kippen in de omgeving van Oudewater snotteren niet meer en ook het vangen van vogels voor wetenschappelijk onderzoek mag weer. Wij dus snel naar het Glop (ik schreef bijna huis….) om de kooien weer op scherp te zetten en nog snel even wat werk te verzetten. Net voor de klok van middernacht stonden er 17 waterrallen op de teller.
Zover de dag van gisteren…..

Het was vanmorgen absoluut windstil in het Glop (terwijl er vannacht nog oost 3 bft stond) en er was totaal geen dauw. De tweede helft van de netten stond in rap tempo open en we waren er weer volledig klaar voor. Wederom had de eerste ronde enkele merels en wederom waren die in de tweede ronde al weel volledig verdwenen. Op het rallenfront bleef het echter ook verontrustend stilletjes. We hebben inmiddels de eindconclusie getrokken dat er wel wegtrek zal zijn geweest (waar we gisteren nog even ons voordeel van meepikten) maar geen aanvulling vanuit de achterlanden… Wel was er wederom (ze komen nog steeds….) enige aankomst van roodborsten. Wederom van die exemplaren met vleugels van rond de 74 mm lang. Verder vooral terugvangsten van diverse soorten waarbij vooral de winterkoning in aantallen opviel. Ook waren er ineens weer sijzen in het terrein, maar ik stel vast dat er maar verbluffend weinig elzenzaad op de bosbodem te vinden is dus die vangsten zullen niet enorm meer gaan pieken. In de bossectie vingen we ook nog een vink terug die op de kop af exact een jaar geleden door onszelf werd geringd en tot vandaag nooit eerder is teruggevangen. De laatste ronde voor donker is de eerste nulronde en ook in de avonduren blijven de rallenvangsten beperkt tot 1 exemplaar dat met de hand wordt gevangen als de vogel boven op de bovenste spanlijn van een net zit..


Foto : Gerard H.J. de Kroon voor het eerst sinds meerdere jaren weer met waterral in de hand.


foto : zo laat je een volledig ontspannen waterral los....


Foto : De vinkenvent gesigneerd.

Dagtotalen (nieuw geringd / teruggevangen) :
--------------------------------------------------
Waterral 5 / 1
Pimpelmees - / 1
Winterkoning - / 6
Koolmees - / 4
Roodborst 4 / 4
Vink - / 1
Merel 7 / 2
Keep 1 / -
Goudhaantje 1 / 2
Sijs - / 1
Staartmees - / 6
--------------------------------------------------
Totaal: 46 exemplaren, 11 soorten, 16:29 uren.

Schiermonnikoog : stand-still wegens uitbraak vogelgriep in Nederland.

De dag begon met het constateren van absolute windstilte en droog weer…. Dat was nog eens een goed begin na 2 dagen druil en nat. Buiten voelde het meteen ook goed aan en het was ook totaal niet koud.
Wel flinke dauw op de netten maar dat is niet zo verwonderlijk na zoveel neerslag. Er kwamen bij aanvang van de eerste ronde al meerdere groepjes koperwieken en enkele kramsvogels overvliegen en in het bos zaten al een paar merels te schetteren. In de netten hingen er ook meteen een paar waarbij ook een geringde man van vorig vangseizoen. Geringd op 30 juli 2013 en in de tussentijd alleen begin Oktober dit jaar teruggevangen. Verder nog een paar roodborstjes en natuurlijk de onvermijdelijke ;-) waterrallen in de kooien. Door het slechte weer dat gisteravond tot ver in de nacht doorzette zal er naar verwachting maar weinig nachtelijke aankomst van rallen zijn geweest maar toch wisten er nog 5 de ingangen van de kooien te vinden. Ondertussen waren er een paar groepjes koperwieken in de hoge berken langs de schapenweide gaan zitten. Die vang je hier dan niet want die komen bij het beschikbaar zijn van zulke mooie uitkijkposten niet naar beneden als ze niet echt willen foerageren. Ook komen er in de tweede ronde wederom weer kramsvogels over en hoor ik tot 2 x toe een oeverpieper, vliegen er enkele barmsijzen en een enkele vink en keep. Er is dus weer trek, eindelijk.

Om half 11 worden we gebeld door Ardie Noorman (mederinger uit het dorp) met de vraag of we het e-mailbericht van het hoofd van de ringcentrale hebben gelezen. Nee dus, wij zijn immers aan het vangen en ringen en lezen dan nog geen mail…. Het vangen van wilde vogels t.b.v. ringwerk blijkt in verband met uitbraak van vogelgriep in een kippensauna ergens in het land met onmiddellijke ingang stilgelegd in heel Nederland. Dat betekent dus ook voor ons maar 1 ding : netten sluiten en stoppen !
En zo geschiedde. We lopen de laatste ronde en vangen dan nog een rietgors en een zwartkop. Die zwartkop is de allerlaatste vogel voor vandaag en blijkt al geringd te zijn. Ja hoor ! Niet zomaar een geringde zwartkop, maar met een ring uit LITOUWEN ! Dat geeft dan toch onvermijdelijk wel een dubbel gevoel….. Het is de eerste Litouwer-zwartkop die we hier met het VRS in al die jaren sinds 1992 gevangen hebben. Helaas zit er meer niet in voor ons en wachten we maar af wat de ontwikkelingen rondom de stand-still-maatregelen zullen zijn.




Foto's : de 4000-ste geringde waterral in het bestaan van het VRS Schiermonnikoog, een adult.




Foto's : Zwartkop (Sylvia atricapilla) met ring uit Litouwen en een bonte pet.

Aan het eind van de middag arriveert Oscar Franken die voor de VU nog wat karweitjes moet verrichten en hij weet ons 's avonds nog een beetje te vermaken met het vangen van nachtvlinders. Het is weer een heerlijk rustige en bijna windstille avond met al snel een stuk of 10 soorten nachtvlinders op het laken. Tijdens het schrijven van dit dagverslag merk ik onbedoeld ineens op de lijst met de totalen van alle jaren dat we nu exact op de kop af 4000 waterrallen hebben geringd in het groene Glop……


Foto : nachtvlinderen met Oscar Franken.







Dagtotalen (nieuw geringd / teruggevangen):
----------------------------------------------
Waterral 9 / -
Winterkoning 1 / -
Roodborst - / 2
Merel 5 / 1
Koperwiek 1 / -
Zwartkop - / 1
Rietgors 1 / -
----------------------------------------------
Totaal: 21 exemplaren, 7 soorten, 3:30 uren.

Schiermonnikoog : en een Novembers regendagje....

Een dag om kort over te zijn : Pluvius maakte ons wakker en Pluvius bracht ons naar bed… Kortom, regen vanaf het eerste daglicht en dat bij slechts een heel zwak zuidoostenwindje. Op de radar zag je aan de achterkant van het regengebied continu nieuwe regen ontstaan. Na de eerste controleronde zijn we begonnen om het achterste deel van de opstelling dicht te gooien en zodanig de afstand een stuk korter te maken en snel te kunnen rondlopen teneinde de netten toch open te kunnen laten. Af en toe werd er op die manier toch nog een vogel gevangen, maar werden de meeste ringen toch weer aan waterrallen aangelegd.
Van zichtbare trek was vandaag haast vanzelfsprekend in het Glop niks te merken.
De tweede ronde was met 5 rallen de beste en dat wisten we de rest van de dag niet meer te evenaren. Aan het eind van de middag is het een kort moment vrijwel droog. Meteen is er enige beweging onder de vogels merkbaar, per slot van rekening moet er vandaag ook nog wat gegeten worden. Bij de laatste netten van sectie 4 beginnen er een stuk of tien staartmezen ineens fel te alarmeren en dat alarm verplaatst zich hoorbaar richting sectie 6. Als ik daar arriveer om de grofmazige netten die daar als enige netten nog openstaan vrij te maken van bladeren hangt er in één van die netten een eerste kalenderjaar mannetje sperwer. De rallenkooien leveren die ronde nog eens 3 waterrallen op in kooi 5, maar daarna is het echt gebeurd met de vangsten en gaan we met regen de duisternis in. In de loop van de avond wordt het langzaam aan droog en vangen we nog een waterral in één van de avondrondes. We zijn benieuwd wat de verwachte weersverbetering van morgen zal brengen.






Foto's : Sperwer (Accipiter Nisus) ; 1e kalenderjaar man. Let op het gesloten knipvlies in het rechteroog...

Dagtotalen (nieuw geringd / teruggevangen) :
-------------------------------------------------
Sperwer 1 / -
Waterral 17 / 1
Winterkoning - / 1
Merel 1 / -
Goudhaantje - / 1
Staartmees - / 1
Pimpelmees - / 3
------------------------------------------------
Totaal: 26 exemplaren, 7 soorten, 16:14 uren