Schiermonnikoog 24 November 2017 : de staart is er af, het zit er op.

In tegenstelling tot de verwachtingen was het vanmorgen nog droog. Op het veldje naast het veldlab wederom 5 tot 8 merels en op het pad ook nog een aantal. Maar helaas pindakaas… daar kunnen we niks meer mee doen, de netten zijn weg. Wat we nog wel hebben staan… de Rallenkooien, en wel alle 5. In tegenstelling tot gisteren vangen we er nu wel meteen een paar in de ochtenduren, en wel om 10:15 uur als ik besluit om de eerste kooi te ontmantelen. Later op de dag als het aantal kooien gaandeweg minder wordt
hebben we er nog 2 en in het laatste schijnsel van het daglicht en het eerste schijnsel van de maan komt er nog eentje uit de één na laatste kooi die nog staat.
De allerlaatste kooi haal ik in het stikkedonker weg na een heerlijk door Hanneke bereid avondmaal bestaande uit een grote pan zuurkool en diverse restjes van eerder deze week uit vele windstreken der culinaire tradities. Gelukkig hoefden we deze intercontinentale rijsttafel niet met z'n tweetjes te verhappen, we hadden ondertussen twee tafelgenoten van de telploeg voor de integrale Wadvogeltelling, Holmer Vonk en Peter van Horssen. De laatste kooi had in die laatste ronde geen Ral meer in petto, en dus zit hiermee formeel ons najaarsseizoen inclusief CES-seizoen er op.

We kunnen vaststellen (of moeten vaststellen) dat het in aantallen een niet al te best jaar was. Sterker nog, we moeten terug naar onze beginjaren, om precies te zijn 1994 om een nog minder jaar te vinden als we onze CES-vangsten buiten beschouwing laten. En dan vingen we in dat jaar nog met veel minder meters net gedurende minder vangdagen…..
Opmerkelijke zaken van dit jaar : een heel goed jaar voor Grote Bonte Specht, 15 stuks maarl iefst. En een heel goed jaar met Grote Barmsijzen natuurlijk, 215 stuks…
Verder totaal geen soorten in opmerkelijk hoge aantallen. Sterker nog : in het door Sovon ingestelde jaar van de Koekoek vingen wij totaal geen Koekoek !!! Geen Sperwergrasmus dit jaar… geen Draaihals… en zo kunnen we nog wel even doorgaan. Op roofvogelgebied een bijna vergelijkbaar verhaal ; buizerd slechts 2 waar een jaartotaal van 5 of 6 gewoon is, Sperwer nog opvallender, 2 exemplaren…. Houtsnip slechts 3 exemplaren… Het is inmiddels bekend dat in het hele land een negatieve trend is vastgesteld op langdurig opererende ringstations, maar het tikt bij ons hard door. Persoonlijk ben ik bang dat de veranderingen in de waterhuishouding op het eiland nu toch negatieve invloed begint te krijgen. In de periode waarin wij onze beste vangsten moeten doen staat er nu gemiddeld genomen een behoorlijke hoeveelheid water. En dan hebben we hier op Schiermonnikoog in November bijvoorbeeld nog maar 12 mm meer neerslag gehad dan het langjarig gemiddelde, het water wordt simpelweg gewoon langer vastgehouden en dat heeft invloed op diverse soorten die geen natte benen willen hebben….


Foto: avondrood in het duin...


Foto: heksenbezems in Berken.

We zullen maar blijven uitkijken wat de toekomst ons in dezes zal brengen, maar dat zal een lage termijn verhaal worden om enige zekerheid over dit vermeende effect te krijgen. Morgen moeten er nog wat laatste spullen opgeruimd worden in het onderzoeksterrein en hopen we na de middag naar huis te kunnen vertrekken.

Dagtotalen (nieuw geringd / teruggevangen):
-------------------------------------------
Waterral 3 / 2
----------------------------------------
Totaal 5 vogels in 15 uur.

Schiermonnikoog 23 November 2017 : met de netten weg gaat vangen sleg....

Na gisteravond in een gierende wind toch de laatste 2 grofmazige netten verwijderd te hebben restte ons vanaf vandaag alleen de controle van de 5 rallenkooien en het opruimen van vooral nog veel mistnetstokken en schoorlijnen in de opstelling. Daar was tijd genoeg voor want de Waterrallen lieten het vandaag compleet afweten. Helemaal niets in de kooien. En toch waren er weer wat Merels op het eiland aangekomen. In de loop van de dag begon het pad in het bos steeds vaker bezocht te worden door Vinken, Sijzen, Merels en Barmsijzen. In het achterste vangterrein hoorde ik tussen het spullen halen door ook een Huismus en een Siberische Tjiftjaf; nu wel….

Al redelijk vroeg in de ochtend trokken er buien over het eiland, maar net zo snel als ze kwamen was dat ook alweer voorbij. Daarna viel redelijk snel de wind weg naar een 2 tot 3 bft uit Zuidelijke richting. Kees Oosterbeek en Symen Deuzeman zijn nog op bezoek geweest en hebben de laatste spullen van de steltloper-ringgroep Calidris opgeruimd.
Voor zij vertrokken liepen zij nog een rondje door het vangterrein en bemerkten in de avondschemer dan toch 2 Waterrallen in de kooien. Nou ja zeg… de eerste rallenvangsten pas tegen 17 uur… dat heb ik hier werkelijk nog nooit meegemaakt.


Foto : ook de laatste mistnetstokken gaan naar binnen.

Tijdens de eerste ronde in het donker bleken er ook nog minimaal 3 Waterhoentjes in het vangterrein te zitten. 1 daarvan vloog rakelings over mijn hoofdlamp heen en ik kon hem/haar haast uit de lucht pakken, voelde echter slechts net de nagels van de vogel.


Foto: de zon liet zich in de middag toch nog even zien...

De laatste avondronde werd gelopen onder een prachtige donkere hemel gelardeerd talloze sterren en vrijwel volkomen windstilte. Het rallengeluid deed haar uiterste best maar had vanavond ook wederom totaal geen vangsten tot gevolg.....

Dagtotalen (nieuw geringd / teruggevangen):
-------------------------------------------
Waterral 2 / -
-------------------------------------------
Totaal: 2 exemplaren, 1 soorten, 15:00 uren

Schiermonnikoog 22 November 2017 : de laatste zetten met de laatste netten...

De Waterrallen-activiteit van gisteravond bleek kennelijk hoofdzakelijk wegtrek te zijn geweest. Er zitten beduidend minder rallen in het terrein dan voorgaande dagen en de kooien staan na de langdurige regenval van afgelopen dagen inmiddels ook nog eens weer een stuk natter. Er zaten wederom weer wat nieuwe Merels rondom het gebouw en in de ponyweide zag je ze weer op diverse plekken krabben in de kantjes langs de waterplassen onder de Eiken. De Westelijke (verrassend maar niet heus….) wind van gisteravond is vannacht alleen maar aangewakkerd en vandaag overdag waren de vangcondities wederom minimaal onder windkracht 6, maar we prezen ons rijk met na dagen weer eens een droge dag zonder neerslag in welke vorm dan ook.
Het werd dus weer Elzenproppen peuteren. En eigenlijk… eigenlijk is het veel makkelijker om een hele tak met Elzenproppen uit de netten te krijgen dan een paar losse propjes…


Foto: Een deel van onze vangopstelling gezien vanuit de boomtoppen.

De vangsten waren weer bedroevend, hoewel er toch wel weer nieuwe Sijzen en Grote Barmsijzen aangekomen leken te zijn. Dus zijn we om 09:30 uur met het sluiten van de laatste netten begonnen, om 12 uur waren ze allemaal binnen om te drogen. Alleen 2 van de grofmazige netten en de Rallenkooien zijn nog blijven staan, maar omdat de wind vanavond al is aangewakkerd tot 7 bft zijn die vanavond ook maar weggehaald en om 23:45 uur binnen. Die laatste ronde langs de rallenkooien was evenals gisteravond ook vruchteloos.
Vanaf morgen vangen we dus alleen nog met de rallenkooien.


Foto: Avondrood door het Berkenbos. Morgen beter weer?


Dagtotalen (nieuw gevangen / teruggevangen):
--------------------------------------------
Waterral 2 / -
Houtduif 1 / -
Grote Bonte specht - / 1
Koolmees - / 1
Merel 3 / 1
Roodborst - / 1
--------------------------------------------
Totaal: 10 exemplaren, 6 soorten, 15:30 uren

Schiermonnikoog 21 November 2017 : Met netten vol druppels vang je alleen de knuppels….

Maar gelukkig hebben we ook de kooien nog. Een dag om erg kort over te zijn. K met P. Bij het krieken van de dag miezermotregen (waar we nu bijna 1,5 week bij hebben doorgebracht) die in de loop van de ochtend alleen maar gestaag over ging in serieuzere regen. Om goed half negen stonden de vlotte vlottermannen van de gemeente alweer naast het veldlab om de hapering in de rioolafvoer definitief te verhelpen, maar definitef werd niet zo definitief want er moeten onderdelen besteld worden..

De eerste ronde langs netten (alleen sectie 1 en 2 en 3 stond nog open) en de Rallenkooien leverde slechts 1 Waterral op, daarna zou het tot 12:30 uur duren eer we weer veren in handen kregen. Dat betrof een merel die er behoorlijk mottig uitzag. 8 staartpennen waren in regeneraat en zo ook zowel bijna alle stuitveren als buikveren. Er waren echter geen klauwwonden van een roofvogel te zien dus het zou maar zo kunnen dat ie een aanvaring met een raam of zo heeft gehad en overleefd. Conditioneel was de vogel er echer
prima aan toe.


Foto : Geweizwam (Xylaria hypoxylon) tussen de herfstbladeren.

De ronde van 14 uur leverde zo ineens 4 waterrallen op. De Schemerronde voor het eerst deze periode totaal geen rallen en ook in de avonduren bleven vangsten uit. Inmiddels was tegen 22 uur de regen vertrokken en begon het flink dampig te worden , maar haalde de wind inmiddels ook aan. De nu nog resterende 150 meter net zat dan ook in korte tijd weer vol blad. Weet je in ieder geval wat je morgen al wel hebt gevangen…..


Foto: Sayaguesa-stier houdt ons op afstand goed in de gaten...

Dagtotalen (nieuw geringd / teruggevangen):
--------------------------------------------
Waterral 6 / 1
Koolmees - / 1
Merel 1 / -
Grote Barmsijs - / 1
Kleine Barmsijs - / 1
--------------------------------------------
Totaal: 11 exemplaren, 5 soorten, 14:45 uren

Schiermonnikoog 20 November 2017 : Het weer door regen niet meer mooi brengt waterrallen in de kooi….

Het werd op deze verjaardag van mijn lief een uitslaap-ochtendje met de netten dicht want het regende in de uren van het vroegste licht toch lekker door met een lekker tikkende regenpijp als ware het een wekker.... Bij het eerste licht bleek dat de weersverslechtering er eentje was vanuit menselijke optiek want er zaten duidelijk weer nieuwe Merels rondom het veldlab. Die situatie bleek later te worden bevestigd door bezoekers. De netten bleven toch vooralsnog dicht, maar de rallenkooien bleven echter vangklaar staan en werden geïnspecteerd.
Dat levert met hondenweer altijd wel wat vangsten op en zo geschiedde. In de ochtenduren vingen we 2 ongeringde exemplaren en 2 eigen terugvangsten uit de laatste weken.
Aan het eind van de ochtend kwamen er 2 paraplu's het pad aflopen waaronder Jan en Marije Visser schuil bleken te gaan. Ze verrasten Hanneke met een verjaardagsbezoekje. Voor mij werd dat vanzelfsprekend weer uren praten over vogels met het accent op vogels vangen. Jan bevestigde de aankomst van Merels en hij had ze vanuit de vogelkijkhut in de Westerplas zien binnenkomen.

Verder hebben we na aanmelding in de middag nog 2 Friese jonge vogelaars met vogelring-ambities op bezoek. Ze keken hun ogen uit bij 600 mtr gesloten net. Nou ja, gesloten… vanaf 20 uur was het weer eventjes wat opgeknapt en had ik besloten om sectie 1 open te zetten omdat je er vanuit het veldlab toch goed zicht op hebt.
Toen bij het lopen van een rallenronde bleek dat er weer diverse Vinken en Barmsijzen op het pad zaten heb ik ook in die omgeving 25 meter net opengeschoven. Voordat de laatste meter open stond hing er al een Barmsijs in en zaten er drie op de lussen van de netten. En zo sprokkelde ik dus toch nog wat vogeltjes bij elkaar.
Aan het eind van de middag ging ineens de storingslamp op de schakelkast buiten het gebouw branden en kwamen er bij ons meteen kwade herinneringen uit het verleden naar boven… sh*t !!! Dus meteen in de telefoon geklommen en na het avondeten kwam er een tractor met een gemeentemedewerker het pad oprijden om de boel te inspecteren. Er bleek een vlotter in de grote rioolput defect te zijn waardoor er geen afvalwater meer werd weggepompt. De nood is nu voor de nacht door handkracht geledigd en morgen gaat men het defect oplossen.


Foto: alle lof voor de medewerker van de Gemeente Schiermonnikoog die op zijn vrije avond nog even ons rioleringsprobleem oplost...

Tegen 22 uur is het 's avonds na een lange dag met vrijwel gestage neerslag eindelijk droog en daalt de temperatuur die de hele dag vrijwel constant op 11 graden zat naar 8 graden. Het is dan doodstil op het eiland want e wind is volledig gaan liggen. In de polder is mist aan het ontstaan. Op de twijgen van het hakhout zitten wel weer een paar rallen, maar de avondrondes leveren geen vangsten meer op.

Dagtotalen (nieuw geringd / teruggevangen) :
--------------------------------------------
Waterral 9 / 3
Merel 2 / -
Vink - / 1
Grote Barmsijs 3 / -
Kleine Barmsijs 1 / -
--------------------------------------------
Totaal: 19 exemplaren, 5 soorten, 14:45 uren

Schiermonnikoog 19 November 2017 : met een platte ladder kom je geen stap hoger.

En we hebben hem vannacht niet eens horen vallen… wel hoorden we dat het buiten flink gierde om het veldlab met af en toe striemend getik van hagel tegen de bovenramen.



De eerste ronde bestond voornamelijk uit Elzenproppen peuteren en netten ontbladeren. Toch wel weer een paar vogeltjes, 2 Waterrallen, 2 Merels, 2 Koperwieken en in de lucht een paar binnenkomende groepjes Koperwieken en Kramsvogels, maar dit alles niet in de verhouding van 1 in de hand en 10 in de lucht. Daarna een rondje nul en vanaf de ronde daarna het bekende sprokkelen met af en toe enkele vogels of wederom een nul-rondje. Rond 10 uur kregen we collega-ringer Jan Visser met partner Marije op bezoek voor een kop koffie en natuurlijk onvermijdelijk een rondje meelopen. De koffie werd uitgebreid tot een hapje mee-eten met de lunch en het rondje meelopen werden meerdere rondjes. Hartstikke leuk zo'n
collega-bezoek waarbij je weer veel van elkaar opsteekt. Mooi dat jan ook nog even een rondje meepikte met voor ons weer 2 nieuwe periodesoorten… een Putter (onze 15e voor dit jaar uit een groepje dat net uit de sloot omhoog kwam bij het eerste net achter het veldlab, en een IJsvogel terugvangst. Dan denk je meteen van och , het is die IJsvogel die nu voor de 8e x in dit seizoen wordt gevangen, maar het bleek een ander van de 6 exemplaren te zijn die nu voor het eerst sinds 9 Oktober werd teruggevangen.


Foto: IJsvogel (Alcedo Atthis) man, eerste kalenderjaar.

Na de lunch zaten er weer een paar waterrallen in de kooien met daarbij een leuke eigen terugvangst uit 2015. Deze vogel werd op 24 November 2015 door ondergetekende geringd, in 2016 nog 6 x teruggevangen en daarbij 1 x bemonsterd voor het vogelgriep-onderzoek en nu voor dit jaar dus voor het eerst weer opnieuw gevangen. Het soort individu waarbij je hem/haar zou willen vragen of ie nu een eilander is of ons op zijn/haar reis trouw komt bezoeken….
In de ronde na vertrek van het daglicht vangen we ook nog een paar vogels terug, daarbij een adulte Tjiftjaf die ik zelf op 28 Juli hier ringde en die nu dus nog steeds hier aanwezig is terwijl alleen Joop van Ardenne hem/haar in de tussentijd controleerde. En dan denk je dat je lokale broedvogels in dit deel van het seizoen al lang en breed weg zullen zijn… De laatste leuke eigen terugvangst die ik voor vandaag vermeld was een Pimpel uit 2012 die nu voor de 26e maal gecontroleerd is in alle delen van het jaar.
Dat kunnen we dus wel een vaste bezoeker / bewoner van het glop noemen.

Ondertussen is de harde wind aan het eind van de dag nog steeds beeldbepalend en arbeidsbepalend, al is de regen er in de middaguren wel goeddeels af. Voor morgen wordt er met dusdanig grote zekerheid langdurige regenval verwacht dat we beslotenhebben om de gehele opstelling in de avonduren maar preventief te sluiten. Dan ben je een half uurtje voor het maken van dat besluit nog bezig geweest om alles vrij te maken van Elzenproppen, maar kom je bij het sluiten bedrogen uit en hangt er al weer net zoveel in de netten….

Dagtotalen (nieuw geringd / teruggevangen):
--------------------------------------------
Waterral 6 / 4
Koperwiek 3 / -
IJsvogel - / 1
Vink 2 / -
Pimpelmees - / 2
Keep 1 / -
Staartmees - / 3
Grote Barmsijs - / 1
Tjiftjaf - / 1
Putter 1 / -
Merel 3 / 1
---------------------------------------------
Totaal: 29 exemplaren, 11 soorten, 15:00 uren