vrijdag 17 april 2015

CES-project weer van start !

Gisteren was het weer zover, het CES-seizoen is weer van start gegaan. De netten werden weer van stal gehaald, klaar voor het derde seizoen na de herstart op deze locatie die in de jaren 90 steeds minder resultaten opleverde (tot slechts 0 of 1 vogel op een sessie van 6 uur) tengevolge van de successie van het bos.
Nu is dat anders, want na overleg met de beheerder, Rijkswaterstaat dienstkring twentekanalen, hebben we het bos omgevormd tot struweel. dat heeft positieve invloed gehad op de broedvogels. Veel meer nestgelegenheid voor veel meer soorten. En dan geeft het je een heel goed gevoel als je ziet wat je na bloed zweet en tranen aan de vogels kunt bieden.

Het was op deze eerste vangdag vanaf het eerste licht duidelijk, er zaten al behoorlijk wat zwartkoppen in het terrein. En zoals later zou blijken lieten de tjiftjaffen en roodborsten zich ook niet onbetuigd. Niet eerder ving ik hier in de maand April van die drie soorten zo veel exemplaren op een vangdag zonder gebruik van lokgeluid.

In één van de eerste rondes langs de netten hing er al een Gaai, in de voorgaande 2 seizoenen slechts 1 exemplaar in alle 12 vangdagen per seizoen.... dus dat belooft nog wat.... Maar ja, nu weet de hele familie (en ook mijn trommelvliezen) al dat ik er weer ben... Het adulte exemplaar dat ik vandaag ving had een enorme haak op het puntje van z'n snavel zoals bij een klauwier, en ook dat heb ik geweten... dr zitten nu nog een paar blauwe klemblaren op mn handen.


Foto: Gaai, na 2e kalenderjaar.

Ook de vuurgoudhaantjes waren er weer, vorig jaar een nieuwe broedvogelsoort voor het bos en ik ben benieuwd hoe zich dat verder zal ontwikkelen. Vandaag 2 mannetjes kunnen ringen, de vrouwen zijn kennelijk al met andere zaken bezig...

Foto: Vuurgoudhaan-man.

Bij de zwartkoppen waren er al meerdere die hier als broedvogel of als 1e kalenderjaar-vogel geringd zijn. Die waren dus al weer op bekende grond teruggekeerd en het beviel hen hier dus kennelijk goed. Dat kan ik me goed voorstellen met deze Nederjungle van ondoordringbare braamstruwelen gelardeerd met vlier.... Bij de terugvangsten exemplaren uit beide voorgaande CES-seizoenen, maar ook 2 exemplaren uit 2011 en 2012.

Aan het eind van de vangsessie vink ik nog weer een vink met 'kalkpoten'. de vogel had deze aandoening zo sterk dat het volledig onmogelijk was om haar van een ring te voorzien, daar zou ze alleen maar ongemak van ondervinden, dus maar niet. 'Kalkpoten' worden veroorzaakt door een mijt die zich nestelt onder het hoornige oppervlak van de poten.

Dagtotalen (nieuw geringd / teruggevangen):
------------------------------------------------

Grote Bonte Specht - / 1
Vuurgoudhaantje 2 / -
Winterkoning 1 / 3
Staartmees - / 1
Heggenmus 1 / 2
Glanskop 1 / -
Roodborst 5 / 2
Pimpelmees 2 / 1
Merel 2 / -
Koolmees - / 11
Zanglijster 4 / -
Gaai 1 / -
Zwartkop 14 / 7
Vink 3 / 1
Tjiftjaf 12 / 1
---------------------------------------------------

Totaal: 78 exemplaren, 15 soorten, 6:00 uren.



Foto: overzicht (nou ja, overzicht....) van de vangbaan.


Foto: een nog laat bloeiende Gaspeldoorn op het zandstortterrein.

Na afloop van de 6 vanguren voor het CES-project heb ik snel de netten opgeruimd (nou ja, snel.... tot 2 x toe viel mij een net over de volle lengte in de eikenbladeren, dan ben je wel een half uurtje aan het peuteren....) en de tweede ronde voor de nestkastcontroles gelopen. Dr is in de afgelopen week nog niet zo heel veel veranderd, alhoewel een aantal mezen is begonnen met de eileg. In totaal trof ik vanmiddag 58 eieren aan van pimpel, koolmees en boomklever. Van die laatste soort zat de eerste inmiddels te broeden en omdat ik de kleurringen-combinatie kon aflezen is voor het RAS-project de eerste terugmelding van dit seizoen dus ook binnen.
Onderweg trof ik achter 1 van de nestkasten nog een nest van een zanglijster met 4 stevig bebroedde eieren. Wat een respect heb ik toch iedere keer voor de stucadoorskunsten van deze soort. Hoe krijgen ze het voor elkaar om een zo mooi symmetrisch ronde kom te maken en deze zo gaaf af te werken alsof het een leemwand is.... indrukwekkend.

Foto: vierlegsel van zanglijster. Op de nestrand liggen uit de boom gewaaide gallen.

aan het eind van de middag kon ik bij mijn ouders in de tuin nog mijn allereerste 1e kalenderjaar vogel van 2015 ringen. Een al uitgevlogen jonge merel dus. Ze zijn er in sommige jaren echt wel vroeger bij, maar ik heb daar nog niets van andere ringers over gehoord/gelezen.

Foto: 1e kalenderjaar Merel. Net uit het nest, 12 of 13 dagen oud.

maandag 13 april 2015

De Hoge Veluwe : Yes !!! de eerste koolmees-eieren !

Dat geeft altijd toch weer wat extra opwinding onder de onderzoekers.... vandaag heb ik tijdens de nestkastcontroles in 1 kast de eerste 2 eieren van een koolmees aangetroffen. In totaal hebben we nu in 4 kasten eieren van mezen liggen waarbij ik in het geval van 1 kast nog met mijn collega's oneens ben. Zij denken dat dit ook een legsel van een koolmees is, ik ben er vrijwel zeker van dat het hier een zwarte mees betreft. De tijd zal leren wie er gelijk krijgt.

Ik ben vandaag ook even van het spoor afgegaan en heb een sperwer-territorium van vorig jaar bezocht. Daar hoeven we dit jaar niet zo heel veel verwachtingen van te hebben, want er is daar in ieder geval al 1 adulte sperwer gepredeerd door een havik die ook met 2 paar in ons nestkastgebied vertegenwoordigd is. Die twee soorten liggen elkaar niet zo.... dat mag duidelijk zijn.


Foto: geplukte veren van sperwer, gepredeerd door havik. Einde van dit territorium voor dit jaar.

Vanmorgen zag ik tijdens de controleronde ook in totaal 16 edelherten verdeeld over 3 groepen. Het viel me op dat meerdere herten dit jaar erg laat zijn met het afwerpen van het gewei. In dit geval hadden 5 van deze herten nog hun oude stangen.

Bij het voer-experiment hebben we een lekkerbekkie zitten die zijn/haar neus optrekt voor meelwormen. De vogel neemt ze wel uit de voertray en knijpt ze wel dood maar spuugt ze vervolgens uit waarna ze in het nest blijven liggen. Zie onderstaande foto. Overigens is dit nest rijkelijk afgewerkt met hertenhaar dat afkomstig is van een dood hert dat ongeveer 100 meter verderop ligt... dat zullen we in meerdere kasten gaan merken.


Foto: Ik lust geen meelwormen......

zondag 12 april 2015

Hoge Veluwe / Markelo : de eerste weken van het broedseizoen.

het leek er aanvankelijk op dat we wederom een vroeg broedseizoen zouden beleven. We hadden immers weer eens een zachte winter gehad, al waren gemiddeld gezien de nachttemperaturen gedurende een lange periode behoorlijk stabiel net iets onder of net iets boven de nul graden celcius. In de tweede helft van Maart begonnen dus diverse vogels enthousiast aan het broedseizoen, maar van eileg kwam het nog niet zo heel erg snel. De nachttemperaturen bleven laag en de weersomstandigheden overdag waren ronduit wisselvallig te noemen met af en toe 1 of 2 zonnige dagen met hogere temperaturen, maar ook terugval naar regenachtig, koud en guur weer. Op 31 Maart sloten we de maand zelfs af met een heuse voorjaarsstorm.... dat had ook in de bossen links en rechts gevolgen. Op de hoge veluwe bleef het beperkt tot enkele bomen, maar op de camping bleek de gehele voortent van de caravan ingestort te zijn en waren diverse spullen die ik in de voortent had uitgestald over het hele terrein heengewaaid. Door het overlijden van mijn oom heeft de boel een paar dagen zo moeten liggen. Gelukkig hebben medewerkers van camping Hooge Veluwe in ieder geval de weggewaaide spullen verzameld en teruggelegd.























Foto: de voortent van de caravan na de storm van 31 Maart 2015.

Op ons eigen vogelringterrein de Bree in Markelo waren er weer enkele oude wilgen omver gegaan. 1 joekel van een boom nam in zijn val 4 andere bomen mee en was zo hoog dat hij pal naast een nestkast staande de volgende nestkast in zijn val meenam, zie foto.





























Foto: Gevolgen storm 31 Maart op de Bree.

Op de Hoge Veluwe loopt dit jaar een voeder-experiment. Een aantal uitgeselecteerde koolmezen krijgt in de nestkast extra voer aangeboden in een bakje dat in de 400 nestkasten is geplaatst. Dat kan tot leuke situaties leiden zoals onderstaande foto toont... Het voeren moet meteen in de nestbouwfase gestart worden en om de juiste vogels te kunnen identificeren (het moet wel een koolmees zijn die haar nest bouwt) worden de nestkasten waarin nestmateriaal is vastgesteld voorzien van een transponderreader die een van een transponder voorziene vogel kan identificeren. Dat houdt dus in dat er heel wat fietswerk verricht moet worden voor het steeds wisselend plaatsen en later weer weghalen van de apparatuur en gel-accu's.























Foto: wanneer is de volgende voedering?

Op 10 April zwommen de eerste kikkervisjes in één van de poelen in het park. Het betrof dan ook een poel die door zijn ligging veel zonlicht ving. Zie foto:

























Op diezelfde datum signaleerden we de eerste 2 bonte vliegenvanger-mannetjes. De volgende dag waren het er al 5 en vandaag op de 12e April zagen we de eerste zekere vrouwtjes nadat ik op de 11e al het vermoeden had van eerste nestmateriaal van bonte vliegenvanger in een nestkast. En inmiddels gaat het hard met het arriveren van de zomergasten. Op de 9e April de eerste fitissen en een enkele zwartkop (in Goor al een week eerder). Verder werden vandaag in den lande al enkele kleine karekieten gevangen, werden enkele nachtegalen gemeld en werd de eerste koekoek gezien.





























Foto: bloeiende bosanemoon op landgoed Het Weldam, Markelo.





























Foto: Hoge Veluwe : eerste dagje naar het strand voor de rode bosmieren....

























Foto: lunchbreak !