zaterdag 18 oktober 2014

Markelo, 28 September tot 6 Oktober 2014 : tijdens de verbouwing zijn we gewoon geopend !

Op 28 September was er eindelijk weer eens een dag tijd om thuis in Twente op pad te gaan en op onze vaste najaars-vangbaan te ringen. Er wordt dit najaar langs de beek een fietspad aangelegd (in het kader van mensen moeten echt op iedere vierkante meter Nederland kunnen wandelen of fietsen) en ook een deel van onze najaarsringbaan heeft daar mee te maken gekregen. Ondanks het feit dat we nu midden tussen de grondverzetsmachines zitten kunnen we met een beperkte opstelling nog wel doorvangen. Met andere woorden : tijdens de verbouwing zijn we gewoon geopend !
De vogeltrekradar registreerde voor noord-Nederland goede vogeltrek en de weersverwachting was met uitzondering van grondmistverwachting zeer positief. Gezien het feit dat grondmist in deze tijd van het jaar zo vlak op de oevers van het Twentekanaal bijna onvermijdelijk is hebben we ons daar niets van aangetrokken en zijn op pad gegaan.
Tijdens de nachtelijke fietstocht naar de ringbaan voelde het als een heerlijke nazomernacht, fris maar niet te koud, windstil en helder. Het water in het Twentekanaal dampte al flink door de nog hoge watertemperatuur en al deze factoren stimuleerden kennelijk amfibieën om op pad te gaan want op sommige plekken moest ik slalommen om kikkers en padden te omzeilen; het leek wel Maart !
Op de ringbaan aangekomen heb ik maar eerst de zwaarste ballast aan ringspullen en geluidsmateriaal gelost en ben daarna het bos ingefietst om de rest van de benodigde spullen op te halen. Dat werd een heel gehobbel en gehannes omdat tijdens de werkzaamheden voor de aanleg van het fietspad het pad door het bos is gebruikt om de partijen grond en verhardingsmateriaal aan te voeren en het laat zich raden wat voor sporen of grote vrachtwagens en kippers dan achterlaten....
Bij terugkomst snel alle netten opgebouwd en er tevens een paar extra bij opgezet op de paar baantjes die ik afgelopen week er nog extra bij heb uitgemaaid met de bosmaaier. Ook dat viel niet mee want ik had de grondboor vergeten mee te nemen en er zit nogal wat keileem in de grond hier....
Maar goed, bij ieder groepje netten meteen geluid neergelegd en aangezet. Bij het krieken van de dag begonnen de geluidjes en roepjes in snel tempo flink toe te nemen, Roodborsten vielen in en in de eerste schemer waren al diverse zanglijsters en merels te horen. bij het lopen van de eerste ronde bleken vooral de roodborsten de netten te hebben opgezocht en hingen er ook een aantal zwartkoppen tussen.
Al voordat ik kon beginnen met ringen en meten van de vogels arriveerde Hanneke al op de ringbaan dus de verwerking van de vogels kon in rap tempo worden uitgevoerd.
Zoals meestal bleek de tweede ronde alleen maar beter te zijn en die ronde had vooral leuke aantallen tjiftjaf, zwartkop en een heel troepje koolmezen en pimpeltjes. Daarbij opmerkelijk genoeg vrijwel alleen maar ongeringde exemplaren. Gezien het feit dat we op het terrein alle nestjongen en adulten geringd hebben geeft dan al duidelijk aan dat we met vogels op dispersie of trek te maken hebben. Hoewel de vogels in goede conditie verkeerden troffen we geen extra aangelegd vet aan.


Foto: Tjiftjaf (phylloscopus Collybita) met kruissnavel.

Tijdens die tweede ronde hoorde ik overduidelijk de uit alles herkenbare hoe-wiet-roep van een bladkoninkje in het wilgen- en berkenstruweel, zoeken leverde echter geen waarneming op, laat staan een vangst... Voor ons vangterrein is dit in ieder geval met zekerheid de eerste bladkoning ooit.

Naast de tjiftjaf met kruissnavel zoals op bovenstaande foto vingen we ook 2 exemplaren van vermoedelijk de ondersoort Phylloscopus collybita tristis. Deze vogels zijn veel minder geelgroen en hebben meer een grijzige waas over het kleed. Zekere determinatie op ondersoort blijft iedere keer weer moeilijk. Daar loopt inmiddels een studie naar waarbij men DNA-analyses uitvoert op verzamelde veren. Op het vogelringstation Schiermonnikoog werken wij aan dat project mee, maar voor thuis in Twente hebben we er geen toestemming voor. Het enige wat we hierbij dus kunnen doen is foto's maken...
Verder vingen we nog een tjiftjaf met zware handpenrui en restant van een broedplek, die moet nog heel laat jongen hebben gehad.






Foto's : Tjiftjaf (Phylloscopus collybita tristis).

Verder was er vandaag goede trek van tientallen merels en zanglijsters (voor binnenland goed te noemen dan....), tevens stevige trek van graspieper en heggenmus. Verdere waarnemingen boven het ringterrein : 6 x buizerd, 1 x havik-man, 2 x torenvalk, 7 grote lijster, 1 ooievaar (naar ZW). Ter plaatse 2 ijsvogels, 1 groene specht. Veel op vliegende mieren jagende kauwen en kokmeeuwen.


Foto: overzicht van het vangterrein.

Dagtotalen (nieuw geringd / teruggevangen):
-------------------------------------------------

Winterkoning - / 1
Goudhaantje 1 / -
Heggenmus 15 / -
Staartmees 8 / -
Roodborst 18 / -
Glanskop - / 1
Kleine Karekiet 2 / -
Kuifmees 1 / -
Zwartkop 13 / -
Pimpelmees 18 / 5
Tjiftjaf 24 / 1
Koolmees 11 / 2
Siberische Tjiftjaf 2 / -
Rietgors 2 / -
-------------------------------------------------
Totaal: 125 exemplaren, 14 soorten, 7:15 uren


Vrijdag 3 Oktober : Markelo, vangsessie voormalig zandstort De Bree.
Tussen alle andere drukte door was er gelukkig op het juiste moment weer even gelegenheid om een volgende poging te wagen. Er was wederom stevige trek in de nachtelijke uren waarbij vooral de piepjes van zanglijsters opvielen. die trek vond op lage hoogtes plaats want er hingen flarden grondmist en op enkele plekken in Twente was volgens de weerberichten deze mist enorm dicht. Dus hoogste tijd voor een nieuw experiment. Na een tip van een ringvriend uit Zuid-Spanje ben ik speciaal lokgeluid van zanglijsters gaan afspelen bij een serie grofmazige netten.
Dat had effect want in het stikdonker hoorde je de vogels links en rechts om je heen in de struiken neerstrijken en invallen. Tot 4 maal toe belandde er ook een exemplaar in de netten zodat ik al in het holst van de nacht ringen kon aanleggen. Overdag kwamen er in de eerste rondes nog een paar bij; erg leuk want zanglijsters vang ik in deze aantallen niet jaarlijks hier in het Twentse land.

Er waren wederom tevens veel roodborsten onderweg en daarvan belandde ook weer een mooi aantal individuen in de netten. Net als gisteren was er weer massale doorkomst van kolganzen. Verdere waarnemingen : buizerd 3 x, sperwer 1 x, grote bonte specht 1 x, af en toe een grote gele kwikstaart en witte kwikstaarten, redelijk veel kokmeeuwen, regelmatig enkele gaaien, enkele honderden houtduiven. Ter plaatse: 1 ijsvogel, 2 torenvalk.

Dagtotalen (nieuw geringd / teruggevangen):
----------------------------------------------------

Winterkoning 1 / 1
Staartmees 13 / 7
Heggenmus 18 / 1
Glanskop 1 / 1
Roodborst 22 / -
Pimpelmees 13 / 5
Merel 2 / -
Koolmees 4 / -
Zanglijster 10 / -
Putter 4 / -
Tuinfluiter 1 / -
Goudvink 1 / -
Zwartkop 22 / -
Rietgors 1 / -
Tjiftjaf 18 / 1
---------------------------------------------------
Totaal: 147 exemplaren, 15 soorten, 12:40 uren.


Maandag 6 Oktober 2014: Markelo, vangsessie grote en kleine Bree.
Er was op de vogeltrekradar weer een geschikte voorspelling afgegeven die ook nog eens leek uit te komen en dus pakte ik de fiets weer vol met ringspullen en toog weer naar de ringbaan.
Wederom bleek het goed zakendoen met het nachtelijke jachtroepje voor de zanglijsters. Toch was het in de nachtelijke uren buitengewoon stil in de lucht. De meeste exemplaren werden vandaag pas bij daglicht gevangen; ik heb dan ook wel geleerd dat je toch vooral niet tussen je netten moet gaan rondlopen vanaf het moment dat je met dit geluid begint te werken. Bij de Zanglijsters zaten vandaag duidelijk te onderscheiden zowel de oostelijke als westelijke ondersoorten en het viel op dat de meest gevangen individuen adulte vogels betrof.
Voor de rest was het met de vangsten op deze ochtend met alle soorten een beetje minder en viel het ook extra vroeg helemaal stil met de vangsten. Toch was er vandaag ineens een opleving met een groepje pimpels, vrijwel allemaal ongeringde vogels met bij de geringde exemplaren 2 individuen die alhier in de nestkasten waren geringd en 4 individuen van voorgaande vangdagen. Ter afsluiting hadden er nog een paar putters belangstelling voor het water in het kleine rietveldje, van het groepje van 8 exemplaen ving ik er 2.

Er was vandaag goede trek van aalscholvers, kolganzen, kokmeeuwen, lichte trek van veldleeuwerik en graspieper, er vloog 1 grote zilverreiger recht over m'n hoofd richting zuid. Het weer was zo zacht dat er volop activiteit van insecten was, tegen de netten trof ik 4 hoornaars en 3 mestkevers vol mijten en er vliegen nog steeds leuke aantallen vlinders en libellen op de late bloei van de Buddlejastruik. Beneden in de laagte van het voormalige zandstortterrein is er ook nog volop bloeiend duizendguldenkruid aan te treffen. Wat een opmerkelijke nazomer of liever gezegd vroege herfst hebben we dit jaar toch. We blijven in de trend zitten waarin maandelijks wel een weerrecord sneuvelt.

Dagtotalen (nieuw geringd / teruggevangen):
-----------------------------------------------------

Winterkoning 3 / -
Pimpelmees 19 / 6
Heggenmus 5 / -
Koolmees 2 / 3
Roodborst 15 / -
Vink 1 / -
Zanglijster 13 / -
Putter 2 / -
Zwartkop 9 / -
Rietgors 2 / -
Tjiftjaf 11 / 1
-----------------------------------------------------
Totaal: 92 exemplaren, 11 soorten, 10:30 uren