zaterdag 7 september 2013

6 September 2013, Vlieland : nieuwe vogels op het eiland.

De voorgaande twee dagen waren, vooral door onze geluidsproblemen, bepaald niet om over naar huis te schrijven, maar vandaag schoten de vangsten significant omhoog. We hebben vannacht dan ook voor het eerst deze week met in ieder geval 2 luidsprekers nachtgeluid kunnen draaien. Gisteravond laat ben ik naar de vinkenban gefietst om handmatig het nachtgeluid aan te zetten. Een prachtige fietstocht onder de mooiste en helderste sterrenhemel van Nederland met in de verte op de Noordzee een enorm onweer waarvan je alleen het bliksemen kon zien. Voor het gedonder was het te ver. De wind was ook behoorlijk teruggezakt en zat in de voor ons bijna ideale Zuidoostelijke hoek.
Er zaten vanmorgen ineens nieuwe paapjes en tapuiten op het eiland en ook de fitissen lieten zich niet ongemoeid. De hele ochtend liep het een stuk beter door met de vangsten dan voorgaande dagen, vooral natuurlijk doordat het geluid de nodige zwartkoppen had aangelokt.

Ondanks de droogte in de polder waren er ook een paar waterrallen op sjouw gegaan, we vingen er vandaag ineens 3 waarvan 2 in 1 ronde tegelijk in 1 inloopkooi.

Fot: twee eerstejaars waterrallen, links een vroeg jong en rechts een wat later geboren jong in jeugdkleed.

Opvallend genoeg vingen we vandaag ook , midden tussen de struiken een boerenzwaluw. Verder nog weer een nachtegaal, ditmaal een exemplaar die aan de kleine kant was en een opmerkelijk dof getekende staart had. Eventjes denk je dan aan een noordse nachtegaal, maar de posities van de vleugelveren gaven doorslag voor nachtegaal.
Het dijknetje dat over de puinweg gespannen staat leverde vandaag 3 graspiepers, een kneu en een gele kwikstaart op, niet onverdienstelijk dus.

Tegen 13 uur begonnen de vangsten weer in te zakken en werden de netten weer gesloten, voor het eerst deze week hadden we een dagtotaal weten te realiseren van 3 cijfers, maar dan ook net.... 100 vogels.


Foto: 1 van de 4 paapjes van vandaag.



Dagtotsal (nieuw geringd / teruggevangen):
------------------------------------------

Waterral 3 / -
Kleine Karekiet 7 / 2
Boerenzwaluw 1 / -
Braamsluiper 1 / -
Graspieper 3 / -
Grasmus 2 / -
Gele Kwikstaart 1 / -
Tuinfluiter 14 / -
Nachtegaal 1 / -
Zwartkop 38 / 1
Witgesterde Blauwborst 1 / 1
Tjiftjaf 1 / -
Gekraagde Roodstaart 1 / -
Fitis 10 / -
Paapje 4 / -
Pimpelmees - / 1
Zanglijster 1 / -
Kneu 1 / -
Sprinkhaanzanger 1 / -
Rietgors - / 1
Rietzanger 3 / -
---------------------------------------------
Totaal: 100 exemplaren, 21 soorten, 6:45 uren


Het popfestival 'into the great wide open' alhier op het eiland is weer begonnen. De buren bij ons in het huisje de Zwaluw zijn muzikanten die voor de festivalsite kleine reportages maken over het eiland. Gisteren bezochten ze onze vinkenbaan, zie hier het verslag van de indrukken die zij daar hebben opgedaan: http://logboek.greatwideopen.nl/artikel/dag-1-op-bezoek-bij-henry-en-hanneke



woensdag 4 september 2013

3 September 2013, Vlieland : niet geslagen is.... RAAK !

De weersomslag die ons toch nog even wederom een verlenging van de zomer zou geven deed afgelopen nacht al zijn intrede. De temperatuur zakte al niet meer zo ver terug, maar de wind wel. Tijdens het fietsen naar de baan stond er nog wel een westenwind van 4 bft, maar die zou bij het krieken van de dag snel verder terugzakken naar hoogstens 2 bft rond het middaguur.
De dag begon wat de vangsten betreft heel erg rustigjes.... geen ritsel-index, maar ja, wederom geen geluid.... We lopen een paar rondjes met een stuk of 4 tot 8 vogels. Pas daarna komt er iets meer leven in de brouwerij. We zien iets frequenter vogels in het hout rondom het vinkenbaantje en er zijn duidelijk meer graspiepers in beweging dan voorgaande dagen. Ook komen er af en toe weer kleine groepjes (gezinsverband) boeren- en huiszwaluwen over en laten kwikstaarten zich ook niet onbetuigd.
We zien in het hout een kneu neerstrijken die keurig volgens de boekjes 'afdruipt' van de takken op het vijvertje. We geven hem even de gelegenheid om te badderen en tikken dan het net over de vogel. Het is een adulte vogel die nog volop met de handpenrui en staartpenrui bezig is.



Foto's : postbreeding-moult bij adulte Kneu.

Om 11 uur hadden was het excursietijd en ontvingen we 17 belangstellenden die uitleg kregen over het ringwerk. Daarbij demonstreerde ik zoals gebruikelijk de werking van het slagnet door het een keer dicht te trekken. In de drukte rondom de gehele excursie was het er niet van gekomen om het net weer vangklaar te leggen. Des te groter was de verbazing toen we beiden door het kijkgat stonen te staren en 2 piepers op het net zagen zitten. Dat wil zeggen : 1 zat er op en de ander zat er ONDER !!! Dus snel naar het net gerend en hebbes ! De andere vogel bleek op zijn/haar beurt gewoon aangelokt door de vogel die onder het net was gekropen. En die vogel moest op het net een gat hebben opgezocht om er vervolgens doorheen te zijn gekropen om naar de waterbak te gaan. Wat een curieuze vangst!

Na de middag kregen we Staatsbosbeheer-medewerker Carl Zuhorn op bezoek, hij heeft ook even de situatie betreffende de geluids-installatie in ogenschouw genomen en heeft ons vervolgens nog even voorgedaan hoe je een witte kwikstaart op het slag vangt; gelukkig hadden we er zelf ook al één...

En zo bleef het vandaag door de doorbrekende zon en snel oplopende temperaturen lekker doorgaan met het vangen van vogels die aangelokt werden door het vijvertje op het slag. En in de mistnetten viel het ook nog niet eens zo heel snel stil. Zo vingen we na de middag nog een sprinkhaanzanger, een adult exemplaar dat volop aan het ruien was met de handpennen en de armpendekveren + handpendekveren. En dat is opmerkelijk want dat doen ze normaal gesproken pas in hun overwinteringsgebied.

Foto: postbreeding-rui bij adulte sprinkhaanrietzanger.

Tegen 14 uur zakten de vangsten toch wel in en besloten we om de netten te sluiten. Nadat we daar mee klaar waren bleek er toch nog weer een vogel aan het badderen te zijn in het vijvertje op het slag. Meteen nog even geslagen en.... dat was dus een badderende nachtegaal, een eigen terugvangst van vorige week.

Dagtotaal (nieuw geringd / teruggevangen):
------------------------------------------

Graspieper 1 / -
Kleine Karekiet 7 / 5
Witte Kwikstaart 2 / -
Braamsluiper 2 / -
Winterkoning 3 / -
Grasmus 3 / -
Heggenmus 3 / 2
Tuinfluiter 1 / 4
Nachtegaal 1 / 1
Zwartkop 4 / -
Witgesterde Blauwborst 1 / -
Fitis 9 / 3
Gekraagde Roodstaart 3 / 1
Bonte Vliegenvanger - / 1
Zanglijster 1 / -
Pimpelmees - / 2
Sprinkhaanzanger 1 / -
Kneu 1 / -
Rietzanger 3 / 1
---------------------------------------------
Totaal: 66 exemplaren, 19 soorten, 8:15 uren



Foto: huisje 'de Zwaluw' in het avondlicht. Dat wordt een windstille en heldere nacht... wat zal die morgen aan vogels brengen??

dinsdag 3 september 2013

2 September 2013 : Vlieland, spray-day.

Om 04:45 uur liep de wekker af en was het al snel duidelijk hoe de zaken er voor stonden. De wind stond stevig tegen de ramen en deur te klapperen. En dat geeft hier in de Zwaluw altijd goed de maat aan voor de dag die komen gaat, niet vangen dus, want er staat dan duidelijk veel te veel wind op de netten.
Later blijkt dat we op Vlieland op de scheiding van een windgebied hebben gezeten met windkracht 7-8 bft, zie het kaartje hieronder.


Na het ontbijt hebben we de wandelschoenen aangetrokken, de rugzak opgedaan en zijn we vertrokken richting dorp om dan maar boodschappen te gaan halen. We zijn via het strand naar het dorp gelopen. Achter het huisje de zwaluw vonden we een dode gekraagde roodstaart die de trekgolf van afgelopen week niet heeft overleefd; de vogel bleek een totaal ingevallen vliegspier te hebben, een duidelijk geval van verhongeren of niet meer kunnen herstellen van een zware inspanning. Op het strand merkten we al snel dat de harde westenwind voor een hoge luchtvochtigheid zorgde en behoorlijk wat zout met zich meevoerde, een echte zout-spray kroop dus het eiland op. In korte tijd voelde je aan je jas, handen en gezicht dat zich een klein plakkerig laagje begon te vormen. Het weer zorgde ervoor dat het lekker rustig was op het strand. Er zaten dan ook flink grote groepen meeuwen te rusten tijdens het hoog water. Tussen de meeuwen zagen we nog 1 rosse grutto en 1 drieteenstrandloper. Verder nog een paar scholeksters, maar die waren op de vingers van 2 handen te tellen. Onderweg voerde ik nog even een telling van dode vogels op het strand uit voor de database van het stookolieslachtoffer-onderzoek van Kees Camphuysen. Ik trof de volgende vogels aan : kokmeeuw 1, eider 2, zilvermeeuw 8 (wv 1 adult), kleine mantelmeeuw 1 (adult), jan van Gent 1 (adult), scholekster 1 (adult).

In het dorp aangekomen hebben we snel de rugzak en een grote shopper vol kunnen kopen met boodschappen voor de rest van de week en zijn we naar de bushalte gelopen om met de bus terug te gaan richting het huisje achter het Posthuys. Maar precies op het moment dat we bij het armhuis het paadje naar de Badweg opklommen zagen we de bus al langsrijden en doorrijden..... Pfffff, vijf minuten te vroeg meneer chauffeur !!!! Da's balen, want dat betekent 2 volle uren wachten met 2 tassen vol boodschappen met ook veel diepvriesspul er bij... Maar gelukkig hebben we een verlossend telefoontje kunnen plegen met een hulplijn op het eiland en even later zaten we in een auto richting Posthuys.... Siert en Adéle : jullie zijn wederom fantastisch !!!!

Deze actie leverde naast het voordeel dat we de vriesspullen toch nog op tijd weer koud hebben kunnen leggen en zorgde er tevens voor dat ik aan het eind van de middag toch nog een paar uurtjes naar de vinkenbaan kon gaan om toch nog te proberen de nul van de lijst met vangsten te krijgen. De wind was inmiddels afgezakt naar 5 bft en dat is op de meeste netplaatsen best aanvaardbaar, vooral bij de netten die lekker in de luwte van struiken staan. Ook op de baan bleek al snel dat de zout-spray dit deel van het eiland niet spaarde. Ook de mistnetten waren plakkerig van het zout en in korte tijd zat de fiets er ook onder.
Op de baan trof ik naast de netten nog een joekel van een rups van een klein avondrood aan. Hij zat op een voorovergebogen tak van een wilgenroosje die hij al helemaal kaal had gevreten.

Foto: rups klein avondrood.

In de paar uurtjes die ik nog heb kunnen vangen wist ik nog de volgende vogels op papier te krijgen :

Dagtotaal , nieuw geringd / teruggevangen:
------------------------------------------

fitis 2 / 1
grasmus 0 / 1
blauwborst 0 / 1
rietzanger 1 / 0
winterkoning 0 / 1
------------------------------------------
Totaal 3 nieuw geringd en 4 teruggevangen,
5 soorten, = 7 vogels.

zondag 1 september 2013

1 September 2013 , Vlieland : een stille nacht en een stille dag.

Gisteravond laat ben ik nog even opnieuw naar de vinkenbaan gefietst om te kijken of ik het probleem met de geluids-installatie nog kon oplossen. Na een uurtje zoeken en proberen mest ik de handdoek weer in de ring gooien en kon ik onverrichterzake weer terug naar de Zwaluw en naar bed. Helaas, weer een stille nacht......
Vanmorgen tijdens de fietstocht naar de baan meteen al Noordwesten wind met een kracht van 5 beaufort en ook voelbaar frisser dan de voorgaande nacht. Het was weliswaar zwaarbewolkt, maar het bleef vooralsnog droog. De ritselindex tijdens het openschuiven van de netten resulteerde net als gisterochtend in een dikke nul,nul.
De eerste ronde leverde weliswaar iets meer aan vogels op maar het was al wel snel duidelijk dat het geen beste vangdag zou worden. Wel een waterral in de inloopkooi die het dichtst bij de ringhut staat. Het was een eerstejaars vogel die nog volledig in het juveniele verenkleed zat. Kortom een geheel bont verenpak in tegenstelling tot het mooi egale grijze kleed van de eerste winter of, sterker nog, een adulte waterral.

Foto: waterral 1e kalenderjaar in jeugdkleed.

Verder het gebruikelijke spul aan soortjes die je nu kunt verwachten, variërend van tuinfluiter tot fitis en zwartkop tot kleine karekiet. En zo zou het vanochtend de gehele ochtend blijven. Er was ook amper zichtbare trek, of het zouden de af en toe overvliegende klein groepjes boerenzwaluwen en huiszwaluwen moeten zijn die het vermelden nog enigszins waard zijn. Ook af en toe een enkele boompieper of enkele individuen van graspieper. Ondanks de stevige wind die de gehele dag bleef doorwaaien was het toch nog verbluffend luw tussen de struiken. En zo kon het gebeuren dat dan toch nog de fitis de meest talrijk gevangen vogelsoort van vandaag werd. Daarbij verschillen in vleugellengte variërend van 62 mm tot 70,5 mm.

Foto: fitis met vleugel van maar liefst 70,5mm; toch te geel voor een Ph. Acredula.

We vingen vandaag een rietzanger terug die in de Augustusmaand aan de andere kant van de Kroonspolder was geringd door de gebroeders van Ree. En een ongeringde koolmees.... het NIOO heeft hier in deze hoek van het eiland dus klaarblijkelijk wel weer een nestje gemist.
Tegen een uur of 10 kwam er nog even een sperwer-vrouw laag over de baan vliegen, maar dat was dan ook de meest opvallende veldwaarneming van vandaag.
op de zuidwand van de hut zat voor het grootste deel van de dag een rood weeskind zon te vangen, zie foto.


Om een uur of 1 sprongen we weer op de fiets terug naar de Zwaluw ; het was wel weer mooi geweest. Verbluffend hoe sterk de vangsten terugvallen als je geen lokgeluid meer gebruikt, je kunt dan eigenlijk na een uur of 11 wel inpakken. Wie weet wordt het morgen beter, maar de wind blijft nog in de verkeerde hoek zitten en blijft doorstaan.

Dagtotaal (nieuw geringd / teruggevangen):
------------------------------------------

Waterral 1 / -
Kleine Karekiet - / 2
Graspieper 1 / -
Braamsluiper - / 2
Winterkoning 4 / 2
Grasmus 1 / -
Witgesterde Blauwborst - / 1
Tuinfluiter 1 / 2
Gekraagde Roodstaart - / 3
Zwartkop 2 / -
Merel 1 / -
Fitis 7 / -
Rietzanger 1 / 2
Koolmees 1 / -
----------------------------------------------
Totaal: 34 exemplaren, 20 nieuw geringd en 14
terugvangsten, 14 soorten, 7:40 uren.

31 Augustus 2013: Vlieland, met een valse start....

Gisteren zijn we voor een periode van 2 weken vertrokken naar Vlieland. Eindelijk, 2 weken ringen op de Vinkenbaan in die prachtige Kroon's-polders.....
Onderweg merkten we al op dat de grote nazomer-maaimanie in de provincie Overijssel weer volledig was toegeslagen. Overal waren grote machines de wegbermen langs de snelwegen aan het milimeteren, zelfs in stroken tot meer dan 25 meter naast de weg; kort en glad zal het zijn. En wordt het er nou netjes en veiliger van??? Nou nee, want alle zwerfafval wordt meegeklepeld en blijft verhakseld liggen. En een ander bijkomend effect : vogels gaan op de biljartlakens foerageren op het muizen- en mollengehakt en... belanden zelf als een hoopje veren of gehakt op de vluchtstrook. Zo zagen we enkele tientallen doodgereden spreeuwen, merels, maar ook een blauwe reiger en minimaal 2 buizerden. Dat tot dit maaibeleid op provinciaal niveau wordt besloten bleek weer haarscherp op de grens met de provincie Drenthe; je hoefde geen provinciebord langs de weg te zien om te merken dat je ineens van biljartlaken naar schraal grasland overging. En meteen hield het accuut op met verkeersslachtoffers....

Maar goed, aangekomen op het eiland de bagage afgegeven bij de één van de vervoerders op het eiland, nog even de lokale banketbakker een feestje in de kassa gegund en vervolgens naar de andere kant van het eiland gefietst. Om vervolgens te concluderen dat we nog net iets meer bagage hadden moeten afgeven.... LEKKE BAND ! Ja hoor, dat begint weer leuk. Ik ben maar vooruit gefietst om de bagage van Hanneke al bij de Zwaluw af te leveren en haar vervolgens op te halen.

's avonds nog even met de dienstdoend ringer van afgelopen week, Peter van Horsen naar de baan gefietst om de nodige actuele wetenswaardigheden over de netopstelling ter kennis te nemen en daarna het bed in.

Vanmorgen met windkracht 5 bij een temperatuurtje van 17 graden naar de baan gefietst om daar aangekomen te constateren dat het helemaal stil was.... Het nachtelijk lokgeluid was om onduidelijke redenen uitgeschakeld. Dus eerst maar even zoeken naar de oorzaak. Niet gelukt, en dus maar zonder geluid beginnen met het openschuiven van de netten. Gelukkig had ik zelf preventief 2 kleine Radioshack-tweetertjes meegenomen zodat er toch nog enige vogelzang door het duin kon schallen.
De vogeltrekradar had het al aangegeven, geen nachtelijke trek en er was afgelopen nacht een behoorlijke weersomslag opgetreden met de wind naar de foute Noordwest-hoek, geen aankomst van betekenis dus... De eerste ronde leverde slechts 4 vogeltjes op, bijna allemaal terugvangsten. En zo zou het zo ongeveer blijven. In de tweede ronde hing er een tapuit in het net dat over het puinpad opgesteld staat, ook die zijn met de geweldige aankomstgolf van vorig weekend het eiland opgedoken. Verder weinig noemenswaardig.

Tegen 09:30 uur verlaat Peter de baan en besluit ik om de minimale 6 uur vangen in m'n eentje vol te maken. Het bleef bij sprokkelen, maar sprokkelen kan heel leuk zijn. Zo sprong er tijdens het sluiten van de netten nog eventjes een sperwergrasmus voor m'n snufferd in het net....

Foto: sperwergrasmus, 1e kalenderjaar.

Even later haalde ik een kleine karekiet met een fel glimmende bling-bling-ring uit het net. Snel kijken : 2 letters en 5 cijfers, oh, vast een eigen terugvangst. Maar bij het uithalen zie ik onder de letter-cijfercombinatie STAV staan.... Juist, STAVANGER NORWAY !!!! Een eerstejaars karekiet die zeer waarschijnlijk nog maar kort geleden in Zuid-Noorwegen vertrokken is. De vogel heeft ook een echte Scandinavische vleugelmaat : maar liefst 69 mm voor een kleine karekiet is aan de forse kant.

Foto: STAVANGER bling-bling....

Om 12:30 uur zaten de netten weer dicht en kon ik nog even weer aan het puzzelen met de electriciteits-problematiek hetgeen wederom niet tot een oplossing mocht leiden. Vanavond ben ik in het donker ook nog even teruggefietst om het te proberen met een vers geladen accu, wederom kon ik onverrichterzake terug naar huis.

Dagtotalen : nieuw geringd / teruggevangen :
--------------------------------------------

Winterkoning 1 / -
Sperwergrasmus 1 / -
Gekraagde Roodstaart - / 2
Grasmus 1 / -
Tapuit 1 / -
Tuinfluiter 3 / -
Zanglijster 1 / -
Zwartkop 2 / -
Sprinkhaanzanger 1 / -
Fitis 6 / 1
Rietzanger 4 / -
Groenling 2 / -
Kleine Karekiet 1 / 2
---------------------------------------------
Totaal: 29 exemplaren, 24 nieuw geringd en
4 terugvangsten, 13 soorten, 5:45 uren


Morgen betere vangsten maar evengoed zonder geluid?


Foto: grote groene sabelsprinkhaan (Tettigonia viridissima).