dinsdag 19 november 2013

Schiermonnikoog 18 November 2013 : zwarte vrouwen...

In de nacht tussen 00:00 en 02:00 uur vingen we nog 4 rallen, de laatste ronde was prachtig : de maan zat in een nest van bewolking maar gaf nog zoveel licht dat we alle ganzen en smienten die op ongeveer 50 meter hoog over het glop kwamen vliegen goed tegen de bewolking en het diffuse licht hebben kunnen onderscheiden. Prachtig en uniek! Opvallend was dat een aanzienlijk deel van de ganzen in het holst van de nacht naar het oosten vloog. De zwakke wind was inmiddels ook pal oost geworden en het nevelde en miezerde lichtelijk.
In de eerste ronde van vanmorgen hadden we ook goede rallenvangsten maar we hadden er op basis van de ervaringen van vannacht meer van verwacht. Bij vertrek bij het gebouw hingen er al 2 merels in het eerste net. Ook achter in de opstelling zagen en hoorden we meerdere binnenvallende merels en koperwieken en in de tweede ronde hing het op de hoge delen van de opstelling vol met merels, vooral de grofmazige netten en de rest van sectie 6. Dat is echt een topplek voor de lijstervangst, als de windomstandigheden maar geen roet (en dus wel bladeren) in het eten gooien.
We komen van de tweede ronde terug met 9 rallen en een stuk of 40 merels. Bij die laatste soort treffen we zowel bronsbruine als grijze, als vrijwel zwarte vrouwen aan, wat een kleedvariatie bij die laat doortrekkende exemplaren van deze soort. Sommige exemplaren zijn vrijwel niet van mannen te onderscheiden; ze hebben soms een mix van geschubde zwart met bruine veren maar zijn overwegend zwart (zie foto), maar in andere gevallen ontbreken die schubben ook vrijwel en kun je alleen afgaan op de gele oogringkleur en binnenranden van de snavel ipv oranje bij de mannen.

Foto: merel-vrouw, Turdus merula, 'type' brons.


Foto: merel-vrouw, Turdus merula, 'type' brons.


Foto: merel-vrouw, Turdus merula, 'type' bont.


Foto: merel-vrouw, Turdus merula, 'type' zwart (links, en merel-man, Turdus merula, 1e kalenderjaar (rechts).
De zwarte vrouwen zijn te onderscheiden als vrouw op basis van de gele oogring, gelige mondhoeken en soms snavelranden ten opzichte van licht-oranje oogring en mondhoek bij 1e kalenderjaar mannen. meestal hebben die mannen ook een meer oranje binnenkant snavel. de zwarte vrouwen zijn boevendien te onderscheiden doordat, hoe zwart ze ook zijn, ze altijd nog iets streping op de keel en kin hebben. Razend interessant waar deze vogels vandaan komen, of zijn het gewoon kleurvariaties binnen de soort (genetisch polymorfisme) zoals bij de witkoppige staartmezen en lichte buizerden.

Een foto van een echt zwarte vrouw maak ik nog, het weer was te donker om er nu al één op de plaat te kunnen zetten zoals uit de bovenstaande foto al wel blijkt.

Opvallend genoeg hingen er zo ineens 4 zwartkoppen tussen die merels, 2 waren er moddervet en 2 mindere goden zonder trekvet. Hanneke wijst mij, als ze achterlangs bij sectie 9 loopt, op een enorme groep vogels die hoog over het eiland komt vliegen. Het blijken er werkelijk vele duizenden te zijn. Wat jammer dat ik nu net mijn verrekijker even niet bij me heb.. Het lijkt erop dat het om plevieren gaat, gezien de manier van vliegen.
De vogels aan de voorkant van de groep vliegen in een strakke ganzenformatie, de rest lijkt er maar wat achteraan te klooien, het lijken wel mensen…..
Zoals dat hier in het glop zo vaak gaat, tegen een uur of 10 in de ochtend is het helemaal over met de merels. In tegenstelling tot op Vlieland lijken de merels hier gemiddeld zo fit bij aankomst dat ze er voor kiezen om overdag nog een eindje verder te gaan, of om bij hoge waterstand in het glop er toch voor te kiezen om te gaan foerageren op andere delen van het eiland (besdragende struiken ontberen wij hier….). Alternatief is echter het rijke bodemleven op de hoger gelegen delen van ons terrein.
Vandaag hadden we opnieuw een gewichtsrecord bij de waterrallen, een knoepert van 176,1 gram ! Het maximum gewicht moest opnieuw bijgesteld worden. Dit zwaargewicht was niet de enige van die soort; er waren meerdere exemplaren van 150+ en ook 160+ grammen. Verspreid over de hele dag vangen we ze door ; het zal uiteindelijk met de rallen de tweede dag van het seizoen worden.
De vinken, sijzen en barmsijzen lieten het vandaag afweten, ze waren er zeker wel, maar om onduidelijke redenen kwam er vandaag amper iets van naar beneden. Vandaag waren er wel regelmatiger koperwieken en kepen in het bos te vinden, maar vangen zat er ook van die soorten niet echt in. Wel was er regelmatig onrust, in de loop van de middag wisten we de stoker daarvan te verschalken. Boven de ebelbrug hing een subadulte man sperwer. De vogel droeg een ring van het VRS en bleek op 10 September door Symen te zijn geringd.





Foto's : Sperwer-man, Accipiter Nisus, tweede kalenderjaar.

Net als het jonge vrouwtje dat wij eerder in juli vingen had ook deze sperwer een klein gezwel in zijn mondhoek. Aan het eind van de middag zakten de vangsten in en lijken de meeste vogels totaal uit het glop te zijn vertrokken. De laatste dagronde levert slechts 1 waterrral op. Voor het donker hebben we de resterende netten van sectie 5 en sectie 9 nog binnen gehaald en bij de kachel gehangen om te drogen voor ze de kast in gaan.

Dagtotaal (nieuw geringd / teruggevangen):
-------------------------------------------------

Sperwer - / 1
Koperwiek - / 1
Waterral 23 / 3
Zwartkop 4 / -
Waterhoen 1 / -
Pimpelmees - / 1
Winterkoning - / 2
Koolmees - / 4
Roodborst - / 4
Vink 2 / 2
Merel 41 / 3
Keep 1 / -
Zanglijster 1 / -
-------------------------------------------------
Totaal: 94 exemplaren, 73 nieuw geringd en
21 teruggevangen, 13 soorten in 16:29 uren.

Geen opmerkingen: