vrijdag 21 december 2012

19 December 2012: Markelo, vangdag De Bree.

Er waren al weer bijna drie weken verstreken, dus de hoogste tijd om weer een vangdag op de wintervangbaan te houden. Het winterpiekje dat we vorige week even hadden ligt al weer achter ons en we kregen er regen voor terug. Vandaag was echter een zeldzame dag zonder regenverwachting en de fotografiehut was ook nog eens onbezet, dus gaan!
Bij vertrek van huis was er al een behoorlijke mist aan het opkomen. In het buitengebied was het al een stuk dikkere mist en in het bos was het zo dichtgetrokken dat ik tot drie keer toe pardoes het bos infietste en tot stilstand kwam tussen de bramen of in de struiken.
De netten stonden mooi op tijd open en het was wachten op de merels die vanuit de sparrenkronen naar beneden zouden komen om te vertrekken naar hun forageergebieden in de omgeving van het bos. Dat deden ze keurig, maar er was er niet één die even naar beneden kwam om in onze netten te gaan hangen. Geen merels dus... In de eerste ronde wel een paar roodborsten en de eerste vroege mezen. Het bleef echter wel een hele tijd ovallend rustig in het bos. De meeste vogels leken toch vooral heel passief op hun plek te blijven zitten zolang de mist nog niet opgetrokken was. Om 10 uur had ik nog net geen 20 vogels op de lijsten staan en dat zijn we wel anders gewend. Daarna kwam het echter wel goed op gang met vooral weer mezen. Het was echter al snel duidelijk dat er niet zo veel ongeringden meer bijzaten en het aantal gekleurringde koolmezen (uit het RAS-project) was ook meteen goed vertegenwoordigd.
Rondom de vangbaan vloog ook een leuk groepje van ongeveer 50 sijzen, die zien we hier bepaald niet vaak in deze aantallen en dan al helemaal niet gedurende meerdere dagen. Verder slechts enkele vinken ter plaatse en al helemaal geen kepen gehoord laat staan gezien. Tot twee maal toe zag ik vandaag een sperwer over komen vliegen en liet zich éénmaal een havik korte tijd horen. op spechtengebied was het een topdagje want alle in Nederland voorkomende soorten lieten zich vandaag zien of horen of in het geval van de grote bonte specht 6 maal vangen. Daarbij een opmerkelijk exemplaar met op het volledige kleed op buik en borst bruine ipv witte veren en hetzelfde betreffende de schouderveren naast de (wel gewoon witte) armpendekveren die de bekende witte spiegel op de vleugel vormen. Het ging bij de 6 spechten om 4 vrouwen en 2 mannen. Verder bleef het een erg rustige dag qua waarnemingen. Maar ja, het was ook wel stevig doorwerken met weinig tijd voor rondkijken.

Foto: Kuifmees, adult.

Foto: Goudvink, man adult.


Foto: grote bonte specht met bruine veerafwijking op borst en buik.

Dagtotalen
Nieuw geringd / teruggevangen:
----------------------------------

Grote Bonte Specht - / 6
Kuifmees 1 / 2
Winterkoning 1 / 1
Pimpelmees 10 / 40
Heggenmus 1 / 1
Koolmees 11 / 60
Roodborst - / 3
Boomklever 1 / -
Goudhaantje 3 / -
Vink 2 / 1
Glanskop - / 6
Goudvink 2 / -
---------------------------------------------
Totaal: 152 exemplaren, waarvan 32 nieuw geringd
en 120 teruggevangen over 12 soorten in 9:00 uren.


woensdag 19 december 2012

18 December 2012 ; Goor, Klikodag !

De hoogste tijd voor de volgende vangdag in het kader van project RING-mus.
De weersomstandigheden waren verre van goed te noemen, maar de planning liet mij geen keuze meer en dus heb ik er vanmorgen maar op gegokt dat de weersverwachtingen voor West-Twente goed zouden uitpakken. Dat viel mee, maar toch ook wel weer tegen...
Het zou in ieder geval droog blijven tot 10:30 uur, dus dat was verdiend. Aanvankelijk viel het met het vangen echter vies tegen. Tot 10 uur stonden er slechts 1 groenling en een koolmees op papier en bleef het verder helemaal stil. Wel ontsnapte er nog een kauw vlak voordat ik m in handen had. Wist ik in ieder geval dat die soort vandaag niet nog eens de tuin in zou komen...
Tegen 10 uur begon het snel donkerder te worden in de lucht en leek het er op dat het niet lang meer zou duren voordat het zou gaan regenen. Net voordat de regen begon doken er om half elf ineens tientallen vogels de tuin in. Het ging daarbij vooral om pimpels, koolmezen, meerdere vinken, in ieder geval 1 roodborst en enkele groenlingen. Ik had sterk de indruk dat ze ergens voor op de vlucht waren. Van dat hele spektakel was het uiteindelijk opmerkelijk hoe weinig vogels er niet in de netten beland waren. Er waren een stuk of 10 pimpels en een paar koolmezen en 1 groenling blijven hangen.
Daarna begon het dus toch heel lichtjes te motregenen en dat ging heel langzaam over in meer gestage regenval.
Rond 14 uur was het weer droog en meteen was er weer beweging in de hoge eiken naast de tuin. Een staartmees liet zich loodrecht naar beenden vallen en belandde meteen in het langste van beide netten. Dat werd dus even wachten want als er 1 valt dan volgen er meer... en zo geschiedde. De staartmezen kwwamen net als eerder vanmorgen niet alleen, er stortten zich in een paar minuten tijd weer allerlei soorten de tuin in. Ditmaal was de oorzaak duidelijker aan te wijzen... klikodag !
Het huisvuil werd vanmorgen opgehaald en meteen nadat het weer droog was geworden spoedde iedereen in de straat zich naar buiten om de geleegde kliko-containers op te halen. Dat pest dan altijd vogels op uit allerlei achtertuinen en die duiken dan die ene tuin in waar ze op dat moment geen rollende rammelbak horen. Bingo dus, al zaten er ook onder deze omstandigheden weer geen huismussen bij. De staartmezen werden er uiteindelijk 11 waarbij slechts 1 geringde, een in Februari dit jaar alhier geringde vogel. 1 geringde staartmees in een groep van 11 is hier al opmerkelijk genoeg de laatste jaren want sinds er een nieuwe woonwijk naast m'n huis is gebouwd is deze soort hier vrijwel nooit meer aanwezig. Bij het uithalen van deze laatste groep vogels trad er ook nog even zwaar alarm onder de vogels op, meteen gevolgd door een jawel... laag overvliegende sperwer-vrouw.

Bij de pimpels van vandaag weer veel variatie in ruipatronen in vooral staartpennen, maar ook enkele armpendekveren, hieronder enkele voorbeelden op foto's:

Pimpel 1e kalenderjaar met 2 juveniele armpendekveren.

Pimpel 1e kalenderjaar met sterke groeistreep in toppen van alle staartpennen.

Pimpel 1e kalenderjaar met alleen de middelste staartpennen postjuveniel.

Dagtotalen
Nieuw geringd / teruggevangen:
-------------------------------------
Groenling 2 / -
Koolmees 4 / 2
Pimpel 13 / 1
Staartmees 10 / 1
Merel 0 / 1
-----------------------------------------
totaal 34 vogels waarvan 29 nieuw geringd
en 5 teruggevangen.


maandag 10 december 2012

10 December 2012: De mezeninvasie : eerste terugmeldingen.

Terwijl we nog niet eens echt de indruk hebben dat de mezentrek echt helemaal over is hebben we al een tweetal leuke terugmeldingen mogen ontvangen. Teven heeft collegaringer Trinus Haitjema ons op de hoogte gebracht van het feit dat hij een koolmees van ons op het internet had gevonden. Daarover later meer...

De eerste leuke terugmelding ontdekte ik al toen ik in Oktober met Holmer Vonk op Vlieland zat te ringen. Holmer meldde tijdens een gesprekje na het avondeten terloops dat hij thuis in de achtertuin ook nog een onbekende Nederlandse ring had gecontroleerd bij een koolmees. Dan veer ik toch altijd even overeind en vraag naar het ringnummer. Hij kwam uit de serie AV28... was het antwoord. DIE MOET DAN VAN ONS ZIJN !!!! En inderdaad, Holmer zocht meteen de gegevens erbij en begon de terugvangst in te tikken in het ring-invoerprogramma GRIEL van de Nederlandse ringcentrale. Ondertussen belde ik met Hanneke thuis in Raalte en vroeg of zij onze gegevens ook meteen even kon intikken. En zo geschiedde dat we binnen enkele minuten de ring- en meldgegevens aan elkaar hadden gekoppeld. Een klik op de knop voor de terugmelding en voila.
Het bleek dus om een koolmees te gaan die op 14 Oktober in Raalte was geringd en 17 uur later ( !!!!), de volgende ochtend in Doesburg bij Holmer in de tuin werd teruggevangen op 42 km afstand. Een heel toevallige terugvangst tussen ringplekken van 2 ringmaatjes en dan ook nog eens een heel snelle terugmelding.

De andere terugmelding op afstand stamt van dezelfde ringdag in Raalte en betreft een ringnummer uit hetzelfde rondje langs de netten als de 'Doesburg'-koolmees. Ditmaal gaat het eveneens om een koolmees, maar deze is pas 27 dagen later teruggemeld en wel in IJsselstein. Daar werd hij gecontroleerd door collegaringer Henk Lichtenbeld.
Als je naar de kaart van deze beide vogels kijkt dan valt op dat de 'Doesburg'-vogel zeer waarschijnlijk op trek de rivier de IJssel heeft gevolgd en zo in Doesburg werd onderschept. Het is een bekend gegeven dat vogels tijdesn verplaatsingen lintvormige landschapselementen volgen en gebruiken ter orientatie. Het ligt ook voor de hand dat de 'IJsselstein'-vogel die route gelijktijdig heeft gevolgd en dat de mezen daarna de rivier ook verder hebben gevolgd om vervolgens via de Rijn en Lek in IJsselstein terecht te komen. Afwachten dus maar wat we nog meer van alle geringde mezen zullen horen...


De derde leuke terugmelding betreft tevens een koolmees maar dan van het veel minder intensieve trekjaar 2011. We hebben namelijk de controlevangst van een koolmees van ons (na een tip van Trinus Haitjema) op het internet gevonden voordat er een officiële terugmelding van verscheen. Het betreft een vogel die in Oktober 2011 werd geringd op de grote en kleine Bree werd geringd in dezelfde ronde waarin we een koolmees met een Poolse ring vingen. De door ons toen geringde koolmees zal in het vroege voorjaar terugevlogen zijn naar oost-europa, maar werd dit najaar, opnieuw onderweg naar het westen, op 24 September 2012 gevangen en gecontroleerd op het vermaarde ringstation Ventes Ragas in Litouwen op 1019 km van de ringplaats in Markelo. In de jaren negentig heb ik ook al eens een koolmees teruggemald gehad van dat ringstation, maar ditmaal betreft het dus een mooie samenloop van 2 terugmeldingen van 2 vogels op dezelfde dag en dan ook nog in 2 onafhankelijke gevallen...


zaterdag 1 december 2012

30 November 2012: vangdag De Bree Markelo.

De hoogste tijd om het ringen op de wintervangbaan weer op te pakken. De ideale omstandigheden om daar mee te starten kwamen voor vandaag bij elkaar, de fotografiehut van Han was niet bezet en het zou de laatste dag met droog weer zijn voor de gehele komende week. En last but not least: de mezentrek lijkt nog steeds niet over. Kortom: snel gaan!
Door de nodige hobbels in de voorbereiding zoals verslapen, een zachte fietsband en een geknapte schoeneter was ik een uurtje te laat op de baan. Nou ja, jammer dan, dan maar minder merels en roodborsten. Vooral merels zijn hier in dit bos alleen vangbaar rond de randen van de dag omdat ze in het bos slapen maar overdag foerageren in de weilanden rondom het bos. Het heeft vannacht al gevroren en bij het eerste daglicht zou het natuurlijk alleen maar kouder worden want tijdens het fietsen was de lucht slechts halfbewolkt. Wel heel mooi om de volle maan dan door de dunne bewolking heen te zien schijnen met een kring in een wereld aan tinten rondom de maan. Er was zo goed als geen wind, maar het zuchtje wind dat er wel stond kwam uit het Noordwesten. Er was zowaar ook nog wat nachttrek te bespeuren, tijdens het fietsen hoorde ik af en toe een tik van een zanglijster.
Nadat de eerste netten opgezet waren werd het druk vanaf het eerste moment. De eerste mezen hingen al aan het begin van een dubbelnet-sectie terwijl ik nog niet eens het laatste net af had. Het vangen ging zo snel dat ik mezelf genoodzaakt zag om al te beginnen met uithalen en ringen voordat de netten allemaal stonden. Helaas hadden de natuurfotografen verzuimd om de vetbollen terug te hangen op de daarvoor aangewezen plekken, dus dat moest ook nog eerst gebeuren, en vervolgens maar hopen dat de mezen ze nog weten te vinden als ze wel op de juiste plek hangen. Dat leek dus mee te vallen. Vanaf het eerste licht was al snel merkbaar dat er mist kwam opzetten. Gevolg is dan dat een paar netten meteen wit aanslaan op plekken waar de luchtvochtigheid het hoogst is. Die vangen dan voorlopig niets... Gelukkig is het meeste blad inmiddels van de eiken want anders zou dit een echte bladdag worden als de nachtvorst verdreven zou worden. op de meeste plekken op de baan bleef het vandaag echter vriezen doordat de zon zich pas laat op de dag even liet zien.
Maar dat zou uiteindelijk allemaal goed komen want er stond me een drukke dag te wachten. Er was vandaag ook goede dagtrek van ganzen. Zoals hier te verwachten gaat het daarbij om rietganzen en in mindere mate kolganzen. In de loop van de ochtend hoorde ik naast een paar gewone goudvinken ook minimaal 2 noordse goudvinken, herkenbaar aan de meer nasale en meer ééntonige roep. Helemaal handig als je ze hoort terwijl er ook minimaal 4 gewone goudvinken zitten te roepen. Pas aan het eind van de dag zou ik van de gewone goudvink 1 exemplaar vangen.
ondanks dat er niet veel lijken te zijn doen de vinken het ook wel redelijk goed vandaag, er komen er uiteindelijk 10 in de netten. Daarbij een vrouwtje met een behoorlijk fors ontwikkeld papillomagezwel (kankergezwel) aan de rechterpoot. Benieuwd of ik die nog een keer terugvang of dat een fotograaf die nog een keer op de gevoelige plaat kan vastleggen want dan kunnen we volgen of zo'n vogel daar nog van kan genezen, ik ben bang van niet.


Ditmaal helaas geen leuke foto: papilloma-gezwel aan voet van vink.

Verder werd het dus een dag waarop ik niet toekwam aan iets anders dan vogels uithalen, ringen en meten. Maar zo wil je het dan ook wel graag zien als je nog maar af en toe in de gelegenheid bent om te gaan. Bij de vangsten niet echt iets bijzonders buiten het feit dat ik toch wel weer een paar aanwijzingen kreeg dat er toch echt nog wel oost-europese mezen tussen de nieuwe vogels zullen zitten. Ik bedoel maar, een koolmees met een vleugel van 81,5 mm... en meerdere pimpels met zeer contrastrijk kleed en van die brede witte zomen aan de armpendekveren en witte puntjes op bijna alle vleugelveren.... Als je op zo'n dag zo lekker druk bent heb je echt geen hinder van de kou, je komt er gewoon niet aan toe om het koud te krijgen. Dat wordt echter wel wat anders als de gasfles van de kachel in de loop van de middag ineens leeg blijkt te zijn....
Het begon al weer te schemeren voordat ik er erg in had en iets voor 17 uur in de middag kwamen de merels al weer terug van hun werkdag in de omgeving. In korte tijd hingen er minstens 5 in de netten maar daar pak je er dan maar 2 van als je alleen bent. Die 2 moeten vrijwel zeker scandinaviërs zijn want ze hadden vleugellengtes van respectievelijk 130 en 136 mm. Tegen 18 uur kon ik met een goed gevoel terug naar huis fietsen met weer heel wat pagina's met nieuwe ringgegevens van ongeveer 240 vogels op papier. Bij het optellen van de gegevens blijken er nog heel wat vogels tussen te zitten die vandaag twee maal gevangen zijn. Die kunnen we niet melden bij het vogeltrekstation omdat het invoerprogramma daarvoor niet is ingericht en men daar geen belangstelling voor heeft, ook niet als een koolmees 's ochtends maar liefst 2 gram lichter blijkt te zijn dan 'smiddags. Dus moeten die allemaal uitgezocht worden en staan die ook niet in de totaallijst hieronder.

Dagtotalen
Nieuw geringd / teruggevangen:
-----------------------------------------

Grote Bonte Specht - / 3
Kuifmees - / 1
Winterkoning 1 / 1
Pimpelmees 19 / 29
Heggenmus 1 / 2
Koolmees 16 / 76
Roodborst 6 / -
Boomklever - / 3
Merel 2 / 1
Vink 10 / -
Goudhaantje 1 / -
Goudvink 1 / -
Glanskop 2 / 7
---------------------------------------------
Totaal: 182 exemplaren, waarvan 59 nieuw geringd
en 123 teruggevangen; 13 soorten in 9:10 uren



donderdag 29 november 2012

Internationale week van de armoede.



Wat is armoede in een rijk land. Waar liggen de grenzen in de definitie armoede?

Ik heb de pech gehad om jarenlang naast banen te grijpen, continu afgewezen te worden bij sollicitaties. Ondertussen sluipt langzaam het proces vooruit... geen werk kunnen krijgen, gekort worden op de uren voor de baan die je WEL hebt, afgewezen worden, je leeftijd wordt te hoog, dan maar solliciteren op een ongeschoolde baan: kunt u communiceren met uw poolse collega's? Afgewezen..... De huur stijgt omdat een nieuw kabinet net als het vorige besluit de huren te liberaliseren, terwijl je inkomen daalt, je kunt geen goedkoper huurhuis krijgen want er wordt een hele wijk gesloopt waar duurdere woningen terugkomen, je moet binnenkort waarschijnlijk je baan opzeggen omdat je al bezuinigd hebt op het bezit van een auto en je openbaar vervoerlijn wordt opgeheven en je alleen nog maar met een langere en duurdere enorme omweg per trein en fiets naar je werk kunt...... ZO WERKT ARMOEDE IN EEN WELVAREND LAND !!!!!!!!

woensdag 28 november 2012

26 November 2012 ; Schiermonnikoog, einde van het seizoen.

Je hoort nogal eens de vraag gesteld worden waarom pestvogels die naam dragen.
Nou, na vanochtend weten we het… In de eerste en laatste ronde langs de inloopkooien treffen we nog 1 laatste waterral aan waarmee de definitieve eindstand dus op een jaartotaal van 792 waterrallen komt. Gaan we dat ooit nog verbeteren?

Dan die pestvogels… na de laatste controle zijn we de kooien gaan ontmantelen. En ja hoor… tijdens de laatste handelingen bij de laatste kooi horen we ineens een pestvogel ten noorden van het van vangterrein. En even later komt hij heel demonstratief vlak over ons hoofd gevlogen. Ongewild krijg je dan toch echt even de gedachten dat ie dat natuurlijk gewoon met opzet doet om ons eens even lekker te pesten nu alle netten weg zijn. Er zijn overigens meer pestvogels hoor ; we hebben de laatste drie dagen vrijwel continu een gaai rondvliegen rond de directe omgeving van het gebouw en in de eiken van de schapenweide. Bij het gebouw ook een tweetal eksters die per uur dichterbij durven te komen. Na het opruimen van het gebouw en alle ringspullen in de kasten sjouwen zijn er nog een paar laatste handelingen voor we naar huis kunnen. De eerste is het versturen van de nodige back-ups en bestanden van de ringendatabase en de andere is het op het dak klimmen en de dubbele vogelval van de schoorsteen afsluiten. Beide rookkanalen bleken volledig open te zijn met een diameter van 20 cm; daar wil dan inderdaad nog wel eens een vogel nieuwsgierig naar binnen kijken of overnachten in de gedachten daar veilig te zitten, maar er vervolgens nooit meer uit te kunnen komen.

Foto: enorme hoeveelheden blad zijn het vangterrein ingewaaid, we zijn duidelijk op het juiste moment gestopt.

Terugkijkend op het vangjaar 2012 kunnen we ten eerste wel stellen dat de teruggang van de fitis die al jaren gaande is inmiddels dramatische vormen begint aan te nemen. Was het in de jaren negentig nog zo dat we ons ieder seizoen afvroegen of we er meer of minder dan 1000 van zouden ringen, nu eindigen we 2012 met het laagste aantal ooit in deze netopstelling, 394 exemplaren. Met enkele uitschieters in de jaren 2010 en 2007 is de trend echter duidelijk negatief.
Over het historische jaar wat waterrallen betreft hoeven we het niet nog een keer te hebben, fantastisch. Verder maakte de houtsnip een opmerkelijk jaar door, evenals de kleine barmsijs. Voor beide soorten geldt dat ze gewoon een heel goed broedseizoen lijken te hebben gehad want de pieken van de vangsten liggen voor het begin van hun trektijd. Van de houtsnip ringden we er maar liefst 24 en van de kleine barmsijs 157. Daarnaast bleven vangsten van tuinfluiter, vink en zwartkop ver beneden het gemiddelde, maar dat valt volledig te verklaren door het feit dat we vanaf dit jaar geen lokgeluid meer afspelen. Voor de vink ligt dat wel wat complexer want daar heb je jaren van waarin ze massaal soortrekken en we er ook in een geluidsjaar weinig van vingen. Dit jaar was er wederom intensieve trek van vinken, maar dan vooral door het binnenland; dat kun je dan ook nog weer meemaken. Voor de sijs geldt hetzelfde, maar dan weer het fenomeen dat die soort in geschikte jaren rechtstreeks vanuit Noorwegen Engeland en Schotland induikt en Nederland er hoegenaamd niks van merkt.
De koolmees en pimpel zit ook ver beneden het langjarig gemiddelde voor ons ringstation, en dat nog wel in een jaar waarin we een historisch intensieve invasie van dezze soorten hebben meegemaakt. De aantallen van deze soorten zijn te verklaren door het feit dat de soorten lokaal een enorm slecht broedseizoen hebben gehad en haast geen jongen hebben voortgebracht en de invasie heeft maar slechts enkele dagen over het eiland plaatsgevonden. Maar uiteindelijk hebben we toch nog wel naar schatting tussen de 100 en 200 mezen gevangen die onderdeel uitmaakten van de langstrekkende groepen. Daarbij zat wel een koolmees met een Moskou-ring, een Litouwenring en een pimpel met een Belgische ring. De merel deed het dit jaar ondanks het feit dat we ook van deze echte geluidssoort geen lokgeluid gebruikten toch ook heel goed. Er moeten er dan ook heel wat op het eiland zijn neergestreken want we eindigen toch nog met een totaal van 886 nieuw geringde exemplaren; laat dat getal nou net ook mijn officiële ringersnummer bij de ringcentrale zijn......

Tot zover deze bespiegelingen, onze boot vertrekt zodadelijk, alle lezers van onze verslagen bedankt en allen tot ziens bij de Schiermonnikoogverslagen in 2013 ! Mijn weblog blijft natuurlijk actief, net zoals ik, want het winterseizoen breekt nu aan; blijf m'n weblog volgen dus......

Dagtotaal
Nieuw geringd / teruggevangen:
--------------------------------------

Waterral 1 / 0
--------------------------------------
Totaal 1 vogel nieuw geringd en
0 vogels teruggevangen.


Jaartotalen nieuw geringd 2012 (voorjaar en najaar):
----------------------------------------------------

Barmsijs 9
Beflijster 2
Bladkoninkje 14
Blauwborst 6
Boerenzwaluw 11
Bokje 1
Bonte Vliegenvanger 16
Boomkruiper 10
Boompieper 2
Bosrietzanger 2
Braamsluiper 35
Buizerd 2
Draaihals 1
Dwerggors 1
Fitis 394
Fluiter 1
Gaai 1 (nieuwe baansoort)
Gekraagde Roodstaart 28
Goudhaan 252
Goudplevier 1 (nieuwe baansoort)
Grasmus 17
Grauwe Vliegenvanger 14
Groenling 13
Grote Barmsijs 1
Grote Bonte Specht 20
Havik 1
Heggemus 58
Houtduif 14
Houtsnip 24
Huismus 1
Kauw 6
Keep 6
Kerkuil 5
Kleine Barmsijs 157
Kleine Bonte Specht 1 (nieuwe baansoort)
Kleine Karekiet 43
Koekoek 9
Koolmees 343
Koperwiek 347
Kramsvogel 5
Merel 886
Paapje 1
Pimpelmees 159
Putter 8
Rietgors 77
Rietzanger 7
Roodborst 384
Sijs 50
Sperwer 8
Sperwergrasmus 1
Spotvogel 30
Spreeuw 7
Sprinkhaanzanger 4
Staartmees 61
Tjiftjaf 392
Tuinfluiter 85
Vink 171
Vuurgoudhaan 21
Waterhoen 9
Waterral 792
Watersnip 1
Winterkoning 126
Witgesterde Blauwborst 1
Zanglijster 219
Zwarte Kraai 1
Zwartkop 278
--------------------------------------
Totaal 5.653 vogels ; 66 (sub)soorten


maandag 26 november 2012

25 November 2012 : Schiermonnikoog, stormachtige vangsten.

We begonnen vanmorgen al vroeg met weer eens een leuk verhaal. We lagen nog in bed toen we in de grote zaal van het veldlab vreemde geluiden hoorden. Wij denken dat de muizen weer feest hebben en weer lekker onder de wol gekropen. Later bij het reguliere opstaan (nou ja, zo regulier gaat dat inmiddels niet meer….) kom ik in de grote zaal en hoor ik een vogel vliegen… Een vogel vliegen??? De whisky van gisteren was heerlijk moet ik toegeven, maar…. Er vloog toch echt een vogel rond in het gebouw.
Het vlindernetje uit de kast gepakt en op jacht gegaan… Ik kreg uiteindelijk een spreeuw in handen. Een spreeuw??? Dat kan in ieder geval geen uit een bewaarzakje ontsnapt exemplaar zijn want we hebben er in deze 2 weken maar 1 geringd en die staat op de foto van het loslaten… De spreeuw blijkt broodmager en na het ringen en loslaten (we hebben haar nog even een opkikker gegeven (gestampte beschuit gevolgd door een slok water) ben ik maar eens in het gebouw op zoek gegaan naar een opening. We hebben al enkele dagen geen raam open gehad en de deur is ook continu dicht dus daar kan ie niet door naar binnen zijn gekomen. Uiteindelijk zie ik bij de verwarmingskachel, of liever gezegd het ontluchtingskanaal, dat daar een provisorisch gemaakte houten plank van een schoorsteenopening opengedraaid is. Ik kijk er achter en zie een stapeltje berkenblaadjes en… jawel, spreeuwenpoep. De vogel moet daar dus een tijd opgesloten hebben gezeten en uiteindelijk de plank open hebben kunnen duwen om vervolgens de zaal in te vliegen. Het is de 7e spreeuw die dit jaar in het glop geringd is, een echte lucky number dus…. Morgen ga ik maar eens even de zwarte piet uithangen en op het dak de schoorsteenpijp afsluiten met een rooster.

In de eerste ronde langs de kooien trof ik 5 rallen aan waarvan weer 4 exemplaren in kooi 4. Van die 4 was er 1 al geringd en wel gisteren.
Later op de dag nog weer een terugvangst, nu een waterral van 2 November dit jaar. Weer een exemplaar die na drie weken nog steeds in het Glop aanwezig is. We hebben nu toch wel heel wat eigen terugvangsten in de database zitten, wellicht moeten we daar maar eens mee aan de slag om te kijken of we een analyse kunnen maken van de gemiddelde verblijfstijd van die vogels. Ik heb er in ieder geval meerdere in de handen gehad die al drie weken daarvoor waren geringd.

Na de middag barst het aangekondigde stormachtige weer los. De bomen in het glop staan flink heen en weer te schudden. De wind haalt aan tot 8 bft en er beginnen links en rechts de nodige dode takken naar beneden te komen. Als ik op een gegeven moment met een kar vol spullen van 2 rallenkooien terugkom valt er een meter of 5 voor mij een grote dode tak als een speer recht naar beneden om vervolgens rechtop in de sloot te blijven staan. Tijd om maar even een stormpauze in te lassen… uiteindelijk blijft de schade in het glop beperkt tot een omgeknapte dikke dode berk die precies parallel aan de glopsloot is gevallen. Verder natuurlijk overal afgebroken dood takhout.

'S avonds hebben we nog een avondcontrole voor in nestkasten slapende mezen gehouden. We hebben 14 nestkasten kunnen controleren; daarvan waren er 6 bezet met koolmezen die alle 6 al een ring droegen. Wat dat betreft hebben we het in het glop dus niet slecht gedaan wat de mistnetvangsten van koolmezen betreft. Het bleken allemaal vogels te zijn die dit jaar zijn geringd, al was er één bij dei merkwaardig genoeg van zwartkop in een koolmees was veranderd….

Morgen nog 2 rallenkooien verwijderen, de geluidskabel het moerasbos uit sleuren en dan naar huis…. De waterrallenteller staat op 791, dat gaan we niet halen...

Dagtotaal
nieuw geringd / Teruggevangen:
----------------------------------------

waterral 6 / 2
Spreeuw 1 / 0
koolmees 0 / 6
---------------------------------------
totaal 15 vogels gevangen, waarvan 7 nieuw
geringd en 8 teruggevangen.

zondag 25 november 2012

24 November 2012, Schiermonnikoog: en dat is 785...

Bij de eerste inspectie van de rallenkooien was het eiland gehuld in mist. De wind was ook helemaal weggevallen. In de rallenkooien vingen we in totaal 8 rallen waarvan 1 terugvangst van gisteren. Bij terugkeer van het uit de kooien halen van deze vogels werden we alweer uitgelachen door een vogel die in de gaten had dat de netten weg waren. Er liep een mooie fazantenhaan parmantig voor ons uit over het nettenpad naar het veldlab. In de schapenweide hoorden we enkele malen een appelvink roepen en in de mist kwam er een blauwe reiger heel laag over het Glop gevlogen. In een latere ronde vingen we nog weer 2 rallen, daarna pas weer één aan het eind van de middag.

Foto: hoe anders dan gisteren...

In de tussenliggende tijd zijn alle stokken in de strandwagen opgeborgen, heeft Hanneke alle vogelbewaarzakjes uitgeklopt en gewassen en zijn alle netten muisveilig opgeborgen. Daarnaast hebben we nog even tussen de bedrijven door een fietstochtje door de polder en naar de veerdam gemaakt. Daar kwam toevallig ook nog een letterlijk oude bekende met de reddingsboot het eiland bezoeken. In de zoetwaterslenk naast de veerdam barstte het van de circa 1000 pijlstaarten die het laagtij poetsend en slapend doorbrachten.

Foto; prachtige groep pijlstaarten, maar wat een vreemde mensen....


Foto: het wad bij laagwater in de jachthaven.

In de polder natuurlijk mooie aantallen brandganzen en rotganzen, waarbij goed is te zien dat er inmiddels verschillende kleurringprojecten gestopt zijn want het aantal gekleurringde dieren loopt jaarlijks achteruit.

Foto: brandganzen en rotganzen in de Banckspolder.

De vroege avondronde leverde nog weer een waterral op en de laatste avondronde ook nog weer één. De luidspreker heeft op dat moment zware concurrentie van een groep die bij boer Visser aan de overkant van de Kooiweg gehuisvesd zit. Als de koeien morgen maar geen karnemelk geven….

Dagtotalen
nieuw geringd / teruggevangen:
-------------------------------------

Waterral 10 / 2
-------------------------------------
Totaal 12 vogels, waarvan 10 nieuw
geringd en 2 teruggevangen.

zaterdag 24 november 2012

23 November 2012 , Schiermonnikoog: de nachtkaars dooft langzaam.

We hebben vanmorgen de eerste ronde kunnen lopen onder een prachtig opkomende zon met prachtig licht uitgestrooid over het eiland. Daarna zou het snel anders worden, nog net voor de uit het westen naderende regen uit hebben we nog een paar vogels kunnen vangen met de resterende netten van sectie 7 en de laatste 3 netten van sectie 3.



Wederom waren er merels aan het binnenkomen en een aantal hingen er in de resterende netten. Tevens kwamen er ook nog wat koperwieken binnen, maar in beperkte aantallen en zoals gebruikelijk zaten deze vogels meteen hoog in de bomen, onvangbaar.

In de rallenkooien hadden we gewoon wel weer waterrallen, maar ook bij die soort wordt het minder. Ditmaal haal ik er nog 5 uit 2 van de 4 kooien. Om circa 09 uur begint de aangekondigde regen ons te bereiken en hebben we een half uurtje daarna alle netten binnen aan de waslijn hangen. Het seizoen zit er wat de netten betreft dus op, tijdens het opruimen van de gehele opstelling vangen we met de kooien nog even een paar dagen door. In de loop van de middag is het weer droog en kan er nog de nodige hardware (lees: netstokken en dergelijke) uit het veld naar binnen worden gehaald. In de laatste avondronde is het heerlijk stil en rustig in het vangterrein; de al weer bijna volle maan zit in een nest van nevel en in de polder hoor je nog steeds actieve kieviten. De eenden hebben het ook al door dat er geen netten meer staan want er vliegt een wilde eend op van de glopsloot. Voor het slapen gaan vangen we nog 2 waterrallen, morgen gaan we waarschijnlijk het magische geluksgetal 777 passeren.

Foto: eind van het ringseizoen 2012.

Dagtotalen
nieuw geringd / teruggevangen:
---------------------------------------

merel 7 / 0
pimpel 0 / 1
vink 1 / 0
waterral 7 / 0
winterkoning 1 / 0
---------------------------------------
Totaal 17 vogels waarvan 16 nieuw
geringd en 1 terugvangst.


Helaas heb ik wegens een storing bij blogger de foto's van vandaag (nog) niet kunnen plaatsen, excuses hiervoor.

vrijdag 23 november 2012

22 November 2012 ; Schiermonnikoog, weinig vogels, veel blad.

De harde wind had dus toch wel heel wat blad de netten ingeblazen. Wat vogels betreft was het van meet af aan rustig al zaten er voor vertrek voor de eerste ronde wel 6 merels op het veldje naast het veldlab. Van die 6 merels hadden er 2 geen staart. Er is de laatste dagen duidelijk meer activiteit van roofvogels in het vangterrein merkbaar en dat laat zo zijn sporen na bij hun prooivogels die het niet allemaal met de dood hoeven te bekopen en er nogal eens met lichte of zware kleerscheuren vanaf komen. Zo vingen we vandaag ook nog weer de eerder gevangen merel uit 2010 terug die vorig jaar in deze periode nog vers gewond was gevangen. We peuterden tijdens de eerste ronde wel wat merels tussen de bladeren weg maar het hield niet over. Met de waterrallen ging het ook wat rustiger, maar dat is zo gek nog niet met het weer van vannacht, wie wil er dan nog vliegen? Tijdens de eerste ronde kwam er nog wel een groep van 19 houtduiven over het glop vliegen, ze vlogen in stevige snelheid schuin op de wind mee, in Noordoostelijke richting. Gisteren hebben we nog vergeten te vermelden dat we met de telescoop een merel hebben kunnen aflezen die op een appel zat te eten. Het bleek een vrouw te zijn die hier in het glop in 2008 is geringd, vervolgens in alle jaren wel enkele keren is gevangen, maar dit najaarsseizoen alleen op 28 Juli en daarna niet meer. Het blijkt in ieder geval een flink dominante vrouw te zijn, want diverse andere merels die hun graantje willen meepikken van de appel krijgen geen schijn van kans en worden subiet weggejaagd. Verder bij de terugvangsten nog een pimpel uit 2010 die een echte najaarslocal blijkt te zijn, hij is ieder jaar wel enkele malen teruggevangen maar altijd in Oktober en November na in 2008 juist in Juli te zijn geringd als 1e kalenderjaar vogel. Deze vogel zit nu 12 maal in onze database.
Aan het eind van de middag vingen we op de rand van de schapenweide een bijzondere tjiftjaf terug…. Nee, niet een exemplaar van de ondersoort abietinus of tristis…. Maar een exemplaar met 2 ringen !!! Een eerder dit seizoen veroorzaakt foutje dat we nu dus mooi hebben kunnen herstellen door de ring met het hoogste nummer voorzichtig te verwijderen. De vogel gaat nu dus zonder dubbele persoonlijkheid verder door het leven.

Foto: dubbele persoonlijkheid.

We zijn vandaag begonnen met het opruimen van de eerste netsecties nadat gisteren aan het eind van de middag sectie 5 al was binnengehaald. Vanaf 09:00 uur werd op rij in chronologische volgorde en verdeeld over de dag het overgrote deel van de secties binnengehaald. Binnen gaan de netten over de waslijn om door en door te drogen. Verbleekte, gare netten en netten met te weinig mazen tussen de gaten worden meteen vervangen voor volgend vangseizoen.

Foto: Nettendrogerij.

Ten tijde van de laatste ronde voor waterrallen staat er nog steeds een stevige wind maar is het ook kraakhelder. De ronde levert geen rallen op, wederom een voortzetting van de teruglopende trend, het loopt nu toch echt op z'n eind.

Dagtotalen
Nieuw geringd / Teruggevangen:
----------------------------------------
goudhaan 1 / 1
koolmees 1 / 0
merel 13 / 4
pimpel 2 / 1
roodborst 0 / 2
tjiftjaf 0 / 1
waterral 13 / 1
winterkoning 1 / 0
----------------------------------------
Totaal 41 vogels waarvan 31 nieuw
geringd en 10 teruggevangen.

21 November 2012: Schiermonnikoog, opnieuw nieuwe merels.

Er was zowaar weer enige trek geweest vannacht. Tijdens de laatste rallenronde waren vannacht al de nodige koperwiekenpiepjes te horen en vanmorgen kwamen er inderdaad meerdere groepjes overvliegen. Daarvan was echter in de opstelling amper iets te merken. In de netten vingen we louter merels die ook waren aangekomen. En zoals we gewend zijn gebeurde dat slechts in de eerste ronde en daarna vrijwel geen merels meer. Het wordt wellicht saai om het in dit verslag te lezen, maar we hadden wederom goede waterralvangsten, we zitten inmiddels over de 750 exemplaren. Zelf hebben we er deze ringperiode al ruim 250 gevangen en heb ik er tot nu toe dit seizoen inclusief de oktoberperiode 333 gevangen.
In de kooien 4 en 5 zaten vanmorgen ook weer een waterhoen, daarvan heeft de VRS er dit jaar toch ook al 9 geringd. We liepen een heel goede eerste ronde met maar liefst 36 vogels. Dat is meteen al meer dan de helft van het dagtotaal van gisteren. Aan verdere waarnemingen was er in die ronde totaal niks te melden, of het moet zijn dat we weer prachtig hebben kunnen genieten van de vele honderden brandganzen die weer heel laag over het veldlab en de netopstelling kwamen overvliegen om mooi tegen de wind in te landen in de polder. Ze worden overigens regelmatig opgejaagd om wat voor reden dan ook, een loslopende hond in de weilanden, het verkeer, of vooral bijna dagelijks wel een laag overvliegend klein burgervliegtuigje, daar zijn ze als de dood voor want ze herkennen in zo'n toestel een zee-arend.
De tweede ronde gaf onverwachts een heel ander beeld; er was niets meer te merken van de goede vangsten in de eerste ronde. De meeste merels waren alweer verdwenen en van andere soorten vloog ook al niet bijster veel meer rond. Zelfs de waterrallen lieten het vandaag al een stuk vroeger op de dag behoorlijk afweten, een voorteken dat het ook met de waterrallentrek toch echt een aflopende zaak is?
Kortom, het werd sprokkelen voor de rest van de dag met iedere ronde een stuk of 5 tot 7 vogels. Toch ook nog een voor ons nieuwe periodesoort : een rietgors ! Jawel, een rietgors; opmerkelijk genoeg om te constateren dat die soort na 11 dagen vangen in November nog een nieuwe soort kan zijn op de periodelijst.
In de loop van de avond neemt de wind op het eiland behoorlijk toe. Er was al wel harde wind met sterke windvlagen voorspeld, maar dan voor de Westkust. We hebben de meest bladgevoelige netten al wel gesloten en bovendien is er al niet zo heel veel blad meer wat nog kan vallen. Voor de rest wordt het afwachten. Om 23:45 loop ik nog een ronde voor de rallenkooien en constateer dat de wind inmiddels al weer wat minder is geworden, maar dat er merkwaardig genoeg toch al wel meer blad in de netten hangt dan ik dacht dat er nog aan de bomen zat….. De laatste ronde levert net voor middernacht nog weer 1 waterral op.

Dagtotalen
Nieuw geringd / teruggevangen:
-------------------------------------

barmsijs 1 / 0 (mogelijk ssp Flammea)
boomkruiper 0 / 1
kleine barmsijs 1 / 0
koolmees 0 / 2 (waarvan 1 ex elders geringd, idem eerdere dagen)
koperwiek 3 / 2
merel 27 / 5
pimpel 1 / 2
rietgors 1 / 0
roodborst 1 / 1
sijs 0 / 1
vink 1 / 1
waterhoen 2 / 0
waterral 18 / 1
winterkoning 0 / 2
zanglijster 1 / 0
--------------------------------------------
totaal 75 vogels waarvan 57 nieuw geringd
en 18 teruggevangen.


woensdag 21 november 2012

20 November: Schiermonnikoog, een iets mindere dag.

De vogeltrekradar gaf vannacht al aan dat de trek nihil was, zowel boven de Noordzee als boven noord-Nederland. Dat merkten we vandaag ook, tenminste wat de zangvogels betreft.
Er was amper beweging in de lucht en de merels leken vrijwel uit het terrein verdwenen. Toch vingen we er wel weer wat vandaag. En er hingen verrassend genoeg in de eerste ronde ineens 2 ongeringde winterkoningen in de hoek van sectie 4 naar 5. Die hoek staat bij ons bekend als een echte 'aankomsthoek' in de opstelling. Het zou maar zo kunnen dat het trekkers zijn want in November willen er nog wel eens trekkende winterkoningen uit Noorwegen doorkomen zoals ringcontroles uit het verleden illustreren.
In de eerste ronde zagen we ook weer een grote zilverreiger overvliegen over exact dezelfde route waar we Zaterdag jl er twee zagen vliegen. En er werd tijdens het controleren van de netten een watersnip opgepest vanuit het hakhoutgriend. De vogel ging midden tussen de netten op het paadje zitten, maar spatte meteen weer op om precies parallel aan de netten weg te vliegen. Het was vandaag een bewolkte dag met een lichte bries uit zuidelijke richting, het bleef echter wel droog zoals onze gehele periode tot nu toe nog het geval is. De bries was vanaf de tweede ronde wel dusdanig hard dat we de normale netten in de schapenweide hebben moeten sluiten, de eiken verliezen nu hun blad toch echt heel snel.
De rallen zetten de lijn van goede vangsten nog gewoon voort; vandaag was een waterrallendag met uitersten. En dat in de vorm van uitersten in gewichten. We vingen een heel klein ralletje van slechts 75,4 gram en een knoepert van 160,5 gram. Helaas niet in dezelfde ronde want dan hadden ze mooi naast elkaar gefotografeerd kunnen worden.
Ardie Noorman is op bezoek geweest en heeft een ronde meegelopen met de directeur van de Insp. Boelensschool. Tijdens dat rondje vloog er een grote gele kwikstaart laag over het elzenbos en zagen we even later heel kort een gaai in de schapenweide tussen de eiken wegvliegen. De rest van de dag zou ik er nog tweemaal één zien, of het dezelfde was….
Mideen op de middag was er regelmatig paniek onder de vogels in het Glop te bemerken en zag ik tijdens één van de rondes van grote afstand een havik worstelend in een net hangen. Mijn enkele jaren geleden geslaagde sprint act waarbij de slippers in het rond vlogen mislukte ditmaal schromelijk, waarschijnlijk omdat ik geen slippers aan had…. Ik had dus het nakijken, maar kon nog wel goed genoeg zien dat het een adulte vrouw was. Er was nog enige hoop omdat de vogel wegvloog in de richting van de grofmazige netten, maar helaas…. In de loop van de middag trok de wind aan en werd het eikenblaadjes plukken in de schpenweide te intensief om het nog lonend te maken om de netten open te houden, op het langste grofmazige net na hebben we daar dus de resterende netten vroegtijdig gesloten.
De avond werd in het dorp doorgebracht waar we nog deelnemers van de laatste excursie troffen die trots kwamen vertellen dat ze op de kwelder een meevliegende velduil hadden gezien. Tevens troffen we Cherry Duyns c.s. nog weer in gezelschap van cabaretier Bert Visser. Cherry vertelde apetrots te zijn op de foto's die hij in het glop had gemaakt van de waterrallen die we toen gevangen hadden. Bert Visser wil ons deze week nog een keer komen bezoeken. Verder constateerden we dat hotel Bernstorf het kennelijk erg druk heeft, de volledige kerstversiering van vorig jaar stond nog in vol ornaat op het terras. En we constateerden dat toch echt op de heenweg ipv de terugweg…..

Foto: waterral in mix van jeugdkleed en 1e winterkleed. Ook cremekleurige en bruine veren aan kop en snavel en poten nog niet uitgekleurd.

Foto: waterral in vers adult kleed. Deel van bovensnavel inmiddels ook uitgekleurd naar bloedkoraalrood en iris oranjerood tot rood. Poten strokleurig.

Dagtotalen
Nieuw geringd / teruggevangen:
-----------------------------------------
goudhaan 0 / 2
koolmees 1 / 2
koperwiek 0 / 1
merel 14 / 1
pimpel 1 / 3
roodborst 0 / 5
tjiftjaf 1 / 0
vink 1 / 0
vuurgoudhaan 0 / 1
waterral 25 / 3
winterkoning 2 / 1
zwartkop 1 / 0
---------------------------------------------
Totaal 65 vogels waarvan 46 nieuw geringd
en 19 teruggevangen.

dinsdag 20 november 2012

19 November 2012: Schiermonnikoog, waterrallenmijlpaal.

Zoals ik gisteren al schreef zat er vannacht al ijs op de netten, ook vanmorgen dus troffen we planken tussen de netstokken met pareltjes ijs en rijp op de netten zelfs de netstokken waren hard….

Foto: zonsopkomst en vanaf slaapplaats binnenvallende ganzen.

Foto: vorrrrst...

En toch hingen er in de bovenste (niet bevroren) netbanen verspreid door de opstelling merels in de netten. Er was dus duidelijk nieuwe aankomst en bij de tweede ronde zagen we nog steeds merels binnenkomen. De meeste merels vingen we wederom op de hogere delen van het vangterrein, met name in de netten in de schapenweide en de overgang naar het centrale deel van de vangopstelling.
De waterrallen waren weer voltallig aanwezig, alsvanouds dit jaar zou ik haast zeggen. Er was vandaag weer grote verscheidenheid in het grootteverschil en daarmee samenhangend het gewichtsverschil bij deze vogels we vingen een waterral van 88 gram alsmede een exemplaar van 160 gram die daarmee de zwaarste van het seizoen was. En…. Vandaag een ander heuglijk feit in de database : we hebben vandaag de 700 ste van het jaar geringd ! Zowaar een mijlpaal en ik kan mij haast niet voorstellen dat er ooit in Nederland een ringgroep in 1 jaar meer waterrallen heeft geringd. Ook de Castricumer godfathers van het rallenknallen hebben er op z'n maximum 632 in een jaar geringd. Onze vangsten begonnen dit jaar op 28 sep 2012 (week 39) en nu t/m 19-11-2012 (wk. 47) de 711e waterral ( in 9 weken tijd) en in de totale database hebben we nu 3437 records van de waterral zitten.


Foto's: De 700e waterral die dit seizoen in het Groene glop geringd is.

Foto: waterhoen, de derde van deze ringperiode.

Om 09 uur vanmorgen begon er na een vrijwel windstille ochtend met een mooie zonsopkomst waardoor gelukkig snel dooi op de netten volgde, wat wind opzetten en tegen 10 uur trok moeder natuur de gordijnen dicht. Er kwam vanuit de polder weer een hardnekkige mist opzetten die uiteindelijk de hele dag bleef hangen, ook nadat de wind had aangehaald naar 3-4 bft uit ZZW. De vogels wisten ook niet goed raad met de mist want tegen de verwachtingen in bleven vooral de merels het de gehele dag goed doen en vingen we er maar liefst 50 nieuw. Er zaten ook duidelijk meer vinken in het bos en af en toe hoorde ik een keep. Rond de opstelling in de schapenweide vlogen enige tijd 2 oeverpiepers. Aan de grond, laat staan in de netten kwamen deze echter niet. Ook zag ik nog een groepje van 8 veldleeuweriken over komen vliegen, duidelijk vorsttrek. De NVO-koolmees meldde zich vandaag ook nog weer een keer en we vingen nog een eigen pimpel terug uit 2010, nu dit jaar voor het eerst terug en in 2011 alleen 1 x in Juni en 1 x in de vergelijkbare Novemberperiode. Tot en met de voorlaatste ronde bleven we goed doorvangen. In die ronde moesten we wel besluiten om de netten in de schapenweide te sluiten want iedere ronde een half uur blaadjes peuteren en morgen starten met muren van blad is ook niet alles. In de laatste ronde nog 1 merel en vervolgens in de late avondronde nog 3 waterrallen. Op dat moment blijkt de wind weer afgezwakt en is de temperatuur voelbaar hoger dan overdag, typisch Novemberweer voor Schier.

Dagtotalen
Nieuw geringd / teruggevangen:
-------------------------------------
goudhaan 3 / 4
kleine barmsijs 1 / 1
koolmees 0 / 1 (elders geringd)
koperwiek 1 / 0
merel 50 / 4
pimpel 2 / 4
roodborst 1 / 3
sijs 1 / 0
tjiftjaf 1 / 0
vink 1 / 0
waterhoen 1 / 0
waterral 31 / 4
winterkoning 0 / 1
zanglijster 2 / 0
--------------------------------------
Totaal 117 vogels waarvan 95 nieuw
geringd en 22 teruggevangen.

maandag 19 november 2012

18 November 2012: Schiermonnikoog; superstille Zondag met weer een buitenlander.

Bij het opstaan regende het vanmorgen nog licht. Gedurende de nacht heeft het langere tijd geregend maar dat heeft in de regenmeter amper extra milimetertjes opgeleverd bovenop de vele milimeters die er nog in waren blijven zitten van wanneer dan ook. Gelukkig werd het op het juiste moment droog en vielen er direct achter de bij het eerste ochtendlicht scherp over het eiland liggende grens van het regengebied lijsters het eiland op. Die lijsters bestonden uit merels en koperwieken; niet meer in de aantallen zoals je in Oktober mee kunt maken, maar duidelijk merkbaar waren er weer nieuwe vogels in het terrein. Maar ja, ook weer het andere herkenbare beeld : aankomen, even rondhangen, verder vliegen. Toch hebben we er weer een aantal van weten te ringen.
De rallen gingen meteen weer als vanouds van start met een kooi met 8 stuks erin en een kooi met 7 stuks. Verder was het aan het begin van deze dag opmerkelijk rustig in het vangterrein. Het weer knapte heel snel op en de wind was ook al meteen na de regen geluwd. Het ontbladeren van de netten duurde daardoor dus nu eens een keer een stuk minder lang.
Na de middag kwam er af en toe een zonnetje bij en was het goed toeven; de brandganzen in de polder waren vanaf de netten bij het meteoveld prachtig te aanschouwen en het gegak klonk op deze onwaarschijnlijk stille Zondag alsof ze tussen de netten liepen.
Na de middag hingen er tijdens één van de rondes verspreid door het terrein ineens een verhoogd aantal vogels. Vlak voor de Ebelbrug hing een pimpel met een ring aan de rechterpoot die er iets anders uitzag. Het verdere verloop van dit betoog is duidelijk: een buitenlander ! Op de ring deze maal : BRUSSELS. Een adulte pimpel die wellicht vorig najaar / winter aldaar is geringd tijdens de (veel lichtere) mezentrek van vorig jaar.

Foto: pimpel (> 1 kj) met BRUSSEL-ring.

Ik loop de ronde verder af en vis in de schapenweide de vermoedelijke daadster uit één van de grofmazige netten. Daar hangt dus een reeds geringde eerstejaars sperwervrouw met vlak naast haar in het net een dode merelvrouw die kennelijk al ergens anders in het terrein door haar geslagen was. De vogel bleek hier in het glop op 18 Augustus door Wim en Koos te zijn geringd.


Foto's : sperwer-vrouw 1e kj.

Tegen de schemer verschijnen er net zoals gisteravond ineens weer koperwieken; een beperkt deel gaat slapen in het struweel, maar de grootste aantallen vertrekken weer voor de volgende etappe. De 4 koperwieken die we in de laaste ronde uit de netten halen hebben in 3 gevallen flink wat trekvet, de vierde totaal niet. De avond is al snel koud en helder, wellicht zal er morgen een tikkie nachtvorst optreden. Wat zeg ik … tijdens het lopen van de laatste rallenronde blijken de onderste 3 banen van de netten al bevroren te zijn.
Op de ramen van het glop zitten een stuk of 10 mannetjes van de wintervlinder, hun bruidsvlucht is begonnen. Maar als ze aan een vrouw willen komen zullen ze wel meer in actie moeten komen, ze zitten de hele avond bewegingsloos, geen goesting zeker…. Aan de andere kant, met vorst voor nageslacht zorgen…

Dagtotalen
nieuw geringd / teruggevangen:
--------------------------------------

goudhaan 2 / 0
kleine barmsijs 0 / 1
koolmees 1 / 3
koperwiek 8 / 0
merel 16 / 5
pimpel 2 / 6 (waarvan 1 x BRUSSEL)
roodborst 0 / 1
sperwer 0 / 1
staartmees 0 / 3
vink 1 / 0
waterral 28 / 2
winterkoning 0 / 1
zangijster 4 / 0
--------------------------------------
totaal 85 vogels waarvan 62 nieuw
geringd en 23 teruggevangen.

zondag 18 november 2012

17 November 2012: Schiermonnikoog, herhaling van zetten.

Een nieuwe dag, nieuwe kansen…. Meteen vanaf vertrek voor de eerste ronde krijgen we assistentie van Holmer Vonk en Frank Majoor die naar het eiland zijn gekomen voor de integrale wadvogeltelling. Dat komt maar goed uit want als we aankomen bij sectie 6 slaat mij de schrik om het lijf. Ik kijk tegen een grofmazig net met een muur van blad aan waar Holmer achter staat te schudden, maar er zit zoveel blad in dat ik delen van Holmer alleen aan de bovenkanten van iedere baan kan zien, de rest is allemaal blad, blad, blad.
Na een half uurtje peuteren hebben we de netten leeg en kunnen we ze sluiten. De grofmazige netten laten we nog een rondje open, hopende op nog wat leuks. De merels zijn inmiddels zo goed als allemaal verdwenen. De enkele exemplaren die er nog rondvliegen weten de netten in de meeste gevallen goed te staan en vliegen er keurig omheen of overheen.
Als we achter bij sectie 5 lopen zien we 2 grote zilverreigers over de baan komen vliegen, niet echt zo'n alledaagse verschijning op Schier dan zoals inmiddels in het binnenland. De beide vogels vliegen in de voor reigers typerende rustige vlucht in oostelijke richting naar de kwelder.
De rallenkooien doen het vanaf die eerste ronde meteen erg goed. We halen er maar liefst 19 rallen uit waarvan er 2 al een ring dragen. 1 daarvan komt nog van het roemruchte rallenbal in de week van Kees van Kleef en Leo Oudejans. Een heel beperkt deel van de vogels van die rush heeft dus besloten vooralsnog hier te blijven. De wind blijft vandaag doorstaan uit de zuidelijke hoek met een kracht van 3 tot 4 bft en draait gedurende de dag langzaam door naar de Zuidwesthoek. De ochtend is lekker zonnig, maar al snel begint het te bewolken, eigenlijk heeft een ringer dat veel liever....

Foto: herfstblik op de schapenweide, op de achtergrond de mooiste plek van Nederland.

Verder valt er eigenlijk niet zo heel veel te melden en is het overdag vooral een soort herhaling van zetten. Net zoals gisteren vangen we best wel een leuk aantal kleinere zangertjes en is het spannend hoe het zich zal gaan ontwikkelen met de uitdijende groepen sijzen en barmsijzen. Iedere dag vangen we er wel een paar van, maar wanneer komt zo'n hele groep nou eens naar beneden? Net als gisteren hangen er in de laatste ronde weer een paar koperwieken die hadden willen gaan slapen in het hakhout. Laat op de avond begint het voor het eerst sinds een week serieus te regenen, al blijft het bij lichte regen. Deze zal naar verwachting tot morgen rond het middaguur standhouden, we wachten maar af.

Dagtotalen
Nieuw geringd / teruggevangen:
----------------------------------------

barmsijs 0 / 2
goudhaan 1 / 6
kleine barmsijs 1 / 0
koolmees 0 / 4
koperwiek 5 / 0
merel 4 / 3
pimpel 1 / 4
roodborst 1 / 5
sijs 2 / 0
staartmees 0 / 2
tjiftjaf 0 / 1
vink 1 / 0
waterral 24 / 5
winterkoning 0 / 2
----------------------------------------
totaal 74 vogels, waarvan 40 nieuw
geringd en 34 teruggevangen.

zaterdag 17 november 2012

16 November 2012: Schiermonnikoog, en weer een kerkuil !

Vanmorgen extra vroeg naar de netten gegaan om de grofmazige netten open te schuiven, de gewone netten in de schapenweide te ontbladeren en daarna de eerste ronde te lopen met mogelijk nog kans op invallende houtsnippen want het is vannacht flink afgekoeld naar temperaturen net boven nul graden en een zwakke wind die iets naar de zuidoostelijke hoek is gedraaid. Die houtsnippen blijven uit, maar als ik na het controleren van de rallenkooien terugkom bij de grofmazige netten blijkt daar een kerkuil te hangen. Weer één !!!

Foto: Kerkuil / Tyto Alba Guttatta.

Ditmaal is het een 'gewone' overduidelijke Tyto alba guttata, een geheel bruine borst en buik en overwegend grijs op de bovenvleugels en bovendelen. Da's toch maar mooi weer een goede start van weer een hopelijk succesvolle verdere dag. Naast deze kerkuil weet ik wederom nog een waterral van een spanlijn te pakken.
De later gelopen eerste ronde levert meteen al een hoopgevend aantal van 20 vogels op. De mist is afgelopen nacht goeddeels weer opgetrokken en dat zorgt er voor dat we toch helemaal niet slecht starten want er zitten gelukkig amper waterdruppels aan de netten. Tijdens de eerste ronde zien we meteen een heel grote groep van circa 1000 kolganzen recht uit zee over komen vliegen om luid roepend door te vliegen naar de polder of verder. Normaal gesproken vliegen ze verder (kolganzen pleisteren nauwelijks op schiermonnikoog) maar kennelijk wil zich een deel aansluiten bij de door de mist ingevallen kolganzen van afgelopen avond / nacht. Later horen we dat er inderdaad de nodige kolganzen in de polder zitten.
We hebben vandaag vooral een verhoudingsgewijs sterke toename bij de kleinere zangertjes. Er vliegen leuke zwermen van sijzen en barmsijzen in het glop rond. Ook vandaag weer een paar exemplaren die naar beneden willen komen en in de netten belanden. Daarbij ook 3 barmsijzen die we zeker niet kunnen duiden als zijnde kleine barmsijzen. Ze zijn minder warmbruin dan de kleine barmsijzen die we hier als broedvogel hebben en hebben duidelijk lichtere veerranden. De adulten die er bij zitten zijn ook te groot voor kleine barmsijs. We kunnen ze alleen plaatsen als zijnde de ondersoort Carduelis flammea flammea.
Naast deze kleintjes hebben we ook nog een terugvangst van een merel met een ring uit 2010. Als we in de computer kijken naar het aantal terugvangsten (en in welk deel van het jaar) zien we dat we deze vogel vorig jaar al eens hebben gevangen met verse verwondingen van een sperwer of andere roofvogel. Daar was ditmaal niets meer van te zien of te merken, de vogel verkeerde in prima conditie en had dus geen handicap of uiterlijke afwijkingen overgehouden.
Verder stond de dag vooral in het teken van het vele bezoek dat uit interesse kwam aanwaaien. Martin Duisterwinkel is bijvoorbeeld weer langsgeweest voor de verzamelde teken en we hebben hem onder andere een eppendorffje kunnen geven met 16 vers verzamelde teken van 1 merel.

Foto: merel-vrouw (Turdus merula) met minstens 30 teken op de kop. We hebben er 16 van verzameld voor onderzoek naar de borrelia bacterie.

In de loop van de middag vielen de vangsten behoorlijk terug en lieten ook de waterrallen het afweten. In de avondschemering verschenen er echter opeens groepjes koperwieken in het bos; slechts een paar vingen we er van. Het gaf toch wel weer een echt Oktobergevoel (maar dan dus in November) om later de lucht vol roepende vertrekkende koperwieken te horen, het eiland lijkt weer leeg te lopen.

Dagtotalen
Nieuw geringd / teruggevangen:
----------------------------------------
barmsijs (ssp Flammea) 3 / 0
goudhaantje 1 / 6
kerkuil 1 / 0
kleine barmsijs 1 / 0
koolmees 1 / 5
koperwiek 3 / 1
merel 13 / 11
pimpel 4 / 5
putter 1 / 0
roodborst 0 / 5
sijs 2 / 0
spreeuw 1 / 0
tjiftjaf 1 / 0
waterral 19 / 3
winterkoning 0 / 2
zanglijster 0 / 1
----------------------------------------
totaal 90 vogels, waarvan 51 nieuw
geringd en 39 teruggevangen.

vrijdag 16 november 2012

15 November 2012: Schiermonnikoog, witte kerkuil.... witte kerkuil?

Zoals te verwachten viel met prachtig windstil en helder weer met direct aan de kim een mooie rode band van de later te verschijnen zon. We hebben deze nacht in één van de grofmazighe netten een kerkuil gevangen en het betreft hier een waarschijnlijke witte kerkuil, de ondersoort Tyto alba alba. We gaan de kenmerken nog nader vergelijken met de recntste publicaties over witte kerkuilen. We hebben dus altijd de foto's nog. Ardie Noorman kwam op een dusdanig tijdstip dat hij de vogel nog heeft kunnen bekijken nadat hij een tijdje op een boomtak achter de strandwagen heeft zitten kijken. Wat een prachtvogel was het weer….




Foto's: witte kerkuil / Tyto alba alba of kerkuil / tyto alba guttata?

Tijdens de eerste ronde hoorden we bij het meteoveld een suizend geluid naderen en dachten we onafhankelijk van elkaar dat er een vliegtuig aan kwam vliegen. Al snel bleek wat het werkelijk was : er kwam vanuit de polder een slechtvalk in een gierend tempo laag over onze hoofden vliegen. Jeemig !!! Wat een indrukwekkend geluid… de vogel vloog in pal Noordelijke richting naar sectie 4 en dook tussen de berken door. Even later troffen we op het pad bij sectie 4 een vers dode waterral aan met nat bloed op het lichaam. Dit moet een prooi zijn geweest waarmee de slechtvalk tegen de netten is gevlogen, om vervolgens (natuurlijk…) te ontsnappen.
De eerste rondes waren ook ronduit uitmuntend wat de waterrallen betreft; 7 in de ene kooi, 5 in de andere, een paar in de netten en sprokkel zo maar door. De zangertjes laten het inmiddels meer en meer afweten, maar we krijgen het sterker wordende vermoeden dat de sijzen en barmsijzen op het punt staan om de bosbodem meer op te zoeken, we vingen vandaag dus zowaar ook de eerste sijzen.
Medio de ochtend arriveert André Duiven met een gastgezelschapje te weten VPRO documentaire filmmaker Cherry Duyns met echtgenote en een TV presentator die de voorkeur heeft om incognito te blijven, maar vooral bekend is van een inmiddels ter ziele gegane talkshow bij één van de commerciële zenders, ook met echtgenote. De gasten vermaken zich opperbest bij het aanhoren van onze lotgevallen en informatie over het fenomeen vogeltrek. Cherry Duyns is vooral verrukt van de waterrallen. Zelden heeft hij er één gezien en nu kan hij er zo ineens zomaar een stuk of 12 vrijlaten…..
Na ruim 2 uur verlieten de gasten uitermate tevreden het ringstation. De niet nader te duiden presentator begon net voor vertrek nog even met mij te converseren over het eilandgevoel en wat mij ooit naar het eiland had gebracht. Na een wederzijdse herkenning in mijn argumenten verliet hij ons door mij te bedanken voor de mooiste indrukken die ik op hem had kunnen overbrengen voor de rest van zijn leven tot aan zijn dood. Dat gaat je dan even niet in de koude kleren zitten......

Foto : Schiermonnikoog en het eilandgevoel.... geen verdere uitleg nodig.

Na de middag verschuiven de vangsten ineens van vooral rallen naar kleinere zangertjes, maar lopen we ook nog een ronde waarin we een stuk of 6 merels en 3 koperwieken in de netten van de schapenweide vangen. Ardie had ons bij zijn vertrek aan het eind van de ochtend nog verzocht gebeld te worden als we een kleine bonte specht zouden vangen. Het laat zich al raden…. Om iets over twee uur kunnen we de concierge van de inspecteur Boelensschool bellen en binnen een half uur arriveert een groep scholieren voor een praktijkles biologie in het groene Glop. De kleine bonte specht die we vangen is hetzelfde exemplaar dat dit jaar in Augustus werd geringd als de 97e baansoort voor de VRS en nu inmiddels voor de derde keer is gevangen.

Foto : kleine bonte specht / Dendrocopos minor.

Aan het eind van de middag passeren we de magische 600 grens voor het jaartotaal van de waterrallen; maar ja, ook de 400 en de 500 grens was eerder dit jaar al magisch; waar gaat dit heen? Bij het vallen van de avond komt er in zeer korte tijd vanuit de polder stevige mist opzetten en begint er een uniek fenomeen te ontstaan. Er gaan massaal ganzen de lucht in die zich naar de slaapplaats hadden willen verplaatsen, maar ze weten niet meer waar heen te gaan. Tot ver in de avond horen we vrijwel onafgebroken ganzen boven het gebouw en de polder rondvliegen. Vanaf ongeveer een uur na het invallen van de duisternis horen we bij de brandganzen ook kolganzen rondvliegen. Het fenomeen gaat nog door tot ver na middernacht als ik na de vangst van nog eens 3 waterrallen in bed kruip.

Dagtotalen
Nieuw geringd / teruggevangen:
-----------------------------------------

Barmsijs 1 / 0
goudhaan 1 / 1
grote bonte specht 0 / 1
kerkuil 1 / 0
kleine bonte specht 0 / 1
koolmees 0 / 4
koperwiek 7 / 0
merel 14 / 7
pimpel 0 / 4
roodborst 1 / 2
sijs 4 / 0
vink 2 / 0
waterral 37 / 1
winterkoning 0 / 1
zanglijster 1 / 0
---------------------------------------------
totaal 91 vogels waarvan 69 nieuw geringd
en 22 terugvangsten.

donderdag 15 november 2012

14 November 2012 ; Schiermonnikoog : LONDON-ring !

Een verademing trof ons vanochtend bij het opstaan… de wind was vrijwel helemaal gaan liggen. En dus werden vanaf het eerste licht de resterende gesloten netten in de schapenweide ook weer open geschoven want de bladval zou nu wel bij te houden zijn met het uit de netten peuteren. Trek van betekenis was niet merkbaar maar we hadden wel weer rallen in de kooien al waren het er minder dan we hadden verwacht doordat ergens gedurende de nacht de luidspreker toch weer was uitgevallen om ons niet bekende redenen. Het geluid deed het slechts heel zacht en heel af en toe ging het slechts met een zware tik ineens weer aan. Maar ja, bij daglicht heeft het niet zoveel zin om rallengeluid te draaien, helaas dus.
Ondanks de verwachtingen dat we vandaag af en toe de zon zouden zien liet deze de gehele dag verstek gaan. In de eerste ronde werd er een houtsnip opgepest die ons leek te willen afleiden alsof ie jongen of een nest had zitten door slechts vleugelflappend door het terrein te rennen. Nadat ik de vogel met de hand had weten te vangen bleek echter dat deze een oude verwonding aan de rechtervleugel had en daardoor een stijve vleugel had gekregen. Omdat we graag zouden willen weten of deze vogel van deze verwonding zou kunnen herstellen hebben we hem/haar van een ring voorzien en op de vindplaats weer losgelaten. We zullen zien of ie zich nog een keer wil melden.
Zoals reeds gezegd waren de merels hoegenaamd uit het terrein verdwenen, op een aantal exemplaren met overduidelijke net-ervaring na. Er waren er een aantal bij die zigzaggend tussen de parallelopstelling in de schapenweide door wisten te vliegen zonder een net te raken. Toch vliegt er in een ronde een exemplaar voor Nadia uit tegen een grofmazig net aan, maar valt er net zo snel weer uit. De merel vliegt laag tussen de eiken door om vervolgens een eind verderop alsnog in een gewoon mistnet te belanden. Daar weet ik hem te pakken te krijgen en zie al snel dat hij een bleke ring heeft. Da's meteen verdacht…. En ja hoor !!! We hebben er weer een buitenlander bij : LONDON staat er op de ring die echt al een heel eind dun is gesleten aan de onderkant van de ring die op de voet van de vogel rust. Ook staat op de ring nog niet het europese internetadres dat sinds een jaar of 4 op de Britse ringen vermeld staat.
We hebben dus met zekerheid met een oudje van doen. Hoe vaak deze merel dus al vanuit het noorden of oosten van Europa naar Groot Brittannië en vice versa is gevlogen is vooralsnog dus een onbeantwoorde vraag; dat we nog leuke terugmeldingen tegemoet kunnen zien is echter een feit.

Foto : LONDON-ring aan merel man >1e kalenderjaar.

Precies op het juiste koffiemoment krijgen we bezoek van mederingers André Duiven en Ardie Noorman die ons gastronomisch komen ondersteunen met gebak.
We horen vandaag wel weer met wat grotere regelmaat alarmerende mezen gevolgd door een overvliegende sperwer. Waarnemingen van roofvogels in de buurt van de netten blijven echter uit. Om 14 uur melden zich de deelnemers voor de woensdag-excursie; ditmaal gaat het om 8 personen, allen adult en 2 Duitse deelnemers in het gezelschap. We hebben ditmaal helaas niet al te veel vogels in de aanbieding, maar twee tjiftjaffen, enkele roodborstjes en merels doen het altijd goed. Op de vetbollen die naast het gebouw hangen zien we vandaag net als gisteren een pimpel hangen die maar 1 poot heeft; ongelooflijk hoe goed mezen in staat zijn om zich daar nog mee te redden. Zelf heb ik tijdens mijn nestkastwerk eens een mannetje koolmees aangetroffen die ondanks het feit dat hij slechts 1 poot had toch gewoon een vrouwtje wist te bevruchten en een voltallig nest met jongen tot uitvliegen wist te krijgen. Van mezenbewegingen zoals we deze gisteren waarnamen was vandaag geen sprake.
In de avonduren is het weer een heel mooie zachte herfstavond met heldere hemel en om 23:30 uur nog een temperatuur van 7,9 graden celcius. Het is onwaarschijnlijk stil op het eiland op het rallengeluid uit de luidspreker na; helaas valt dit geluid wederom regelmatig weg. In de avonduren vangen we in totaal nog 3 waterrallen in de kooien en netten.

Dagtotalen
Nieuw geringd / Teruggevangen:
----------------------------------------------

kleine barmsijs 1 / 0
goudhaan 3 / 1
houtsnip 1 / 0
koperwiek 0 / 1
merel 10 / 4 (waarvan 1 x LONDON.)
pimpel 2 / 2
roodborst 1 / 8
staartmees 0 / 3
tjiftjaf 2 / 1
vink 1 / 1
waterral 19 / 3
winterkoning 1 / 6
zanglijster 0 / 1
----------------------------------------------
Totaal 72 vogels waarvan 41 nieuw geringd
en 31 teruggevangen.

dinsdag 13 november 2012

13 November 2012: Schiermonnikoog, Litouwen koolmees !

Door het zwaar bewolkte weer was het vanochtend een stuk later licht dan we gewend waren. Daarom de eerste ronde iets later gelopen. Op het grasveldje naast het veldlab zaten op dat moment 5 merels, dus dat gaf enige hoop. Die hoop vervloog echter snel want in het bos hing totaal geen merel in de netten. Die vingen we later pas verderop in de opstelling, en dat waren er slchts 4. Verder bestond de ronde uit nog een roodborst, een late zwartkopman en een koolmees Arnhem niet van ons (op de 5e en 10e november hier ook al gevangen). De rest van deze ronde bestond uit 11 waterrallen. In de kooi van sectie 3 zat naast 3 waterrallen ook nog een grote adulte bruine rat.
Er was verder totaal geen trek in de lucht merkbaar, maar dat had de vogeltrekradar ook al aangegeven. Er werd alleen maar wegtrek geregistreerd van vogels die gedurende de nacht het radarbereik uitvlogen. Het bleef dus een rustige ochtend op zangvogelgebied, maar de waterrallen hielden ons nog lekker aan de gang. Bovendien waren er natuurlijk nog altijd wel massa's blaadjes uit de netten te plukken.
We zagen tijdens het ringen vandaag weer een gaai naast het gebouw. In de zeer korte waarnemingstijd hebben we echter niet kunnen zien of de vogel een ring droeg of niet….
Na de middag begonnen er rondom het gebouw ineens opvallende aantallen mezen te verschijnen; het aantal staartmezen viel daarbij op, maar vanaf de lunchtafel zagen we ook 3 pimpels zonder ring in de wilgenstruiken voor het gebouw. En Hanneke zag nadat er ineens alarm werd gegeven merels over het pad naar de slagboom wegspurten samen met minimaal 30 mezen. Dan begin je na te denken…..
De eerstvolgende ronde leverde inderdaad een paar mezen op, ook staartmezen, verspreid door de vangopstelling. De ronde daarna een paar meer gelijktijdig in sectie 9 met daarbij wederom een Nederlandse koolmees NVO en een buitenlandse koolmees, een LITOUWER ! De 10e buitenlandse ring voor dit jaar.
De laatste paar rondes bleven wederom beperkt tot enkele merels en waterrallen. Bij de merels een aantal terugvangsten van vogels die inmiddels heel goede gewichten hadden bereikt. Daarbij bijvoorbeeld een merel met een gewicht van maar liefst 126,2 gram. In de avond luwt de wind die de hele dag met 4 tot 5 bft uit het zuidzuidwesten stond te blazen enigszins en vangen we toch nog 2 waterrallen, 1 in het mistnet recht voor de luidspreker en 1 nog in een inloopkooi.

Foto: Geweizwammetjes / Xylaria Hypoxylon.


Dagtotalen
Nieuw geringd / teruggevangen:
------------------------------------------------------

Goudhaantje 1 / 1
Koolmees 3 / 6 (waarvan 2 x niet van ons en 1 x Litouwen)
Merel 8 / 10
Pimpel 3 / 2
Roodborst 1 / 2
Staartmees 0 / 5
Waterral 25 / 2
Zanglijster 1 / 0
Zwartkop 1 / 0
-----------------------------------------------------
Totaal 71 vogels waarvan 43 nieuw geringd
en 28 teruggevangen.

Maandag 12 november 2012; schiermonnikoog : een buizerd met kleur.

Na een heldere nacht waarin de vogeltrekradar vooral wegtrek in het noorden van het land registreerde bleken de netten vanmorgen vooral vol te hangen met dauwdruppels. De eerste vangsten waren dus vooral waterrallen en die soort zou aan het eind van de dag wederom de meest gevangen soort blijken. Met dank aan het goed werkende en gedurende de gehele nacht draaiende lokgeluid.Meteen in de eerste ronde hebben we ook in zowel kooi 5 als 4 een waterhoentje zitten, beide juveniele vogels.
Er bleek inderdaad ook wel veel minder aankomst en dagtrek te zijn dan gisteren, maar toch merkten we in de eerste 2 rondes wel weer merels die binnen kwamen vallen en vooral een toename van barmsijzen. Gaat er dan toch ook met die soort nog iets leuks gebeuren? De groepjes sijzen zijn ook nog steeds wel aanwezig, maar wederom hoog in de elzen. Omdat de zon er vandaag meteen vanaf het begin erbij is horen we ook met enige regelmaat veldleeuwerikken over komen vliegen.
Tijdens de ronde van 11:20 uur hoor ik tijdens het ontkooien van waterrallen ineens KRAANVOGELS overkomen. Ik weet dat ze boven de polder tussen het Glop en de eendenkooi vliegen, maar ben niet op tijd uit de sloot om ze ook daadwerkelijk te zien. Afgaand op het geluid moet het een groep van mininaal 10 exemplaren zijn geweest. In de volgende ronde weer een leuke waarneming: als ik bij de netten van het meteoveld loop komen er ineens in volle snelheid een twintigtal pestvogels roepend laagvliegend over de netten vliegen. In een rechte lijn vliegen ze door richting de boerderij van Visser waar ze hoogte moeten winnen om over het dak van de schuur te vliegen en in Zuidwestelijke richting te verdwijnen.
In de loop van de ochtend is de wind uit zuidwestelijke richting langzaam maar zeker in kracht toegenomen en noodzaakt het ons om de dwarsnetten van sectie 6 te sluiten wegens toenemende bladvang. De vangsten van zangvogels zijn tegen die tijd ook al behoorlijk teruggelopen dus dat zal niet veel schelen. De waterrallen blijven wel de hele dag actief en die vangen we verdeeld over de meeste kooien, alleen kooi 5 stelt in die zin iets teleur.
In de ronde van 14:30 hangt er in één van de grofmazige netten in de schapenweide een buizerd. Meteen als ik het net bereik zie ik in 1 oogopslag dat ie geringd is en weet ik ook waar ie vandaan komt en wie hem heeft geringd. Huh?
De buizerd heeft namelijk aan de ene poot een aluminium ring en aan de andere een gele kleurring met 2 letters. En ik weet dat aan de overkant vna het Wad veel buizerden van deze kleurringen voorzien worden door collegaringer en oud-Ghana en Zambia-expeditiegenoot Peter Das. Een vlot in de strijd gooien van de moderne communicatiemiddelen levert in een half uur tijd zowel de ringgegevens als een eerste foto van de vogel op de ringdatum op. Handig toch? De buizerd blijkt op 18 November 2011 te zijn geringd in de haven van Lauwersoog; vraag is nu nog of ie de veerboot heeft gepakt of na een goede maaltijd bij het pierenend uitbuikend de oversteek heeft gemaakt….




Foto's: buizerd met kleurring.

Foto's : De buizerd op 18 November vorig jaar, de dag dat hij geringd en gekleurringd werd. (Foto: Peter Das, DANK).

Aan het eind van de middag vangen we nog 2 waterrallen terug van eerder dit seizoen. Daarbij 1 exemplaar van de rallendag der rallendagen, 20 oktober jongstleden waarop Kees van Kleef een stevig schoolreisje van 122 waterrallen te verwerken kreeg. Deze vogel is dus in ieder geval al 3 weken hier aanwezig en getuige het gewichtsverloop lekker aan het opvetten, net zoals een andere ral die sinds de 25e oktober van 77,4 gram naar 108 gram is gegroeid als ware het een plofkip.
In de avonduren blijft de wind stevig doorstaan maar is het wel redelijk helder. Bij het vallen van de duisternis is er onverwachts toch nog vertrek van redelijke aantallen koperwieken; die hebben waarschijnlijk overdag in het duin op de duindoornbessen gezeten. De vogeltrekradar geeft lichte trek aan voor noord Nederland en af en toe is er een overtrekkend groepje koperwieken te horen. Afwachten maar weer wat de dag van morgen gaat brengen.

Dagtotalen
Nieuw geringd / teruggevangen:
---------------------------------------

Buizerd 0 / 1
Goudhaantje 2 / 0
Koolmees 0 / 2
Merel 10 / 10
Pimpel 0 / 5
Roodborst 3 / 4
Staartmees 1 / 1
Tjiftjaf 0 / 1
Vink 1 / 0
Waterhoen 2 / 0
Waterral 26 / 3
Winterkoning 2 / 0
---------------------------------------
totaal 74 vogels waarvan 47 nieuw
geringd en 27 teruggevangen.

maandag 12 november 2012

Zondag 11 November 2012 : Schiermonnikoog, nieuwe baansoort !!!

Foto: HAD JE WAT ????

Vanochtend voor de eerste ronde al in het donker vertrokken om de netten voor de rallenspeaker weer open te zetten en te proberen de twee resterende gesloten netten in de schapenweide open te schuiven. Het was immers een mooie vrijwel windstille nacht geworden en dat zou perspectieven bieden in relatie tot nieuwe bladval. Het kwam er niet van……
waarom denkt u nu ? Nou, omdat moeder natuur had besloten om ons maar eens voor te zijn en vannacht in combinatie met de passerende regenbuien maar eens flink wat blad van de takken naar beneden te laten mieteren. Met andere woorden: in het grootste deel van de opstelling, maar in het bijzonder de bossectie en de schapenweide bergen maar dan ook echt bergen met blad…. Op enkele plekken hing de onderste baan op de grond onder het gewicht van het blad. We wisten dus meteen wat ons deze ochtend te doen stond.
En toch vingen we tussen al dit blad ook nog vogels. Er was meteen vanaf het eerste licht aankomst van merels en in mindere mate koperwieken. De meeste vlogen zoals te verwachten was meteen door in zuidwestelijke richting. Altijd weer mooi om te zien, maar als ringer wil je er toch liever wat van in je netten hebben. Het was inderdaad een mooie ochtend met vrijwel geen wind en flinke opklaringen. Bij de overvliegende soorten ook enkele veldleeuwerikken en een pestvogel die boven het glop bijdraaide richting noord, wellicht onderweg naar de bottelrozen in het duin. De meeste merels die we vanochtend vangen hebben we in de hoger gelegen delen van de opstelling, net als afgelopen week omscheven door onze voorgangers. Kortom, in sectie 5 en 6. In het allerlaatste net van de lange sectie van 5 hangen 6 merels tegelijk die duidelijk op de rand van de polder zijn komen binnenvallen. In het grofmazige net iets verderop hangen er ook drie. Daarbij 1 adulte man met een bleke ring met daarop www.ring.ac en…. LONDON ! Jammer dat dat internetadres op de Nederlandse ringen na een kort experiment nooit vermeld is gebleven; het zal zeker tot meer terugmeldingen leiden.

Foto: London-ring bij een merel-man adult.

Het rallengeluid heeft na de reparatie van gisteravond vannacht de gehele nacht gedraaid en dat heeft samen met een stukje 'fine tuning' aan de kooien (sluiten van vluchtgaten en half gesloten klepjes) ons geen windeieren gelegd. Meteen vanaf de eerste ronde hebben we ze in de kooien en later op de ochtend zelfs een ronde met 6 tegelijk in 1 inloopkooi. Bij de rallen 1 terugvangst van 21 oktober jongstleden, nu al 3 weken ter plaatse dus. In de ronde van 9 uur treffen we in de schapenweide tussen de stapels blad een silhouet van een middelgrote vogel in een kleurcombinatie wit, zwart en een grijsbruine rozige zweem. We kennen deze combinatie thuis wel heel goed en voordat we ter plaatse zijn stroomt enige adrenaline gelardeerd met de geur en smaak van appeltaart naar m'n hersenen. YES ! Nieuwe baansoort !!!!
Er hangt een GAAI in het net. Het moest er een keer van komen met een najaar met intense trek van gaaien in heel west-europa verhogen zelfs je kansen op het zeer gaaien-arme Schiermonnikoog. Voor het verschijnen van de tweede avifauna van Schier werden de gaaien nog intensief bejaagd, al waren ze ook toendertijds verre van algemeen, en in de inventarisatiejaren van de tweede avifauna zijn slechts 9 waarnemingen bekend. De laatste waarneming van een gaai die wij hier in het Glop zelf zagen dateert van 9 november 2008, toen sprong er een exemplaar net zo hard weer uit het net dan ie er in sprong. We hebben in dit geval te maken met een ongelooflijk fel dier. We zijn thuis heel wat gewend met gaaien maar deze vogel rijt met de snavelpunt m'n vingers echt open. Het betreft ook een vogel die met een vleugellengte van 166mm kleiner is dan de kleinste ondersoort waarvan maten worden genoemd in de Identificationguide van Svensson.




Foto's: De eerste geringde gaai van Schiermonnikoog.

De hele dag vliegen er ook mooie groepjes sijzen en barmsijzen over het glop en lopen we vaak loodrecht onder ze door. Er zitten kennelijk nog steeds voldoende zaden in de elzenproppen die nog niet gevallen zijn. Verder af en toe nog mezen waarbij de aanwezigheid van pimpel en staartmees nog het meest opvalt.
Om 14 uur hebben we weer de Zondagseditie van de vogelringexcursie op het programma staan. Er melden zich 9 bezoekers waarvan er drie nog in het behoorlijk juveniele stadium zitten.
Allen genieten van de leuke variatie van soorten die we ze kunnen laten zien, daarbij zitten vuurgoudhaan, goudhaan, roodborst en waterral als aansprekende en fotogenieke soorten. De houtsnip die we vandaag vingen kwam een uurtje te laat voor de deelnemers.


Foto's: Houtsnip.

De zwarte merelvrouwen en de bonte merels zijn er vandaag ook weer bij. We treffen 1 exemplaar die in een eerder stadium is ontsnapt aan een predator. Bij deze vogel valt op dat precies op de plekken waar hij veren in actieve regeneraat heeft nieuwe veren ontstaan die… jawel, bonte zijn. Dat wil zeggen, veren met zoompjes of gewoon een mix van bruin en zwart aan 1 veer. Dit suggereert dus dat die bonte veren kunnen duiden op een storing in het aanmaken van het pigment in de veren en dat ze volgend jaar net als bij (Nederlandse) bleke koolmezen weer een normaal verenkleed kunnen hebben. We noteren al deze kenmerken maar expliciet in de computer.

Foto: Merel met 'bonte' regeneraatveren.

Bij het vallen van de avond is er weer volop vertrek van merels en koperwieken, afwachten maar of er morgen weer aankomst zal plaatsvinden. Het rallengeluid draait weer gedurende de nachtelijke uren. Het heeft voor de dagwisseling nog niet tot vangsten mogen leiden, maar het is wel een heel geschikte heldere rallennacht.

Dagtotalen
Nieuw geringd / teruggevangen:
--------------------------------------

Goudhaantje 2 / 1
Heggenmus 1 / 0
Houtsnip 1 / 0
Koolmees 0 / 2
Koperwiek 1 / 0
Merel 31 / 10 (waarbij 1 ex. LONDON).
Gaai 1 / 0
Pimpel 4 / 3
Roodborst 6 / 3
Vink 2 / 1
Vuurgoudhaan 0 / 1
Waterral 23 / 1
Winterkoning 6 / 5
----------------------------------------------
Totaal 105 vogels gevangen waarvan 78 nieuw
geringd en 27 teruggevangen.