donderdag 24 november 2011

Schiermonnikoog 23 November : de laatste vangsten voor 2011.

We hadden vandaag nog een wens in te lossen… en dat was de 5500-ste vogel op de lijst te krijgen. De teller voor 2011 stond gisteravond op 5497 en dat kunnen we natuurlijk niet op ons laten zitten. Daarom gingen we tijdens de laatste loodjes van het opruimen nog even verder met rallenkooien nummer 4 & 8 en de netten van sectie 1. In de eerste ronde bleken er vannacht flink wat waterrallen te zijn aangekomen want er knorden er heel wat en er lagen diverse nieuwe poepspetters op de paden. In de kooi… jawel, 3 rallen tegelijkertijd… 5497 + 3 =…. Maar nee hoor… 1 van de drie was al geringd. Dan voel je de bui al wel hangen… Maar gelukkig hadden we nog een paar mistnetten en daar vingen we naast een paar terugvangsten dan toch uiteindelijk de 5500-ste vogel van dit seizoen, een Koolmees.
Daarna hebben we de netten verder afgebroken en ben ik begonnen met de ontmanteling van de geluids-installatie en is Hanneke verder gegaan met het opbergen van de inmiddels gedroogde netten van gisteren en het altijd weer zeer aangename klusje van het wassen der vogelbewaarzakjes. Daarna dook ik het terrein weer in en ben begonnen met het opruimen van de laatste 2 kooien.
En ja hoor… daar was ie dan… waterral nummer 121 voor dit jaar en dus vogel nummer 5501 voor 2011…. Zo gaan die zaken dan…
Maar goed, we hebben weer lekker een dagje in mist en nattigheid kunnen werken en alles in het veld was uiteindelijk om 16 uur binnen. Daarna nog het gebouw opgeruimd en morgenochtend de laatste loodjes voordat we de boot kunnen pakken.
2011 was een jaar dat voor ons de boeken in kan gaan als het op 2 na magerste jaar in de periode waarin we met deze netopstelling en geluidsprotocol werken. Het meest opmerkelijke van dit jaar was eigenlijk nog wel dat er niks opmerkelijks was. Als enigste soort die ver bovengemiddeld in aantallen gevangen werd kunnen we met 187 exemplaren de Rietgors aanmerken. Ook de Merel deed het dit jaar met 1037 ex. best wel goed, zeker als je bekijkt dat we van deze enorm op geluid reagerende soort dit jaar geen geluid draaiden. Het is ook de enigste soort waarvan we er meer dan 1000 hebben geringd.
Andere soorten als Fitis, bonte Vliegenvanger, Koperwiek, Sijs, Keep, Goudhaan en Vink vingen we in opmerkelijk lage aantallen. Van een soort als de fitis is in de laatste jaren duidelijk een blijvende neerwaartse trend te bespeuren, van de meeste andere genoemde soorten betreft het seizoensfluctuaties die jaarlijks enorm kunnen verschillen, al dan niet extra beïnvloed door het effect van verschillen tussen vangseizoenen waarin we wel of beperkt geluid draaien.
Dit was het dus weer voor Schiermonnikoog voor dit jaar; de komende dagen staan er weer vangsessies voor het project ringmus op de planning en daarna beginnen we weer af en toe te vangen op onze wintervangbaan voor de mezen.

Dagtotalen (nieuw geringd / teruggevangen):
-------------------------------------------

Waterral 3 / 1
Koolmees 1 / 1
Vink - / 1
-------------------------------------------------
Totaal: 7 exemplaren, 3 soorten, met 39 m mistnet
en 2 inloopkooien in 7:00 uren

dinsdag 22 november 2011

Schiermonnikoog : verder met afbouwen..

We hadden vanochtend alleen netsecties 1 / 2 / 6 en 7 nog staan, tezamen toch nog goed voor 254 meter. In de eerste ronde hing in het eerste net bij het gebouw de verrassing van de dag… jawel, een huismus ! Ze hadden zich al een paar dagen aangekondigd, maar nu hing dan toch echt een exemplaar van deze lokaal inmiddels zeldzame vogel. In ons geval betrof het een mannetje.

Het zal geen verrassing meer zijn dat ik schrijf dat we vandaag wederom de hele dag in de mist verkeerden. Het is ook waterkoud met een temperatuur die de hele dag om de 0 graden schommelt.
Wederom zaten er continu pareltjes van water aan de netten en dus vingen deze amper. We zijn in het gebouw verder gegaan met het opruimen van alle spullen, uitzoeken van netten, drogen van netten en deze opbergen voor de winter. Ook worden er al armenvol netstokken uit het veld gesleept, met een temperatuur van nul graden een lekker koud karweitje.
Tussendoor waren er toch nog wel een paar vogeltjes te ringen. Slechts een paar nieuwe ringen hebben we kunnen uitdelen, maar er waren ook nog wel een paar leuke terugvangsten. 2 merels waren oude bekenden ; 1 exemplaar was hier op 12 Nov 2010 geringd en nu pas voor het eerst teruggevangen en een ander exemplaar dat hier in dezelfde periode geringd was, te weten 9 November 2010 en daarna in dat jaar alleen teruggevangen op 26 November en dit jaar alleen op 9 November en dus vandaag op 22 November. Een curieuze herhaling van vergelijkbare vangperiodes dus. Maar wat nog opvallender is: deze merel heeft afgelopen week ineens besloten om eens flink vet aan te gaan leggen en wel 24 gram in 13 dagen tijd. Maar dan nu weer de interessante stellingen : local of trekker ? Of : local en VER-trekker? We zullen het niet weten want hartje winter vangen we hier niet…
Verder vingen we een koolmees NVO oftewel niet door ons geringd. Deze blijkt door Ardie Noorman in oktober 2008 te zijn geringd in het dorp en is niet eerder in het glop gecontroleerd.
Na het middaguur vorderen we snel met het opbergen van de netten; morgen proberen we met een paar netten nog 3 ongeringde vogels te vangen om zo op het jaartotaal van 5500 vogels uit te komen, het op 2 na magerste jaar sinds de totstandkoming van de huidige netopstelling. En eigenlijk moeten we het het magerste jaar noemen want in dit jaartotaal zitten in tegenstelling tot die andere 2 jaren ook nog de voorjaarsvangsten meegerekend.

Dagtotalen (nieuw geringd/teruggevangen):
-----------------------------------------

Waterral 1 / -
Roodborst 1 / 3
Merel 1 / 9
Koperwiek - / 2
Koolmees - / 1
Huismus 1 / -
Vink - / 1
-----------------------------------------
Totaal: 20 exemplaren, 7 soorten, met 254 m
mistnet, 30 m grofmazig net en 2
inloopkooien in 15:59 uren.

maandag 21 november 2011

Schiermonnikoog : en weer mist....

Het wordt saai en vervelend, maar wederom hebben we een dag met zware mist en geen wind. De hele nacht heeft het gelekt uit de bomen bij luchtvochtigheid van 100 % en hangen er gedurende de gehele dag waterdruppels aan de netten die meteen na het afschudden weer aangroeien. Van vogels is er dan ook niet al te veel te merken. Toch springt er af en toe nog één in de netten. Daaronder ook de Koolmees met kleurringen uit het Lauwersmeergebied die we vorige week nog met de kijker voor het gebouw hadden afgelezen. Een echte nieuwe eilandbewoner na dispersie in Noordelijke richting dus. Ook is er weer nieuws van het mussenfront, en wel de mededeling dat er vanochtend niet 1 maar 2 Huismussen in de eik voor het veldlab zaten te wachten tot we broodkruimels van het tafelkleed zouden uitstrooien; leuk.
Er zijn hier dit jaar voor het eerst sinds jaren ook in totaal 5 huismussen geringd, allen op 13 en 14 Mei in de ringperiode van Joop van Ardenne.
We zijn rond het middaguur verder gegaan met het opbreken van een deel van de opstelling. Vandaag zijn daarbij uiteindelijk de resterende netten van sectie 3 en de gehele secties 8 en 9 en 0 binnengehaald. We zijn vandaag dus teruggekropen van 350 meter naar 254 meter net. Ook zijn er 2 inloopkooien weggehaald, de kooien van sectie 5 en die naast sectie 7.
Aan het eind van de middag vangen we ineens 4 Vinken tegelijk in 1 net. Het zijn in tegenstelling tot voorgaande dagen zonder uitzondering vogels met vet; hadden deze willen vertrekken of kwamen ze ineens het glop binnenvallen om er te gaan slapen? Een ander heel opmerkelijk fenomeen is dat van alle vangsten van Vinken 97% uit mannen bestaat, een opmerkelijk scheven verhouding die ik niet kan bespeuren in voorgaande jaren.
We hebben geen waarnemingen te melden voor vandaag, we waren al blij genoeg dat we in staat waren om het eind van een netsectie te zien.
Als we de resterende dagen nog 7 vogels ringen hebben we een jaartotaal van 5500 vogels. Met aanhoudende weersomstandigheden zoals deze weken zal dat nog een opgave worden ook...

Dagtotalen (nieuw geringd/teruggevangen):
-------------------------------------------

Winterkoning - / 3
Goudhaantje 1 / -
Roodborst - / 5
Pimpelmees 2 / 1
Merel 2 / 8
Koolmees - / 3
Koperwiek 2 / 1
Vink 6 / 1
-------------------------------------------
Totaal: 35 exemplaren, 8 soorten, met 250 m
net + 30 m grofmazig net en 2 inloopkooien
in 15:59 uren

zondag 20 november 2011

Schiermonnikoog : een zonnige dag met een kraanvogel toe.

De dag begon met het ophangen van slingers voor een jarig Jetje in het veldlab. Daarna snel langs de netten om het water van de mist van afgelopen nacht af te schudden. Dat ging perfect tot het einde van het bos maar daarna waren de netten tot in de derde baan weer behangen met glaspareltjes van ijs. Kortom vanaf daaqr slechts enkele vogeltjes in de netten. Het was inmiddels al redelijk helder geworden, tenminste ten opzichte van waar we de afgelopen week aan gewend zijn geraakt. Bij het veldlab vlogen vandaag overigens bij vertrek voor de eerste ronde langs de netten een paar huismussen weg.

Er komen weer heel veel ganzen laag over het glop vliegen. We vragen ons de hele periode al af of dit nu nog steeds ganzen zijn die vanuit zee aankomen of dat het exemplaren zijn die iedere nacht slapen op de strandvlakte en overdag in de polder foerageren. Net als gisteren is de vorst niet de enige reden waarom we weinig vangen; er zit gewoon nog heel weinig in het veld. Toch hebben we de eerste rondes wel weer een paar nieuwe merels die ook goed in het vet zitten. We zien ook weer een bleke tjif met een eentonig roepje in de nabijheid van de luidspreker, maar vangen ho maar.
De rallen deden het vandaag ineens weer wat beter, we vingen er verdeeld over 2 rondes 5 vandaag waarvan 2 er eerder dit seizoen geringd waren en wel op 25 Oktober en 5 November.
Toch hebben we vandaag ook wel weer een afwijkende vangst gedaan. Na de koffie met appeltaart met kaarsjes voor m'n lief hingen 'out of the blue' ineens 2 mannetjes groenling in het allereerste net achter het veldlab, na ringen waren het nummers 15 en 16 voor dit jaar. Wederom een soort waarvan we beneden het gemiddelde hebben geringd.


Omdat er weinig vooruitzichten in weersverandering zijn hebben we besloten om vanaf vanmiddag geleidelijk te beginnen met het afbouwen van de netopstelling. Vanmiddag zijn vanaf 14 uur secties 4 en 5 en de helft van sectie 3 opgeruimd en vangen we morgen dus met 200 meter minder.
Tijdens het opruimen van de laatste netstokken van die secties hoor ik aan het begin van de schemer een heel herkenbaar maar toch enorm onverwachts geluid in de lucht…. Een KRAANVOGEL ! Wat? Hier?
Jazeker… prachtig komt er in de inmiddels al weer opzettende mist vanuit de polder een solitaire kraanvogel over het glop vliegen. Hij vliegt al roepend in Noordelijke richting naar het groene strand / de Noordzee. Een behoorlijk uniek waarneming en we slaan de avifauna er op na. Daarin vernemen we dat tot de publikatiedatum er 25 waarnemingen op het eiland bekend zijn en dat de laatst bekende waarneming van de 24e November is en dat was alweer in 1990. Het is ons nog niet bekend of er ook nog waarnemingen van na 1990 bekend zijn.

Dagtotalen (nieuw geringd/teruggevangen):
-----------------------------------------

Waterral 4 2
Tjiftjaf 1 -
Winterkoning 1 1
Pimpelmees - 1
Roodborst 2 3
Vink 1 1
Merel 4 11
Keep - 2
Zanglijster 1 -
Groenling 2 -
Koperwiek 1 2
Putter 1 -
Zwartkop - 1
---------------------------------------------
Totaal: 42 exemplaren, 13 soorten, met 550 m
net tot 14 uur, daarna 350 m en 30m grofmazig
en 4 inloopkooien in 15:59 uren