dinsdag 28 juni 2011

28 Juni 2011: Vangdag op De Bree Markelo

Vandaag voor het eerst in het voorjaar en zomer tijd en gelegenheid gehad om een dagje op de vangbaan te gaan ringen. Het veldwerk op de Hoge Veluwe zit er op en nu breekt de tijd aan van vele uren achter de pc zitten en dit te combineren met het project ringmus, ander ringwerk en af en toe een uitstapje om eens iets heel anders te doen dan met vogels bezig te zijn.
De fotografiehut die m'n broer hier met zijn camera'den heeft gebouwd is voor de rest van de week gereserveerd en tevens zal het weer natter weer gaan worden. Kortom, de enige gelegenheid voor deze week. Daarom ben ik gistermiddag eerst op m'n fiets gesprongen om met de zeis de netbanen uit te maaien. Met de momenteel heersende temperaturen werd dat een verhaal van bloed, zweet en muggen. Die laatste pestkopjes zitten er door het stilstaande water in de vijver van de fotografiehut nu in grotere getale dan ooit tevoren en ze waren dan ook flink bloeddorstig.
Vanmorgen stond om 06 uur 112 meter net open en meldden zich al snel de eerste kandidaten voor een ring. Vooral zwartkoppen, daarvoor is het habitat na de bosverjonging van de afgelopen 3 winters echt geschikt aan het worden. Verder enkele merels die vlak naast de opstelling nog een nestje met 2 jongen en 2 niet uitgekomen eieren hadden zitten en natuurlijk vooral rondzwervende mezen. In totaal ving ik vandaag 28 koolmezen waarvan bij de 21 terugvangsten 15 dit jaar in nestkasten geringde juveniele rakkers zaten. Bij die 15 jonge koolmezen zaten ook enkele broertjes en zusjes. 3 x 2 stuks kwamen samen uit 1 nestkast, de rest allemaal als enigste uit een kast. Eigenlijk had ik verwacht dat dit aantal hoger zou liggen maar kennelijk zijn ze nu al zo aan het mixen tijdens hun zwerftochten dat er al geen verband meer in zit. Het viel wel op dat alle jonge vogels, en ook enkele adulten, behoorlijk mager waren, steile vliegspieren en lage gewichten. De voedselsituatie is momenteel kennelijk toch moeilijk voor ze. pimpels waren in de netten opvallend afwezig vandaag, het kan er mee te maken hebben dat ze momenteel liever hoog in de sparren foerageren, daar zag ik vandaag meermalen kleine troepjes rondzwerven.
tussen het lopen van rondjes en ringen door heb ik ook nog een paar maal in de nieuwe fotohut gezeten; wat een mooie ervaring om zo van dichtbij te kunnen zien hoeveel vogels gewoon spelen met de netten en dus mooi niet gevangen worden. Zo heb ik vandaag in het net waar ik op uitkeek slechts ongeveer een kwart van de vogels die er tegenaan vliegen of langs willen vliegen in het net zien belanden; de rest gaat er na vele verschillende vormen van trapeze-acts alsnog vandoor. Het is wel evident dat dit enorm kan verschillen van soort tot soort, zo lijken glanskoppen en matkoppen juist extra hun best te doen om in een net te komen. Als ze het als een barriere merken blijven ze hun pogingen net zo lang herhalen tot ze uiteindelijk hangen. Daarom is het werken met mistnetten niet voor iedere soort geschikt om met de vangresultaten populatieberekeningen te maken.

Foto: blik vanuit de observatiehut/kijkdoos: zoek het net...

Een opmerkelijke terugvangst betrof vandaag een gaai (geringd op 16 Januari dit jaar); het is voor de allereerste keer in het bestaan van de vangbaan (sinds 1993) dat ik hier een gaai heb teruggevangen. Het zijn net als kauwtjes slimme rakkers die goed met netten om kunnen gaan, zeker als ze er al een keer in hebben gehangen. Bovendien is het een soort die net als eksters hier in de regio nog altijd flink worden bejaagd.
Verder nog als leuke vermelding een soort die hier op de baan meer dan 10 jaar niet meer geringd is : een gekraagde roodstaart. Het betrof een juveniele vogel die wellicht geboren is op één van de boerenerven die pal naast het vangtrerrein liggen. als broedvogel heb ik deze soort nog nooit kunnen vaststellen op de Bree.

Foto: juveniele gekraagde roodstaart.

Aan het einde van de vangsessie moesten de 2 jonge merels natuurlijk nog even geringd worden, het bleken jongen van 8 dagen oud te zijn en het feit dat 2 eieren van het legsel niet waren uitgekomen was voor hen maar goed ook want ze waren flink mager...

Foto: jonge merels 8 dagen oud, wat nou "het broedseizoen is afgelopen"?

Na het opruimen van alle spullen en het opmaken van de eindbalans moest het er toch van komen: op de fiets de warmte trotserend naar huis... en onderweg daarbij maakte ik toch nog een aangename verrassing mee.... aan de kanaaldijk zag ik een grote geel met zwarte vlinder over de rand van de nog niet gemaaide berm schieten: een KONINGINNEPAGE ! De vlinder was erg actief en liet zich kort zien maar was overduidelijk op soort te brengen. Ik heb Han nog gebeld en die kwam meteen ter plaatse maar een gezamenlijke zoekactie leverde niets op, slechts de vaststelling dat werkelijk iedere jonge eik die hier als laanbeplanting zijn gepoot een bundel eikenprocessierupsen droeg...

Dagtotalen, nieuw geringd / terug (in volgorde van opkomst):
------------------------------------------------------------

Merel 5 / 1
zwartkop 20 / 0
roodborst 2 / 1
winterkoning 5 / 0
tjiftjaf 4 / 0
koolmees 7 / 21 (1 adult nieuw, 4 adulten terug en 17 nestkastpullen terug)
pimpel 3 / 3 (alle 3 terugvangsten nestkastpullen)
gaai 0 / 1
heggenmus 1 / 1
matkop 1 / 1
glanskop 1 / 0
tuinfluiter 2 / 0
grote bonte specht 0 / 1
gekraagde roodstaart 1 / 0
---------------------------------------------------------------------------
Totaal 52 nieuw geringd en 30 terugvangsten = 82 vogels.