dinsdag 19 april 2011

legpauzes.

Onder stralende weersomstandigheden heb ik vandaag het derde terreindeel voor de derde maal kunnen controleren. In tegenstelling tot voorgaande 2 dagen trof ik vandaag ineens meerdere kasten aan waarin de eileg tijdelijk was onderbroken, kortom : legpauze! Legpauzes worden meestal veroorzaakt door koude nachten en kunnen ook heel lokaal optreden zoals ik vandaag dus heb kunnen constateren. Het betrof in alle gevallen legsels van pimpels en in de meeste gevallen slechts 1 eidag verschil (tot nu toe...) en in enkele gevallen 2 eidagen verschil. De temperaturen mogen momenteel overdag dan wel de 20 graden celcius overstijgen, 's nachts is het nog een heel ander verhaal met temperaturen amper boven het nulpunt. In het gebied van vandaag zijn inmiddels 64 kasten in gebruik en dat is op 92 kasten al 70%. In 24 kasten liggen eieren van koolmezen, in 21 kasten eieren van pimpels.
En vandaag trof ik de tweede nestkast met een ei van een bonte vliegenvanger. En net als bij het allereerste ei is ook dit tweede geval het vroegste ooit ten aanzien van de tijd tussen de start van eileg van het eerste en het tweede paar.
Ik ben vandaag na de controleronde ook begonnen met het invoeren van gegevens in de computer, en daarbij heb ik vanuit de caravan uitzicht op een vijvertje onder de struiken. Dat vijvertje is met het huidige warme weer enorm in trek en in een uur tijd bezochten al 11 soorten het vijvertje om water te drinken maar vooral om te badderen. Daarbij de gebruikelijke bosvogels: koolmees, pimpel, merel, zanglijster, zwartkop, boomklever, winterkoning, zanglijster, vink, tjiftjaf en roodborst. Daar zullen de komende weken vast nog wel een paar leuke soorten bijkomen. Bij de merel die in de taxus achter de vijver broedt zijn vandaag de eieren uitgekomen, in het nest lagen vanmiddag 2 jongen van 0 dagen oud en nog 1 ei.

Foto: leve de waslijn !

maandag 18 april 2011

Eerste hazelworm waargenomen.

Een dag waarop eigenlijk weinig opmerkelijks gebeurde. Vandaag ben ik eerst maar eens begonnen met het opbouwen van de voortent van de kantoorcaravan in het park, dat moest er nu dan toch maar eens van komen... Daarna is door collega Louis de pc geïnstalleerd, dus vanaf morgen kan ik met de administratie van de verzamelde gegevens beginnen.
Tijdens de controle van vandaag trof ik in een fijnsparrenvak een dode hazelworm aan. Hij moet er al een paar dagen hebben gelegen want hij was al aan het indrogen. Het meest opmerkelijke was echter dat het eigenlijk maar een halve hazelworm was want het achterlijf was verdwenen. Het zal dan ook wel een prooi zijn van één of ander dier, maar welke? Nog geen kwartier later zag ik een levende hazelworm, die was net bezig het pad langs het Aalderinksveld over te kruipen.
Ondertussen zag collega Ivan vandaag een dagactieve bosuil die van de grond opsprong met waarschijnlijk een prooi in de poten. De vogel werd gezien in hetzelfde bosdeel waar ik drie jaar geleden ook al een bosuil overdag een merelnest zag plunderen; wellicht gaat het om dezelfde vogel. Bosuilen worden vooral dagactief in jaren waarin er maar weinig muizen zijn en daarvan heb ik zeker hier in het bos de indruk dat dat het geval is.
De bezetting van de kasten in het terrein van vandaag kwam uiteindelijk uit op 55%, van de 73 kasten waren er 40 in gebruik. Daarbij 14 legsels van koolmees met als grootste legsel (en nog niet eens aan het broeden) 10 eieren. Verder 5 legsels van pimpels en 1 van zwarte mezen. De boomklever ontbreekt in de kasten van dit gebied.
Ook het aantal wespenkoninginnen dat in de nestkasten actief is om nesten aan de binnenkant van de deksels te bouwen is snel aan het toenemen; vandaag trof ik er al 14 aan. Oh ja, de esdoorns laten inmiddels de bloeisels al vallen.

zondag 17 april 2011

Het eerste ei van bonte vliegenvanger !

Allereerst zijn excuses op z'n plaats voor het niet eerder plaatsen van dit bericht; de internetverbinding op de camping is zwak en lag er gisteravond laat geheel uit.
Vandaag, de 17e April was het inderdaad zover. Het was voorspeld en precies een week nadat ik de eerste nestbouw van een bonte vliegenvanger constateerde trof ik vandaag in dezelfde nestkast het eerste ei aan. Dat is voor het onderzoeksterrein op de Hoge Veluwe een absoluut nieuw record want de vorige vroegste datum stond op 21 April (2009).
En de kast waarin het ei werd aangetroffen was nog niet eens op de plek waar de allereerste man werd gezien. De man op die locatie heeft er gewoon langer over gedaan om een vrouw in zijn habitat te krijgen die de nestlocatie accepteerde. Desalniettemin was op die locatie vandaag het nest ook helemaal afgebouwd en kan daar maar zo morgen een eerste ei liggen. Er zullen de komende paar dagen nog wel enkele vroege starters bijkomen voordat de grote meute aan het leggen begint. Ivan heeft inmiddels een kaart gemaakt van alle locaties waar meerdere dagen achtereen zingende mannen zijn gezien, er staan er al 100 op, en dat zijn er al meer dan we de laatste jaren hier hebben gehad. Dezelfde conclusie trokken we thuis op de Borkeld ook al; het is alleen nog afwachten in hoeveel broedparen het zal resulteren, dat aantal zal iets lager uitvallen tenzij nog niet alles binnen is.

Foto: eerste ei van bonte vliegenvanger.

Verder zijn er afgelopen week in dit gebied toch nog steeds mezen met nestbouw begonnen en is de groep die begon aan de eileg nog weer fors toegenomen. In gebied 1 dat ik vandaag gecontroleerd heb lagen in de 129 kasten inmiddels 35 legsels van koolmezen, 19 legsels van pimpel en 4 van boomklever. Bij zowel de koolmees- als pimpellegsels ook de eerste die is begonnen met broeden. De koolmees zelfs op 12 eieren. De pimpel houdt het vooralsnog bij 10 eieren, maar met de ervaring van de afgelopen jaren in het achterhoofd kan het maar zo zijn dat daar nog een paar eitjes bijkomen. De boomkleverlegsels hebben een gemiddelde van broedselgrootte van 8, daarbij 1 broedsel van 9 eieren.
De bezettingsgraad van de nestkasten in dit gebied ligt met 93 van de 129 kasten bezet op 72% en daar komen nog aanzienlijke aantallen bonte vliegenvangers bij.
Het paartje mandarijneenden dat zich inmiddels bij de vijvers ophoudt blijkt ongeringd te zijn. Het is dus een totaal ander paar dan hier vorig jaar zat, want daarvan hadden beide individuen een ring. In de buurt van de vijvers trof ik ook nog een plek met de resten van een opgevreten buizerd. Deze tweedejaars vogel was opgevreten door een zoogdier hetgeen aan de afgebeten veren en resten huid was te zien. Het moet wel een flink verzwakt exemplaar zijn geweest als ie door een vos of marterachtige zal zijn gegrepen. Daarbij ligt een marterachtige het meest voor de hand want vossen zijn hier vanwege het uitzet-project korhoen uitgestorven te noemen.