vrijdag 10 september 2010

Les paridae son arrivé !

Bij het verlaten van het huisje de Zwaluw bleek het buiten al flink nat te zijn vanwege behoorlijk dikke mist. Daar zijn we als ringers meestal niet blij mee want dat betekent druppels op de netten en dus voor de vogels zichtbare netten. Tijdens het fietsen merkte ik ook al snel dat het water aansloeg op m'n trui. Dus toch maar even snel de regenjas er bij overheen. Tijdens het stilstaan hoorde ik een paar tikjes van zanglijsters en heel mooi het stille klapwieken en af en toe gemorrel van overvliegende meeuwen die in complete duisternis van zee terugkwamen. Na al m'n spullen die uit m'n fietstas waren gevallen weer te hebben teruggegraaid uit het gras (natuurlijk viel m'n fiets weer ondersteboven de berm in...) snel doorgefietst naar de baan en begonnen met openschuiven van de netten. Er was een redelijke ritselindex te horen in de struiken, maar wat daarvan in de snel nat wordende netten zou belanden... In de late schemer vloog er een vleermuis een paar rondjes om de ringhut. ik had de indruk dat het om een rosse vleermuis ging. De zon kwam even later weer prachtig op en de mist trok zich al snel terug tot eerst een lage deken over de polder en al snel hoogstens wat neveligheid. We vingen 21 vogels in de 1e ronde, overwegend zwartkoppen. die bleken in tegenstelling tot de afgelopen week overwegend moddervet te zijn. toch ook nog steeds weer kleine karekieten en zelfs een exemplaar waarvan de vleugel nog niet eens volgroeid was. Kortom, een jong dat nog niet erg lang uitgevlogen was. Bij de 2e ronde hoorden we al wat pimpeltjes in de struiken en daarvan hingen er ook , samen met een paar koolmezen, enkele in de netten. En met het verstrijken van de tijd hoorden we er toch steeds frequenter wat in de struiken. Een blik naar buiten leerde dat er 5 koolmezen tegelijkertijd in het hout zaten. na het plaatsen van een lokker van zowel koolmees als pimpel op het slag hebben we er ook een paar van kunnen vangen. Na iedere vangst werd de lokker omgeruild zodat ze niet lang opgesloten hoefden te zitten. Dat leverde op die manier toch een paar extra vangsten op, al zijn er altijd wel tussen die het kleinste gaatje in het net wel weten te vinden of net onder het net doorschieten... Tegen 11:30 krijgen we bezoek van Carl Zuhorn en Leon Kelder. Leon is werkzaam als vogelwachter op het eilandje de Kreupel in het IJsselmeer en hij had zelfs daar meerder pimpels gezien. onderweg naar de vinkenbaan was het hem ook al opgevallen dat er heel wat in het duin zaten. er lijkt dus toch inderdaad langzaam aan trek op te bouwen want dit soort waarnemigen duiden niet meer op louter een lokaal effect. We hebben nu al een veelvoud van het aantal ongeringde mezen gevangen van vorig jaar in het hele seizoen.... waar gaat dit naar toe???
Ook had Leon met Carl vanaf een duintop een vleermuis uit zee zien komen vliegen. Om 12 uur waren de vangsten al behoorlijk ingezakt en was voor ons het noodgedwongen tijdstip gekomen om te gaan sluiten en in te pakken. We moeten vervroegd naar huis want we kunnen komend weekend geen gebruik maken van het huisje de zwaluw en hebben ook geen alternatieve huisvesting kunnen vinden.
Als we alle netten al dicht hebben kijk ik nog even door het kijkgat van de ringhut alvorens de lokkers los te laten die dan nog op het slag zitten. En net op dat moment zie ik een schim het slag opvliegen. in een reflex doe je dan maar één ding: trekken aan de klos ! En jawel, vanuit de lucht een sperwer onder het net die net naar het kooitje met de lokker vloog.


Een bijna herhaling van September vorig jaar; toen ving ik in de laatste ronde van onze periode een sperwer in de netten en sloeg er met het slag nog één terwijl ik die eerste nog in de hand had... Ditmaal was het een eerstejaars vrouw en zij had de eer de laatste ring van onze Septemberperiode in ontvangst te mogen nemen. Daarna snel de hut nog opgeruimd, met het bezoekerscentrum gebeld om te melden dat de excursie van Zondag niet door kan gaan en naar de Zwaluw om daar de boel op te ruimen en schoon te maken. daar hadden we nog een kwartier over om alle bagage voor het vervoer klaar te zetten want die bleken hun rit veel vroeger te maken dan wij op gerekend hadden... Daarna snel in de regen naar het dorp gefietst en de boot van 16:45 uur gepakt. In de laatste week van September staat de volgende periode op het programma, dan weer op Schiermonnikoog.

Morgen zal ik wat foto's van de afgelopen 11 dagen op de betreffende pagina's plaatsen.

Dagtotalen :
--------------------------------
Sperwer 1 / -
Grasmus 1 / -
Waterral 2 / -
Tuinfluiter 3 / 2
Winterkoning - / 1
Zwartkop 37 / -
Heggenmus 3 / -
Tjiftjaf 2 / -
Blauwborst 2 / -
Fitis 3 / -
Gekraagde Roodstaart - / 1
Bonte Vliegenvanger 1 / -
Rietzanger 1 / 1
Pimpelmees 11 / 2
Kleine Karekiet 8 / 1
Koolmees 8 / 1
Braamsluiper 2 / -
--------------------------------------------
Totaal: 94 exemplaren, 17 soorten, 5:15 uren

donderdag 9 september 2010

Herhaling van zetten.

Het was vannacht niet veel afgekoeld. Dus behoorlijk nat bezweet aang komen fietsen op de baan en om 05:15 uur begonnen met openschuiven van de netten. Door de bewolking bleef het weer lang schemerig. De ritselindex was weer abominabel laag maar zowaar leverde de 1e ronde onverwacht 5 sprinkhaanrietzangers op. Dat hebben we zelfs aan het begin van onze periode niet zo meegemaakt. In het achterste net van de opstelling hoorde ik bij het openzetten een merel schetteren en daar hing dus later een adulte merelvrouw in het net. Het was een echte eilander merel. Die zijn zowel op Schiermonnikoog als hier in veel gevallen behoorlijk grijs van lichaamsveren, maar deze spande wel de kroon en had bijna het grijs uit het kleed van de kramsvogel. Naast de sprinkhaanzangers was er weinig te merken dat op aankomst van nieuwe vogels duidde. wederom hadden de meeste vogels een mindere conditie en daarmee werd deze vangdag in grote lijnen een herhaling van de dag van gisteren, al was het alleen maar met de vangst van wederom een man en vrouw vuurgoudhaan. Sterk afwijkend was echter wel het weer; de wind was vrijwel weggevallen, bij de in de luwte van struiken of een kuil staande netten was het zelfs zo dat de netten strak langs de spanlijnen hingen. wat een verschil bij de winddagen die we achter ons hebben. Het is vroeg in de ochtend nog even spannend wat de regenbuien gaan doen die opeens overal rondom het eiland liggen en duidelijk aan het leegregenen zijn. Er ontstaat een heel merkwaardig beeld van allerlei dreigende en rustige luchtlagen om ons heen terwijl het op het eiland droog is. Op de radar is te zien dat die buien hleemaal geparkeerd liggen en ter plaatse leegregenen. Wij ontspringen de dans dus maar het levert net een fall van vogels op die dat gat met stabiel en droog weer induiken. Om 11 uur krijgen we een groepje deelnemers voor de excursie dat aanvankelijk uit vier personen bestaat waaronder een Noord-iers echtpaar. Er verschijnen even later nog 4 andere personen maar die hebben een heel wat matiger belangstelling in wat wij hier doen dan de eerste vier. Uiteindelijk wordt de excursie afgesloten met 2 gesponsorde ringstrengen en een aanzienlijk bedrag aan giften in de pot en verlaten de mensen heel tevreden met de verzekering dat ze heel veel hebben geleerd de ringbaan. Ook hebben we bezoek gehad van de broer van Leo Hassing, collegaringer uit de thuisregio Twente. Na de middag zakken de vangsten snel in en gaan we nog even aan de slag met het dichten van een heel vervelende afstap de modder in bij één van de netten, veranderen we nog het afschoren van een net en besluiten om daarna de netten te sluiten.
's middags bij de Zwaluw zien we nog weer heel wat leven in en rond het huisje, we zien een forse groep kneuen, een roodborsttapuit, een paapje, een gekraagde roodstaart en een grauwe vliegenvanger die vanaf de waslijn jaagt op passerende vliegende insecten. 1 keer zie ik de vogel een uitval doen en weer op de draad landen met een groot insect die hij met de snavel op de waslijn doodslaat zoals ijsvogels met hun prooi doen. Even later pakt ie ook nog een kleine vos uit de lucht die met vleugels en al hap, slik, weg, ineens de keel ingaat.
's avonds zijn we nog even naar het strand geweest en hebben daar de zonsondergang nog even gadegeslagen. Op het strand lag een dode adulte Jan van Gent met visssnoer om de hals en troffen we ook nog een dode zeekoet.

Foto: dode adulte jan van gent op het noordzeestrand.
Het is ondertussen helemaal windstil geworden en de luchtvochtigheid loopt flink op tot 85%. dat zal morgen wel grondmist worden...

Dagtotalen :
----------------------------------
Waterral 2 / -
Tuinfluiter 5 / 6
Boompieper 1 / -
Zwartkop 14 / 1
Roodborst 2 / 1
Tjiftjaf 3 / -
Blauwborst 1 / -
Fitis 15 / 2
Gekraagde Roodstaart 2 / 2
Vuurgoudhaantje 2 / -
Merel 1 / -
Grauwe Vliegenvanger 1 / -
Sprinkhaanzanger 5 / 1
Bonte Vliegenvanger - / 1
Rietzanger 3 / 2
Pimpelmees 6 / 1
Kleine Karekiet 5 / 6
Vink 2 / -
Braamsluiper 1 / 1
Sijs 3 / -
Grasmus 3 / -
Rietgors 1 / -
---------------------------------------------
Totaal: 102 exemplaren, 22 soorten, 8:30 uren

dinsdag 7 september 2010

Off-day oftewel uitslapen...

De verwachtingen van gisteravond kwamen volledig uit. Een rammelende voordeur, piepende ramen en al vroeg op de radar aangekondigde regen leidden tot maar één besluit : uitslapen..... Ter illustratie hieronder een kaart van het windsysteem:

We hebben vandaag dus vooral veel binnengezeten en zijn o.a. bezig geweest met het uitzoeken van de geluidskaarten met vogelgeluiden die we op de vinkenbaan gebruiken. Na het avondeten ben ik toch nog een paar uurtjes naar de baan gefietst. Het was inmiddels al ruime tijd droog, maar de wind was nadat het tot ver in de middag te hard waaide nu toch duidelijk in kracht afgezwakt. Dus toch maar even vangen om de nul van papier af te krijgen. Onderweg was al duidelijk te zien dat er zeker nog wel zangvogels op het eiland aanwezig waren, vooral roodstaarten en tapuiten lieten zich regelmatg zien. Aangekomen op de baan het geluid aangezet en de netten in de omgeving van de opgestelde luidsprekers opengeschoven. Zo stond er uiteindelijk 97 meter vangklaar. In één van de mixen die ik opzette zit kort een roepje van een boompieper. Nog voor ik terug was bij de ringhut zag ik een boompieper in de lucht zich als een steentje omgooien om zich te laten invallen bij de luidspreker. Snel naar het net teruggelopen en hij hing inderdaad. Helaas kostte het net iets teveel moeite om bij de hoogste baan van het net te komen alwaar hij hing. De vogel zat (nog) niet vast, zag z'n kans schoon en ging er spoorslags vandoor. Morgen maar op herhaling denk je dan.... Verder hingen er uiteindelijk toch nog 12 vogeltjes in de netten; doelstelling gehaald dus !
Bij het lopen van de laatste ronde zag ik een schim aan komen vliegen: UIL ! En inderdaad, even later ging er een velduil pontificaal op de netstok van het lange rietnet zitten. Na even om zich heen te hebben gekeken vervolgde hij/zij de vlucht en scheerde laag over de baan en tussen de netten door richting de polder. Ik denk nog : dit wordt toch geen herhaling van een jaar of 10 geleden (waarbij ik onder vergelijkbare omstandigheden zo'n velduil bij de poten kon pakken terwijl ie op een tussenspanlijn van één van de netten ging zitten)? Nee, dat werd het dus niet, maar een mooie waarneming was het zeker !

Dagtotalen:
--------------------------------
Winterkoning 1 / -
Tuinfluiter - / 1
Roodborst - / 1
Zwartkop 2 / 1
Gekraagde Roodstaart - / 3
Bonte Vliegenvanger 1 / -
Kleine Karekiet 1 / -
Rietgors - / 1
-------------------------------------------
Totaal: 12 exemplaren, 8 soorten, 2:00 uren

maandag 6 september 2010

De wind als spelbreker.

Om 5 uur op de fiets gesprongen ne naar de baan gefietst onder een fonkelende sterrenhemel. Net als Schier behoort vlieland tot de donkerste plekken van Nederland. Daardoor is de sterrenhemel en vooral het melkwegstelsel hier extra sterk zichtbaar en bij heldere nachten adembenemend mooi. Als je er dan in de geschikte periodes van het jaar er ook nog een paar vallende sterren bijkrijgt is het onderweg naar de baan pas echt volop genieten. De wind is afgelopen nacht al toegenoemn tot 4 bft uit zuidoostelijke richting en zal naar verwachting vandaag verder toenemen. Ikvlieg dan ook over de polderweg en ben in no time op de vinkenbaan aanwezig. Snel met het openschuiven begonnen en daarbij geconstateerd dat er onverwachts toch best wel vogels in de struiken zaten. Net zoals gisteren kwam de zon weer op na een prachtige gloed aan de horizon. Tegen het licht in kon je af en toe een vogeltje vanuit de lucht zien invallen. De 1e ronde leverde 22 vogels op en dat was meer dan we de laatste dagen gewens waren. Daarbij de eerste boompieper voor mijn periode. En met de eerste roepjes van boompiepers in de lucht heb ik eindelijk deze vogel even kunnen gebruiken als lokker op de baan. Maar ja, tussen alle schijfjes met vogelgeluiden was geen geluid van boompieper te vinden, hooguit de siberische... dat leek me nog een beetje te hoog gegrepen voor dit moment dus toch maar gewoon geluid graspieper opgezet en wachten wat er komen gaat. Na korte tijd kwamen er al enkele pipers in het hout zitten en leek het er al heel snel op dat de lokker de extra stap tot verlokking zou kunnen bewerkstelligen, maar wederom bleven de piepers stuk voor stuk even te hoog vlinderen boven de baan om er vervolgens vandoor te gaan.
de 2e ronde leverde al iets minder vogels op. Daarbij al fitissen (vang je normaal gesproken pas later op de dag..) en een paar bonte vliegenvangers. Die laatsten zullen wel achterbijvers van de vele vliegenvangers zijn die gisteren op het eiland zaten; ze waren in ieder geval broodmager en dan vertrek je niet zo snel....

Foto: adulte bonte vliegenvanger met restant postbreeding rui in de armpennen.
In die ronde ook een mooie adulte tapuitenman, wellicht de man die bij de 1e ronde nog doodleuk op de top van één van de mistnetstokken zat te kijken en lekker zat te balanceren in de wind. In de derde ronde wederom een boompieper en dus een herkansing om het met een 2e lokker nogmaals te proberen op het slag. Dus de vogel na ringen en meten in het kooitje gezet en het geluid aangezet. Na een minuut of vijf vraagt Hannek ann mij: 'je had die vogel toch in het kooitje gestopt?' Euuh jaa.... ik keek door het kijkgat van de hut en zag dus een leeg kooitje op het slag staan met het klepje op een kiertje....

Foto: paring rood weeskind (links man, rechts vrouw).
De wind begint vanaf de 3e ronde al wel flink toe te nemen en de vangsten zakken vanaf de 4e duidelijk in. En desalniettemin vangen we nog een, gezien de omstandigheden, opmerkelijk aantal fitissen en komen van die soort op een leuk aantal uit. De zichtbare dagtrek viel vandaag ook enorm tegen, wel was merkbaar dat er meer boompiepers waren en hoorden we ook af en toe gele kwikken over komen vliegen. We zagen een groep van 14 lepelaars zwoegend tegen de oostenwind in proberen om over de baan het posthuiswad te bereiken. Verder zagen we nog een paar buizerden, een bruine en een blauwe kiekendief en een wespendief die laag over de baan vloog. Om 13 uur vinden we de wind toch echt te sterk worden en sluiten we de netten. Omdat we op tijd klaar zijn gaan we via het strand terug naar het huisje de Zwaluw. Het is laag water, dus er is niet zo heel veel te zien. Toch nog mooi een tijdje kunnen kijken naar een vijftal rosse grutto's die ijverig bezig waren om voedsel te verzamelen op de eblijn. Verder een stuk of 50 scholeksters en achter de branding een paar 100 eidereenden. Bij het zonnige weer was het enorm helder over zee en was tot ver op zee te zien hoe grote sterns zich regelmatig in de golven stortten. Het water staat behoorlijk laag en we kunnen fietsen waar straks weer water staat. We ploeteren met de fietsen door het vers opgestoven duinzand de strandovergang over om weer bij de Zwaluw uit te komen. Het is maar afwachten of het morgen van vangen komt; er is een regenfront onderweg dat vanuit Zeeland naar het Noordoosten optrekt en de wind zal vannacht verder aanhalen naar 7 bft met windstoten van 8 bft.

Dagtotalen :
----------------------------------
Boompieper 2 / -
Kleine Karekiet 3 / 1
Winterkoning - / 1
Braamsluiper 1 / 1
Roodborst 2 / 1
Grasmus 5 / -
Gekraagde Roodstaart 5 / 2
Tuinfluiter 10 / 6
Tapuit 1 / -
Zwartkop 17 / 1
Sprinkhaanzanger 1 / -
Fitis 19 / 1
Rietzanger 4 / 2
Bonte Vliegenvanger 4 / -
Bosrietzanger 1 / -
Pimpelmees 1 / 1
--------------------------------------------
Totaal: 93 exemplaren, 16 soorten, 6:45 uren

zondag 5 september 2010

De eerste echte herfsttrekdag.


Het was zoals gisteren al geschreven een schitterende helderde nacht. Deze werd zoals te verwachten bekroond met een fabuleuze zonsopkomst waarbij daaraan voorafgaand de lucht in prachtige tinten van paars naar rood naar oranje en geel kleurde. Wederom was het in de struiken erg stil; slechts 2 vogeltjes opgemerkt, maar één daarvan was wel een sijs die in de eerste schemer uit een lijsterbesstruik opvloog en ongeveer 30 meter verderop weer inviel. En het is haast te raden: in de 1e ronde hing er een sijs op de plek waar ik hem zag invallen. Bij het uithalen van deze sijs kwam er een groepje van 8 sijzen over de baan gevlogen. Ondanks de lage verwachtingen bracht de 1e ronde toch nog 14 vogels op de ringtafel. Daarbij, jawel, alweer een sperwergrasmus. Bij het wegringen was te merken dat er buiten elkaar snel opvolgend allerlei geluidjes te horen waren. Jammer... geen tijd om daar uitgebreid naar te kijken want de gevangen vogels gaan voor. Toch kan ik af en toe even door het kijkgat van de hut op het hout en het slag kijken en daarbij zie ik een wat grotere vogel uit een tak vlak voor de hut wegvliegen. Het blijkt een kramsvogel te zijn die een eind verderop tussen de netten de struiken induikt. Bij de volgende ronde die we lopen ziet Hanneke een groepje van 4 exemplaren overkomen en op de terugweg van die ronde ook nog een groep van 14 exemplaren precies pal ZW laag over de baan. Daarna zien we er geen meer, maar we hebben dus niet alles kunnen volgen. Wel zagen we nog weer een paar kleine groepjes vinken en hoorden we af en toe witte kwikken, gele kwikken en boompiepers. In de 2e ronde weer 2 sperwergrasmussen en 2 waterrallen. Van die laatste soort de volgende ronde maar liefst 3 stuks in 1 kooi. Daarbij een volop ruiend exemplaar waarbij heel goed te zien was hoeveel veren ze tegelijkertijd vernieuwen. En in die ronde ook nog ineens weer 4 sijsjes in 1 net bij elkaar. Er waren wederom de hele ochtend mezen in het veld te horen en langzaam maar zeker merken we er iedere dag een paar meer op. Vandaag waren maar liefst alle gevangen kool- en pimpelmezen ongeringde vogels.

Foto: juveniele waterral met zware postjuveniele rui. De bruine veren zijn van het jeugdkleed en de grijze met fijn wit randje zijn de nieuwe veren van het 1e winterkleed.

Het werd vandaag een dagje met tot een uur of 12 vrijwel constante aantallen vogels. Niet druk, maar we bleven lekker bezig en hebben zelfs voor het eerst een paar vogels (koolmees en enkele gekraagde roodstaarten met het vinkenbaantje kunnen vangen. Op die manier hebben we ook de 4 deelnemers aan de Zondagse excursie goed te woord kunnen staan. Daarbij ook 2 vogelaars die de afgelopen dagen al over het eiland gestruind hebben en wisten te vertellen dat er toch echt wel heel wat sperwergrasmussen en draaihalzen op het eiland zaten. Gisteren hadden ze op en rond het schietkamp bijvoorbeeld 3 draaihalzen gezien. En op de duinrug van de 4e Kroonspolder hadden ze een grauwe fitis gezien en ook weten te fotograferen. Deze beide vogelaars hebben we kunnen verblijden met een teruggevangen sperwergrasmus die vorige week door Peter van Horsen geringd was. Na de excursie trad er even een moment van korte rust in en was er voor ons even een moment om op adem te komen en van de zon te genieten. Tegen 14 uur waren er rondom het vinkenbaantje ineens weer meer vogels te zien, vooral roodstaarten, fitissen en net als vanmorgen wederom een aantal mezen. We pakken er nog een leuk aantal van mee en druppelen op die manier ook naar een nieuw dagrecord sperwergrasmussen voor de vinkenbaan sinds 1997. Het begint met die vogels haast een beetje beschamend te worden, wij hebben er in de afgelopen week nu 14 gevangen waarvan dus 1 terugvangst. We hebben de netten om 16:15 uur gesloten en fietsen tegen de nu pal oost staande wind die is aangewakkerd tot 4 bft in terug naar de Zwaluw alwaar het op het bankje naast het huisje lekker zomers uitpuffen is met een biertje en toastjes met Franse kaas. wat zal er morgen weer gebeuren??? Oh ja, aan m'n NIOO-collega Luc : inderdaad jammer dat je er dit weekend niet bij kon zijn, je hebt wel wat gemist...

Dagtotalen :
---------------------------------------
Waterral 5 / -
Tuinfluiter 21 / 4
Winterkoning 1 / -
Zwartkop 30 / 1
Heggenmus 1 / -
Fluiter 1 / -
Roodborst 2 / 3
Fitis 15 / -
Gekraagde Roodstaart 12 / 2
Pimpelmees 9 / -
Merel 1 / -
Koolmees 3 / -
Rietzanger 5 / -
Vink 1 / -
Kleine Karekiet 10 / 2
Groenling 1 / -
Sperwergrasmus 5 / 1
Sijs 5 / -
Braamsluiper 2 / 1
Rietgors 2 / -
----------------------------------------------
Totaal: 146 exemplaren, 20 soorten, 10:15 uren