dinsdag 24 november 2009

De laatste vangsten voor Schier in 2009

Vanmorgen nog 2 waqterrallen gevangen, 1 in kooi 4 en 1 in kooi 5. Daarna om 10 uur begonnen met het ontmantelen van de geluidsinstallatie. Aanvankelijk zat vanmorgen vroeg de havik achter het veldlab op de rand van de Arnicaweide te kekkeren alsof het al vroeg voorjaar was. Later op de ochtend hoorden we de vogel weer, maar nu op de oude nestlokatie aan de noordoostzijde van ons vangterrein. We zijn nog niet weg of het broedseizoen lijkt al weer te zijn begonnen. Er leek vanochtend ook weer iets aankomst te zijn van nieuwe vogels; in het terrein zaten duidelijk meer merels en er vloog ook een groter groepje sijzen rond dan op de afgelopen dagen. Vanaf 11:30 uur zijn we bezig gegaan met het ontmantelen van de rallenkooien. Om 14 uur was alles ingepakt en opgeborgen. Het seizoen zit er nu echt helemaal op… Alleen nog de rest van de administratie afhandelen en alle spullen in het veldlab opbergen, de totaallijsten maken en uitprinten en dan huiswaarts.
We kunnen terugkijken op een jaar dat zoals ieder jaar weer op z'n eigen manier uniek te noemen was. Opmerkelijk aan het weer was vooral dat het een heel droog jaar was. Vooral de zomer en het vroege najaar zorgden er voor dat er pas echt water van betekenis in het broekbos stond vanaf begin November. Dezse situatie leverde in September en begin Oktober opmerkelijke aantallen vinken op die kwamen drinken bij de laatste resterende plekjes met water, o.a. in de sloot in het bos. Andere opvallende soorten (in aantallen) waren dit jaar de vangsten van blauwborsten in het voorjaarsseizoen (we vingen er 12 terwijl er in de meeste jaren geen worden gevangen) en de bovengemiddelde aantallen spotvogels. Daarvan ringden we er 65 en vingen we er 28 terug. De roodborst had dit najaar een lange doortrekpiek in meerdere trekgolven (ook landelijk). Wij vingen er aleen al in September en Oktober respectievelijk 277 en 469 en kwamen op een jaartotaal van 607 nieuw geringd en 334 terugvangsten (van roodborsten vang je dezelfde exemplaren bovengemiddeld terug). De Fitis begon in de zomer goed in aantallen maar in de trektijd vielen de vangsten daarvan flink onder het gemiddelde. Daarvan kan al wel geconcludeerd worden dat deze soort kennelijk lokaal een goed broedseizoen heeft gehad maar dat er tijdens de doortrek veel minder vogels ons met een bezoek vereerden dan we in de meeste jaren gewend zijn. Ook goudhaantjes waren slechts in beperkte aantallen aanwezig en dat was eigenlijk conform de landelijke gemiddelden. De vuurgoudhaan manifesteerde zich daarentegen landelijk in hoge aantallen. Ook wij hadden er een bovengemiddeld aantal van, al stelt dat met 30 stuks nog niet zo veel voor vergeleken bij andere ringstations. Merels waren er in grote aantallen, vooral als je in ogenschouw neemt dat we geen geluid draaiden van deze goed op geluid reagerende soort. Een andere geluidssoort, de koperwiek vingen we met 490 exemplaren een aantal dat vergelijkbaar is met andere jaren zonder gebruik van geluid. De zanglijster trok dit jaar landelijk goed door maar hier vingen we er vermoedelijk minder van doordat het vangterrein in de piektijd van doortrek gortdroog was.
In de categorie dwaalgasten zaten we dit jaar flink in de min. Van ons logosoortje de bladkoning vingen we maar 1 exemplaar en verder is alleen de vangst van 1 kleine vliegenvanger noemenswaardig.
Volgend jaar maar weer beter zullen we maar zeggen, tot dan !

Dagtotalen:
---------------------------

Waterral 2 / -
---------------------------
Totaal 2 vogels nieuw geringd, geen terugvangsten = 2 vogels.

maandag 23 november 2009

kleine toegift rallenbal

Vanmorgen was er van waterrallen minder activiteit in het Glop te merken, maar het was duidelijk dat er wel weer wat nieuwe merels aangekomen waren en tot rond het middaguur nog steeds sjirpend af en toe over kwamen vliegen op een hoogte van enkele tientallen meters. In de kooien zaten bij de eerste controle om 08:30 uur in totaal 5 rallen waarvan er 3 al geringd waren. Één daarvan is geringd tijdens onze periode (op de 16e) en de andere 2 stamden nog uit de week van Wil Gerritse en Gerrit Gerritsen en waren beide geringd op 6 november. Één van de vogels van 6 November jongstleden is nu inmiddels voor de 4e keer gevangen en vertoond ene vrijwel constant gewicht. Daarin verschillen wij hier van de andere kustringstations. Door onze werkwijze, met kooien in plaats van mistnetten, vangen we ook waterrallen terug en kunnen zo mooi volgen hoe de conditie van de individuele vogel aan verandering onderhevig is en hoe lang de verblijftijd in het glop minimaal is.
Later op de ochtend hebben we nog weer een waterral teruggevangen die net als de vogel uit het vorige voorbeeld nu minimaal 17 dagen hier verblijft, maar deze vogel vertoont eerst gewichtsafname gevolgd door 2 x behoorlijke gewichtstoename.

De dag wordt verder doorgebracht met het verder opbergen van alle veldmaterialen en het ordenen van de netten, de nettenvoorraad en de ringenvoorraad. Aan het eind van de middag is de regen vanuit het binnenland inmiddels uitgegroeid tot een buiengebied met flinke pitten erin en begint het hier ook te regenen met tussen de buien door flinke wind. We gaan nog even wat laatste voedingswaar halen in het dorp en willen dan nog even doorfietsen naar het Westerstrand. Daar komt het niet van want we zijn de Westerplas nog niet voorbij of het begint al lekker te regenen. We fietsen doro klein-Zwitserland en het duingebied terug en arriveren een beetje verzopen op het veldlab terug.
In de eerste ronde na de invallende avondduisternis worden nog weer 2 ongeringde waterrallen gevangen. In de nabije omgeving van kooi 3 zitten op dat moment 2 waterhoentjes op de dunne twijgen van een wilgenstruik op ongeveer 2,5 meter boven het water te slapen. Ze zijn zeer alert als ik de kooi inspecteer maar gaan er niet vandoor. Later in de laatste avondcontrole zit er nog één waterhoen en die zit in de stevige wind nog steeds te zwiepen op z'n wilgenteen van amper 8 mm dik. In één van de kooien zit nog een waterral, zodat het dagtotaal op 9 rallekes uitkomt.

Dagtotalen:
----------------------------

waterral 5 / 4
----------------------------
Totaal : 5 nieuw geringd en 4 teruggevangen exemplaren = 9 vogels.

zondag 22 november 2009

Kleintje rallenbal....

Na de drukte met het binnenhalen van de netten van gisteren zijn we vanochtend iets later dan normaal naar de rallenkooien gaan kijken. Het rallengeluid is vanmorgen ook iets langer door blijven draaien. We hebben het geluid pas bij zonsopkomst uitgezet. Om 9 uur zijn we de kooien gaan controleren. In de kooi bij sectie 3 zat een waterhoen. Toch dat exemplaar dat nu al ruim een week lang 's avonds in een struik pal naast de kooi gaat zitten slapen? Het is ene 1e kalenderjaar vogel met al voldoende spierkracht in de poten om m'n handen lekker vol met krassen te trappen. Uw verslaggever zit met pleisters aan beide handen z'n verslag te typen… Terwijl ik nog bij de kooi sta kijkt Hanneke naar de kooi bij sectie 8. Ze slaakt een kreet bij het zien van een kooi vol met rallen en enkele rallen die buiten om de kooi lopen. Zelf zie ik er bij nadering ook nog één boven van de kooi af springen. Uiteindelijk komen er 7 rallen uit de kooi, allen ongeringd. Daar blijft het dan ook bij, in de andere kooien geen waterrallen, maar wel horen we dat er nog meerdere in het terrein zitten te roepen.
Ook de rewst van de dag volgen er geen vangsten. Het is wel een prachtige zonnige dag, maar de zuidwestelijke wind maakt het een stuk frisser dan we de laatste weken gewend zijn. We gaan verder met het uitzoeken en drogen van de netten in het veldlab en het vervangen van afgeschreven netten door nieuwe netten voor het voorjaarsvangen van 2010. In het veld worden nog spanlijnen en haringen opgeruimd en de resterende netstokken worden opgeborgen in de strandwagen die de komende winter toch echt weer eens aan groot onderhoud toe is. Er groeit al een rozenstruik door de vloer naar binnen en via het raam weer naar buiten. De deur klemt weer iets meer dan vorig jaar en heeft aan de onderkant de hardheid van een spons met incontinentie.
Aan het eind van de middag neemt de wind verder toe en wakkert na het passeren van een rij buien aan tot stormachtig, kracht 8 bft. In de schemerronde loop ik nog even weer langs de kooien. Daarmee ben ik net te vroeg, want er springen weer waterrallen naast de kooien weg en ook waren er al een paar in de struiken gaan zitten. Op de sloot in het bos en op het pad bij het kruispunt zaten al 4 waterhoentjes. Het is duidelijk dat dit soorten zijn die meteen meer tevoorschijn durven komen als wij minder vaak door het terrein lopen. De laatste avondronde vertoont hetzelfde beeld dan dt van gisteravond. Op enkele plaatsen springen de waterrallen van de takken het riet in. Ook op 2 plaatsen waterhoentjes. In de kooien zitten nog een reeds geringde waterral van 2 weken geleden en 2 ongeringde exemplaren.

Dagtotaal:
--------------------------------
waterral 10 / 1
waterhoen 1 / -
--------------------------------
Totalla 11 nieuw geringd en 1 terugvangst

Zaterdag 21 November 2009: Beter laat dan niet...

De dag begon met redelijk dichte mist die bij het krieken snel dichter werd, even minderde nadat de zon probeerde er doorheen te prikken, maar toch schoof het al vrij snel weer dicht. In de ochtenduren hadden we bezoek van Frank Majoor en Holmer Vonk die op het eiland zijn voor de integrale wadvogeltelling van SOVON. Het was ijzingwekkend stil in het glop, we hoorden eigenlijk alleen maar wat knorrende waterrallen; we kwamen dan ook terug van de 1e ronde met slechts 1 geringde waterral. Geen zichtbare trek, of met deze mist liever gezegd : hoorbare trek, we merken hoogstens wat pleisterende vogels.
De 2e ronde was hoopgevend met 1 vogel meer: 1 merel + 1 winterkoning; de 3e ronde nog weer een koperwiek en een roodborst waarna in de 4e en 5e ronde het helemaal platviel met nulrondes.
We hebben na deze constatering dan ook besloten om snel door te gaan pakken met het opbreken van de netopstelling; mede vanwege het feit dat er weinig vooruitzicht is op interessante aankomst en het naderen van meerdere dagen met regenachtig maar te warm weer. Bij vangtotalen zoals dit is dat besluit dan ook erg makkelijk te nemen. Ik moet zeggen, in alle jaren dat ik het opruimen nu voor mijn rekening heb genomen is dit de eerste keer dat er zo weinig vogels in het terrein zitten en dus ook het opbreken van de netten zo snel gaat. Maar dan… verrassing !!!
Holmer loopt bij het veldlab weg en deelt mee dat hij even een vogel uit sectie 1 gaat ophalen die hij ziet hangen. Hij komt met een grote grijns met een gesloten zakje terug. ' Ik kom jullie de soort van de maand bezorgen' zijn z'n triomfantelijke woorden. En uit het bewaarzakje komt een TUINFLUITER tevoorschijn !!! Jeetje…. De laatste vangst van dit jaar was op 18 September en nu ineens haalt Holmer er eventjes 1 op. We hebben de avifauna van Schier er even op nageslagen en daar wordt als laatste najaarsvangst de datum 3 November 1997 genoemd en een andere late vangst is van 4 Oktober 2001. Zoals vaak met heel laat aanwezige vogels is ook deze vogel moddervet en eigenlijk te ver doorgegaan met aanleggen van vet. De buik is helemaal geel bedekt met vet, het loopt nog door op de rug en over de borst. De borst is zelfs slechts voor een oppervlak van circa 9 mm NIET bedekt met vet. Wat zouden we graag weten waar deze vogel nog terecht gaat komen.

Aan het eind van de middag vertrekt superhulp Evert-Jan weer voor z'n wekelijkse bezoek aan de kaasboer en helpt Holmer na de telling nog even mee met opruimen. We horen aan de rand van het bos ineens een enorm gekraak en mensenstemmen in de struiken ter hoogte van sectie 9. De atlanticwall wordt genomen !!!!! Nee hè ! Gisteren zijn de bordjes weggehaald en nu staan de eerste bezoekers er al weer. Holmer is ze tegemoed getreden en kreeg van beide mannen meteen de vraag: ' hoe komen we bij het dorp? ' We zijn vervolgens driftig verder gegaan met opruimen en nog even doorgegaan met het binnenhalen van de netten tot in het donker. Maar uiteindelijk zijn we met de netten klaar. Er staan nu dus alleen nog 4 rallenkooien. Het zit er voor 2009 bijna op. In de avondronde is de wind inmiddels aangewakkerd en miezert het al lichtjes. Het is weer zo'n dag waarop het 's avonds warmer is dan overdag. Absurd, 15 graden in de 2e helft van November...Er zitten tijdens die ronde om 23:00 uur 2 rallen in de toppen van de struiken; beide mis ik ze op een haar als handvangst.

Dagtotalen:
---------------------------------------

koperwiek 1 / -
merel 2 / -
roodborst - / 3
tjiftjaf 2 / -
TUINFLUITER 1 / -
vuurgoudhaan - / 1
waterral - / 1
winterkoning - / 1
---------------------------------------
Totaal: 6 nieuw geringd en 6 teruggevangen exemplaren = 12 vogels.