vrijdag 25 september 2009

Een zeper in de zeereep.

Bij het opstaan was het om 5 uur vanochtend heel stil buiten; helemaal geen wind. Voor het vertrek vanuit het Glop nog snel even op de buienradar gekeken. Op de Noordzee zaten wat heel kleine buitjes maar dat leek niet veel voor te stellen. Maar bij het verlaten van de zandweg bleek de betonweg toch nat te zijn. Om vervolgens bij aankomst in de zeereep te constateren dat het begon te regenen... Snel even op de mobiele radar gekeken: verrek !!! Uitgerekend in het hele land droog en hier een bui precies zo groot als het eiland boven het eiland !!! Heel vervelend als je wilt vangen, en nog vervelender als die bui blijft hangen tot na de dageraad. De vogeltrekradarpagina gaf gisteravond al aan dat er behoorlijke trek te verwachten viel en als dat inderdaad zo is uitgekomen dan hebben we hier onder deze omstandigheden het nakijken want die vogels vliegen echt niet zo'n regenbui in. En zo geschiedde....
Het bleef helemaal leeg in het terrein. De 1e ronde leverde het ontluisterende aantal van 1 vogel op. In de lucht zo goed als geen zichtbare trek. De lichte regen blijft doormiezeren tot tegen half negen en pas daarna komen er wat vogels in beweging. Tijdens de regen waren er overigens ook ineens volop knutten. De handen en het gezicht zaten in korte tijd onder de kleine rode beetplekjes. Gelukkig de eerste maal dat ik dat dit seizoen meemaak. In de struik voor de ringplek laten zich 4 vinken invallen; het zijn de 1e vinken die ik hier zie terwijl er in het Glop deze week al bijna 100 zijn geringd. Dat waren weliswaar drinkers bij de sloot, maar zullen vast niet echt allemaal vogels van het eiland zijn geweest. In het valleitje van de stuifdijk verplaatsen zich vandaag ook weer 10-tallen kneuen en vooral putters. Aan de overkant van de voormalige strandvlakte scheerde in een strakke glijvlucht een juveniele havik over de struiken. Even later gevolgd door een sperwervrouw in precies de tegenovergestelde richting. Later op de ochtend beginnen de spreeuwen meer en meer onze zeereephoek op te zoeken en krijg het idee dat ze nu veel meer dan voorgaande dagen interesse hebben in de vele vlierbessen die hier nu in de buurt van de netten hangen. Het vangen van vogels gaat nu veel meer verspreid over de ochtend en middag. Logisch, want vanmorgen hebben ze het in hun prime hour rustig aan moeten doen met het snacken naar een lekkere hap. Marjan Crombach komt vandaag een aantal rondjes meelopen en kan de ringplek prompt niet vinden. ze was niet ver genoeg doorgelopen naar de paal waar de fiets tegenaan staat. Ze had wel een nadere paal gezien, maar geen fiets en was dus teruggelopen. Maar goed, uiteindelijk zag ik haar door de vlakte lopen in de richting van de netten, waar ze WEL een neus voor had. In de laatste ronde die ze mee kan lopen voordat ze naar de boot moet hangt er een putter in één van de netten. Een leuk vogeltje in de eindfase van postjuveniele rui; alleen de kop moet nog verder uitkleuren. Bij de terugvangsten vandaag wederom vogels uit het Glop, maar nu slechts 4 exemplaren, een heggenmus, een winterkoning en 2 zwartkoppen. En daarnaast nog 2 koolmezen en een rietgors met eigen zeereepringen van vorig jaar. In de loop van de ochtend klaart het weer wat op en na de middag is het halfbewolkt en staat er slechts een zwak windje uit het Zuidwesten. Omdat het vandaag m'n laatste kans is om in de zeereep te vangen moeten alle netten en stokken grondig opgeruimd en verwijderd worden. Omdat dit per net nogal wat tijd kost besluit ik om de boven op de stuifdijk staande netten als eerste op te ruimen, die vangen 's middags toch zo goed als niks meer. Als ik daarna het eerste net onderin de laagte opruim pest ik een wolk van zeker 300 spreeuwen op uit de vlierstruiken pal naast het net. en je raadt het al: ze vliegen in één lijn en in een perfecte horizontale vlucht naar de struiken waar ik net de netten weg had gehaald. Zul je net weer zien...

Ruggestreeppad komt ringplek bezoeken.

Dagtotaal:
grasmus 1 / -
heggenmus 4 / 1 <- uit het Glop
koolmees 4 / 2
merel 1 / -
pimpel 4 / 1
putter 1 / -
rietgors 1 / 1
roodborst 1 / -
tjiftjaf 3 / -
winterkoning 3 / 1
zwartkop 11 / 3 <- waarvan 2 uit het Glop
-----------------------------------------
Totaal 11 soorten, 34 nieuw geringd en 9 teruggevangen = 43 vogels

donderdag 24 september 2009

Achtervolgingswaanzin?

Wederom een rustige nacht met een zwak windje nog steeds uit dezelfde hoek. Dus gewoon weer naar de zeereep voor de derde sessie deze week. Nu met het verschil dat Kees van kleef meteen in de vroege uurtjes meefietst. Dat scheelt al een stuk in tijd voro het opzetten dus we deden het rustig aan. In het donker en bij het krieken van de dag hoorden we af en toe een zanglijster overkomen en even later tikten er weer roodborstjes in de struiken. Opmerkelijk genoeg hingen er in de 1e ronde echter totaal geen roodborsten en was het zelfs opmerkelijk rustig in het veld. De 14 vogels die we vingen bestonden vooral uit winterkoningen en heggenmussen. Maar ook drie merels! En dat waren een paar leuke. Wederom een heel grijze vrouw met een ring uit het Groene glop en 2 juvenielen die nog zwaar aan het ruien waren naar het postjuveniele kleed. Moeders bleek afgelopen Maandag door Leo in het Glop te zijn geringd. Verder in die ronde nog een late rietzanger. Het was duidelijk merkbaar dat er maar weinig trek was geweest en ook de zichtbare trek overdag viel enorm tegen. We sprokkelden wel lekker door met de vogels maar het beeld was totaal anders dan voorgaande dagen. Veel minder zwartkoppen maar wel meer soorten. In het duin was duidelijk meer activiteit van mezen; ze beginnen nu kennelijk echt op de duindoornbessen te foerageren. Leuk is te zien dat veel soorten hetzelfde patroon vertonen bij het oversteken van de stuifdijk naar het laagliggende terreindeel. Vrijwel allemaal vliegen ze naar de zelfde struik aan de andere kant van het waterstaatspad. Dat kon wel eens een heel goede plek zijn om een extra net neer te zetten; wie weet komt het daar nog eens van. Als ik van het 2e rondje uit het lage terreindeel terugkom springt er naast de fiets van Kees zo ineens een waterral van de grond op. Ik kan nog zien dat het een juveniel exemplaar in jeugdkleed is. In de loop van de ochtend begint zich het beeld af te tekenen dat niet alleen maar ongeveer een derde van de vangsten uit terugvangsten bestaat, maar dat een aanzienlijk deel daarvan uit het Glop afkomstig is ! Heel merkwaardig. We weten uit voorgaande seizoenen al wel dat een aantal soorten veel langer op het eiland rondzwerft dan we altijd dachten, maar zoveel soorten uit het Glop op 1 dag hier terugvangen is nog niet eerder gebeurd. Er komen op een gegeven ogenblik ook een paar fazanten over het vangterrein zeilen. Ze scheren rakelings over een paar netten en laten zich in de vlierstruiken zakken. Gedurende lange tijd horen we af en toe een gekraak van jewelste als er weer een fazant bij een tros vlierbessen probeert te komen en kennelijk van de takken af sodemietert. We vangen midden in het duin een boomkruiper, de 2e voor de zeereep sinds 2005. En tussen de zwartkoppen zitten zowel weer lichte vogels als ook loeizware; wat te zeggen van de zwaarste tot nu toe met een gewicht van 25,3 gram.
Wederom zakken de vangsten vanaf 11 uur in en besluiten we om de netten vanaf de 12 uurronde te sluiten. Op dat moment komen de spreeuwen weer net iets dichter in de buurt van de opstelling om van de vlierbessen te snoepen. Stoppen we dan toch te vroeg? Op deze manier zijn er over een paar dagen geen vlierbessen meer... Voor vannacht wordt meer trek verwacht, daar zijn we vanzelfsprekend nieuwsgierig naar dus morgen zitten we er weer.

Dagtotaal:
boomkruiper 1 / -
heggenmus 4 / 1
koolmees 2 / 2
merel 2 / 1
pimpel 2 / 5
rietgors 2 / 1
rietzanger 1 / -
roodborst 2 / -
tjiftjaf 2 / 3
winterkoning 2 / 2
zwartkop 14 / 1
-------------------
Totaal: 34 nieuw geringde en 16 teruggevangen vogels waarvan 10 uit het groene glop = 50 vogels, 11 soorten.

Terug in het glop bleek het daar, hoe kan het anders, behoorlijk rustig te zijn maar het sprokkelde toch beter door dan voorgaande dagen het geval was. Na een tijdje rustig aan te hebben gedaan ben ik toch maar weer eens een rondje mee gaan lopen. slechts 2 pimpels waren de opbrengst van die ronde. Bij het verwerken daarvan bleek dat Kees precies op dat moment een zeereeppimpel in de computer aan het inkloppen moest waarvan Leo het ringnummer zat op te lezen. Het was dus ene pimpel die we vanochtend in de zeereep hadden geringd !! Nou ja zeg, op zo'n dag zou je acuut last van achtervolgingswaanzin krijgen... Opmerkelijke uitwisselingen dus, en vermoedelijk toe te schrijven aan het beschikbaar zijn van zoet water op de ene plek en rijkelijk besdragende struiken op de andere plek.

woensdag 23 september 2009

Opnieuw naar de zeereep.

Vanmorgen slechts een kwartiertje verslapen en vervolgens ontdekt dat ik nog geen brood had gesmeerd. Dus iets later naar de zeereep vertrokken. Ik had het plan opgevat om nu de hooiway maar eens te mijden en de highway te nemen; kortom, over het duin bij de Grilk (ik blijf erbij, een Marlijn hoort niet op Schier) en onderlangs verder. Ik had dus net zo goed het hooi kunnen kiezen... De highway bleek een volgestoven zandbak te zijn met zo ongeveer 10 cm mul stuifzand erin. Dus dat werd alsnog het hele stuk lopen geblazen. Op het moment dat ik op de vangplaats arriveerde was het al zo ver aan het schemeren dat de buizerd al van z'n slaapplaats kwam en er al een paar merels in de struiken aan het schetteren waren. Ik had de fiets nog niet tegen de duinvoet gelegd of ik kreeg 2 SMS-jes binnen. De mannen uit het Glop zullen me toch niet nu al bellen om te zeggen dat er regen aankomt? Ik bekijk de berichten: welkom in Duitsland....
Het opbouwen ging voortvarend en er was nog tijd voor eerst een bak koffie. In de lucht waren inmiddels vooral roepjes van heggenmussen en kneuen te horen. Ook waren er meteen een paar kleine groepjes graspiepers van de partij. De 1e ronde langs de netten leverde 15 vogels op. Vanzelfsprekend weer hoofdzakelijk roodborsten en zwartkoppen. Maar ook een kleine karekiet met een ring uit het wandelparadijs, het groene glop. Later ook nog weer een zwartkop en net als gisteren dus weer één uit Augustus en nu nog steeds zonder noemenswaardig trekvet. Kees van Kleef arriveert als ik net met de 2e ronde aan het lopen ben. Die ronde levert eventjes iets minder op, maar de 3e maakt dat weer ruimschoots goed. Ondertussen vliegt het redelijk goed door met groepjes van 5 tot 30 kneuen en beginnen op hetzelfde tijdstip als gisteren de zwaluwen weer door het valleitje rond te vliegen. Het net in het vrijliggende bosje dat we 'het eiland' noemen vangt vandaag wederom vrijwel alleen berkenblad, maar toch hangen er ineens 2 groenlingen tussen de blaadjes. Beide vogels betreffen mannen en geven mooi de gelegenheid om de verschillen tussen postjuveniel en adult kleed van deze soort te bekijken. In het laagste deel van de voormalige strandvlakte ontdekken we een uitgebreid open gangenstelsel en een groot winternest. We verbazen ons over de omvang ervan. Later blijkt dat het een stelsel van muskusratten is, de van niet inheemse oorsprong minibever van de lage landen. Dat kennen we niet in z'n natuurlijke omstandigheden, wel de ingezakte gangen in taluds op beek- en rivieroevers. Indrukwekkend.

Op de (ruim 12 meter brede) gemaaide grasberm van het waterstaatspad vind ik nog een kleine vuurvlinder die koste wat kost nog warmte van de zon probeert te vangen. We zien vandaag zo goed als geen roofvogels, wel komt er nog heel mooi laag over de stuifdijk een torenvalk langsvliegen. Om 11 uur stort de vangst al weer helemaal in. We beginnen om 12 uur met het sluiten van de netten, Kees vertrekt ivm de Woensdagse excursie al vooruit naar het Glop en ik begin nog wat te snoeien aan struiken die nu toch echt in de hoogte teruggezet moeten worden en vertrek naar het Glop. Ondertussen is de Wzw wind van 2 bft in de duisternis aangetrokken naar 4-5 bft.

Dagtotalen:
Groenling 2 / -
heggenmus 3 / -
koolmees 4 / 1
rietgors 3 / -
roodborst 4 / -
tjiftjaf 4 / -
winterkoning 4 / -
zwartkop 29 / 1
kleine karekiet - / 1
-----------------------------
Totaal 53 nieuw geringd en 3 vogels teruggevangen, 9 soorten.

Teruggekomen in het Glop is Leo nog druk en enthousiast bezig met z'n betoog voor de excursie. De bezoekers krijgen waar voor hun geld want tegen half vier wordt er afgerond... en dan hebben ze nog niet 1 vogel kunnen aanschouwen! Na deze excursie volgt er nog een 2e excursie van studenten en biologen die deze week een cursusweek in de Herdershut hebben. Daarbij 2 collega's van het NIOO waar ik op de Veluwe mee samenwerk. Ook voor hen geldt: amper vogels, maar een interessant verhaal. bij het gezelschap ook een student uit Kenia; Leo kan dus nog mooi even adresgegevens met de jongeman uitwisselen ter voorbereiding op z'n Afrikareis voor de komende maand.

dinsdag 22 september 2009

zeereep en het wandelparadijs

Om 05:30 uur opgestaan, de thermoskan gevuld en op de fiets gesprongen voor een vangsessie in onze dependance in het duin. Het was een lekker zwoel aanvoelende nacht met een zwak windje uit het zuidwesten. Na een flinke ploetertocht over het waterstaatspad waar werkelijk een pak van 40 cm riet en hooi gestort is (zoals het pad over het strand Otto's highway wordt genoemd moet dit pad maar Otto's hooiway genoemd worden....) kwam ik op de vangplek aan. Omdat ik gelukkig gisteravond al de nodige voorbereidingen had getroffen stonden de netten in no time open. Maar precies na het openzetten van het laatste net begon het zachtjes te regenen. Dit zou uiteindelijk tot 08:45 uur duren en tegen 09:30 uur kwam er nog een licht buitje; gelukkig niet noodzakend tot stoppen. Bij het krieken klonken er op meerdere plaatsen de roepjes van zwartkoppen en roodborsten en zongen de winterkoningen nog dat het een lieve lust was. Ook vertrok er in het halfschemer al een buizerd van z'n slaapplek; de vogel vloog over het duin naar het groene strand. De 1e ronde leverde meteen een stuk of 10 vogels op, vooral zwartkoppen. De volgende ronde was vergelijkbaar maar met meer vogels. De zwartkoppen waren zonder uizondering moddervet. Vind je het gek met zoveel bessen in het duin? Toch waren er 2 uitzonderingen: ik ving 2 zwartkoppen die in het glop geringd waren en die hadden GEEN trekvet! Ze bleken beide begin Augustus in jeugdkleed geringd te zijn en zwerven nog steeds als hangjongeren over het eiland.
Er kwam maar weinig zichtbare trek op gang, maar toch was er wat beweging van graspiepers te bespeuren, kwamen er af en toe kleine groepjes putters over en doken er nadat de bewolking wat openbrak ineens tientallen boerenzwaluwen opduiken. En vanaf dat moment begonnen ook de spreeuwen aan hun prachtige golvende synchroonvluchten over de duintoppen en struiken. En van deze beide soorten belanden er dan ondanks de vlagerige wind totaal geen exemplaren in je netten...
De berken laten tgv de wind en de droogte in het duin de bladeren al massaal het blad vallen dus dat kost vandaag al het nodige gepeuter. Kees van Kleef is later nagekomen en die wist z'n komst perfect te timen met het instorten van de vangsten. Om 13 uur hebben we de netten gesloten en zijn weer naar het Glop geploeterd. Het was weer een geslaagde vangsessie in het duin. Jammer dat het een hele maand heeft moeten duren voordat er weer iemand op deze magnifieke plek heeft gevangen.

Dagtotaal:
Heggenmus 1 / -
kleine karekiet 1 / -
koolmees 3 / -
pimpelmees 3 / -
rietgors 3 / -
roodborst 3 / -
tjiftjaf 2 / -
tuinfluiter 1 / -
winterkoning 2 / 3
zwartkop 24 / 2 <- beide dus uit het groene glop.
-------------------------------------------------
Totaal 43 nieuw geringd en 5 terugvangsten is 48 vogels, 10 soorten.


In het wandelparadijs oftewel het Glop is het een heel rustige dag. Leo kan het amper bijsloffen. Het blaadjes plukken bedoel ik dan... Niks bijzonders over het glop te melden dus. In de avondschemer ziet hij nog een houtsnip over het Glop vliegen.

maandag 21 september 2009

rust op het eiland (wat vogels betreft dan...)

Voor het lopen van de 1e ronde heb ik al gebruik kunnen maken van een wekservice. M'n collega Luc te Marvelde van het NIOO belde gisteravond met de mededeling dat hij op het eiland was en graag een ochtend een rondje wilde meelopen om te kijken wat we vingen en hoe de baan er nou eigenlijk uitzag. Veel mensen kunnen zich (terecht) geen beeld vormen bij 500 meter mistnet. En dus ging vanmorgen om 06:45 uur de telefoon met de mededeling dat hij gearriveerd was...
Goed, tijdens de 1e ronde van vandaag bleek het meteen al heel rustig te zijn in het Glop. Doordat de wind geheel was gaan liggen en de nacht helder is geweest waren de netten in het rietgedeelte van de opstelling zwaar bedauwd. En dus vangen die netten dan niet. Toch liepen we een rondje met 2 merels (van die grijze beesten die volgens mij echte eilanders zijn) en meteen enkele vinken, een paar zwartkoppen en pimpeltjes. Daarna was het al vroeg in de ochtend stil. stil, stil en hoorde je de blaadjes van de bomen vallen.
Dus besloten we al snel om in actie te komen ten aanzien van eerder geconstateerd achterstallig onderhoud. Kees van Kleef nam de grasmaaier ter hand en heeft van voor naar achter de gehele netopstelling gemaaid. Het zweetbandje kwam er aan te pas en nog stonden de zweetplekken over z'n hele lijf. Ondertussen ben ik met leo Oudejans aan het snoeien geslagen bij de achterste netten van de opstelling waar de berken en de wilgen inmiddels een hoogte van 4 meter hadden bereikt. Na de middag hebben we nog het langste grofmazige net verplaatst. Het heeft nu een prachtige plek gevonden parrallel aan de langste rij netten in de schapenweide. We zullen zien of dit beter werkt dan een parallel-opstelling op een meter afstand van een normaal net.... Ondertussen ben ik ook nog aan het zoeken geweest naar de oorzaak van het fenomeen dat alle 6 mini-luidsprekers die we in huis hadden voor het geluid achter in de opstelling niet meer werkten. Waren ze allen opgeblazen tijdens het gebruik voor de nachtelijke waterrallenvangst? Nee, al snel bleek dat iemand met de kabels aan het verwisselen was geweest en dat de luidsprekerkabel dus weer in de verkeerde poort was aangesloten. Tja, als je dan daarna de luidsprekers gaat testen kom je inderdaad tot de conclusie dat ze het geen van allen doen...
Net na zessen ben ik op de fiets gesprongen om in de zeereep voorbereidingen te treffen voor een vangsessie aldaar. Dat was maar goed ook want nadat daar een maand niet meer gevangen was waren de netbaantjes overwoekerd door doorgegroeide braamtakken en hingen de rietstengels links en rechts over de paadjes. Dat kostte dus nog wat snoeiwerk tot in het donker. Maar goed, het ligt er mooi bij en we zullen zien of het daar morgen beter wil vangen dan in het groene glop.

Dagtotalen:
heggenmus 4 / -
kleine barmsijs - / 1
koolmees 2 / 3
pimpelmees 6 / 1
roodborst 2 / 1
sijs 2 / -
tjiftjaf 6 / 1
vink 13 / 1
vuurgoudhaan 1 / -
winterkoning 1 / 2
zanglijster 1 / -
zwartkop 3 / -
-----------------------
Totaal 43 nieuw geringde en 11 teruggevangen exemplaren = 54 vogels.

zondag 20 september 2009

Naar Schier ! maar hoe...

vandaag doorgereisd naar Schiermonnikoog. Leo Oudejans en Kees van Kleef zitten daar al op mij te wachten want door spraakverwarring die grotendeels aan mijzelf toe te schrijven viel had ik deze week niet in m'n agenda staan. De reis naar Schier werd een hele belevenis. Ik bleek op het station in Zwolle dus in het treinstel te zijn gestapt dat naar Leeuwarden ging en niet naar Groningen. Nu maakt dat voor de reis naar Schier niet zoveel uit, maar dat wordt anders als er in Heerenveen wordt omgeroepen dat de trein maar tot Akkrum rijdt en dat daar vervangende bussen staan. Dan wordt het dus onmogelijk om de aansluiting met de veerboot nog te halen en val je dus in een gat van 4 uur wachttijd op de volgende boot. En er rijden alleen maar bussen van Leeuwarden naar Lauwersoog die aansluiten op bootaankomst of vertrek....
De wachttijd wordt gelukkig nog iets verdeeld omdat er een bus op een tussenboot rijdt die alleen maar aankomt in Lauwersoog en niet weer vertrekt. Kan ik in ieder geval nog even 2 uur over het Wad uitkijken naar het eiland waar ik zo graag heen wil... In Lauwersoog is het bijna windstil en is er op het gebied van vogels ook al zo goed als niks te beleven. Een groepje van een stuk of 50 steenlopers staat te slapen op één van de steigers en een paar zilvermeeuwen staan futloos op de waterlijn te wachten op wat er gebeuren gaat. Na een reis waarbij ik om 08:30 uur uit Zwolle vertrok kom ik om 17:45 uur het Glop binnengelopen. ook daar is het heel rustig. de vangsten zijn vrijwel stilgevallen, zelfs wat de drinkende vinken van de afgelopen dagen betreft. We zullen zien of daar de komende dagen verandering in wil komen.