donderdag 9 april 2009

Het is groen... wat is het groen !

Vanmorgen op pad gegaan om de tweede controleronde van de nestkasten op m'n eigen terrein uit te voeren. Het was verbluffend om te zien hoe veel verder de struiken hier al in de ontwikkeling van kleine frisse blaadjes zijn.

Klein hoefblad op een bedje van zaagsel.

Op de ringbaan zijn we eerst maar eens begonnen met het water geven aan de boompjes die we vorige maand hebben geplant op de plekken waar we met de verjonging van het struweel op de ringbaan bezig zijn geweest. ook aan deze struikjes (sleedoorn, meidoorn en gelderse roos) zaten inmiddels kleine blaadjes die net uit hun knoppen kwamen kijken. Tijdens de controle van de nestkasten troffen we op twee plaatsen op het terrein een dode haas aan. Navraag leerde al snel dat dit geen verkeersslachtoffers waren die door m'n fotograferende broer waren neergelegd om buizerden te voeren. Merkwaardig en onduidelijk. Één van de twee was heel vers dood (deze ochtend) en zat behoorlijk vol met volgezogen teken (zie foto).

Tijdens de controle was ook hier nog maar ongeveer de helft van de kasten bezet en hadden we nog maar 3 kasten waar resp. 1 / 1 / 2 eittjes van koolmees in lagen. Wel hoorden we ook hier 2 bonte vliegenvangers en zaten er op enkele plekken inmiddels zwartkoppen te zingen...
Na het avondeten zijn we nog snel even het Weldam ingefietst om daar het terreintje met de spreeuwenkasten te controleren. De bezetting was daar helemaal abominabel. Geen enkele nestbouw van spreeuw (in 19 kasten), maar slechts 3 kasten waarin mezen waren begonnen. In één van de kasten troffen we weer een dode eekhoorn in z'n nest aan; in precies dezelfde kast waar dat vorig jaar ook al het geval was... wederom vreemd. We hebben het (nog verse) kadaver verzameld om voor onderzoek op te sturen naar de vereniging voor zoogdierkunde, de VZZ. Vanmiddag troffen we in de tuin thuis ook al een waggelende stervende bosmuis aan; één van de buren is dus kennelijk weer met muizenkorrels aan het strooien geweest... ik zou er haast blij van worden dat de uilen rond mijn huis inmiddels verdwenen zijn... Ik kan er zo zachtjes aan niet meer tegen in dit land, waar de ene belanghebbenden nu ook al lopen te klagen dat de natura 2000 gebieden alles in de weg staan en de andere belanghebbenden klagen dat de regels van de gebieden niks voorstellen en geen verbetering voor de natuur betekenen. De provincie Overijssel heeft inmiddels aangekondigd dat er niet meer te besturen valt door die natura 2000 gebieden. Je weet wel waar dat weer op uitdraait...
Zondag 5 April 2009; Schaarsbergen, Hoge Veluwe.
Vanmiddag begonnen met de eerste ronde voor de nestkasten van het derde gebied. Het zonnetje was inmiddels doorgebroken en het was lekker zacht weer. Dat had meteen effect op de witte fietsen bij de ingang want er stonden er alleen nog maar 5 met een lekke band; de rest was allemaal in gebruik. Bij het vijvertje bij de caravan werd al flink gebadderd getuige de watersputters op de rand van de bak. Voor ik de caravan verliet zat er een vink na het baden nog even op een tak die ineens langgerekt in de paalhouding ging zitten en roerloos bleef staan. Na enige tijd bleek waarom hij zo ging staan. In de buurt klonk sperweralarm van mezen en even later kwam er inderdaad een sperwer overgevlogen. Een vink heb ik dergelijk gedrag nog niet eerder zien vertonen, een aantal andere soorten wel. Vanmiddag zag ik ook een vrouwtje vink als een boomklever tegen een berk zitten om stukjes berkenbast los te trekken om te verwerken in het nest. Het was verbluffend hoe lang deze vink dat nog kon volhouden zonder met de vleugel te hoeven slaan om het evenwicht terug te krijgen of opnieuw grip te krijgen op de boomschors. Vanmiddag tijdens de controle 3 wilde zwijnen en een mooie reebok gezien in de hoek van de voormalige camping van de vrienden van de hoge Veluwe. De bezetting van de nestkasten was wederom zeer beperkt en zeker voor het bosvak van vandaag viel het aantal territoria van boomklevers enorm tegen. Wel trof ik weer een boomklevernest in een nestkast met vlieggat voor pimpels. In precies dezelfde nestkast waar we 2 jaar geleden ook een boomklever hadden. En dat terwijl er vlakbij deze kast 2 kasten beschikbaar waren die dus nog niet bezet waren. Het geeft maar aan hoe kieskeurig vogels kunnen zijn ten aanzien van de geschiktheid van de directe omgeving van de nestplek.
Tegen het eind van de route hoorde ik tijdens het drinken van een bak koffie ineens een heel herkenbaar geluid, maar moest 3 keer luisteren voordat ik mijn vermoeden kon bevestigen… een bonte vliegenvanger! De vogel zat luid te alarmeren en ik kon daardoor gemakkelijk de plek vinden waar hij zat. Het bleek een mooi donkere man en hij zat te bekvechten met een paartje koolmezen bij dezelfde nestkast waar vorig jaar ook de eerste bonte vliegenvanger werd waargenomen. Wellicht betreft het dezelfde vogel. Het is voor het onderzoeksgebied op de Hoge Veluwe in ieder geval de vroegste waarneming ooit en maar liefst 4 dagen vroeger dan het vorige record. Dat het in deze tijd van het jaar snel kan gaan bij de vogels bewijst ook wel het volgende voorval: teruggekomen op de camping buiten het park besloot ik om daar nog even een paar nestkasten op te hangen in de omgeving van de caravan. Na ongeveer 20 minuten arriveerden de eerste vogels al (pimpels) om de kastjes te inspecteren. Het mannetje wees drie van de vier kasten aan het vrouwtje die lange tijd voor het vlieggat zat te turen, maar uiteindelijk bij zeker 2 kasten naar binnen ging om het interieur te keuren.
Zodra het vrouwtje de kast inging vloog het mannetje naar één van de andere kasten en daar herhaalde het ritueel zich even later. Vervolgens werd ook nog even een derde kast bekeken maar vrouwlief wees die kast kennelijk al vrij snel af want we zagen ze er niet terug.
Er verscheen kortstondig nog een extra paartje pimpels maar die werden vakkundig de deur gewezen, in figuurlijke zin dan. Een derde kast werd kennelijk al snel afgewezen want daar zagen we de vogels maar 1 keer kijken.

Maandag 6 April; Schaarsbergen, Hoge Veluwe.
Vanmorgen ook op camping Arnhem 2 mannetjes bonte vliegenvanger gehoord en gezien. De ene zat te zingen en te vechten met koolmezen bij een stel nestkasten die een andere caravanner Zaterdag had opgehangen. In het park vandaag geen nieuwe aankomers gehoord. Ook geen kasten met eieren aangetroffen. Het paartje pimpels dat gisteren de nieuw opgehangen kasten bij de caravan inspecteerden hebben gekozen voor de kast die naar onze inschatting nog het minst geschikt hing (volledig open en bloot aan de enige boom in die omgeving). Ze bleken vandaag al een stapel van 7 cm mos in de kast te hebben gesleept en waren al begonnen met het eerste materiaal voor de deklaag. Dat kun je een werkdag noemen...

Dinsdag 7 April; Wolfheze, De Buunderkamp.
De eerste ronde op de Hoge Veluwe zit erop, dus vandaag samen met Hanneke begonnen met de kasten op de Buunderkamp. Ook hier zag het bos er nog behoorlijk winters uit, maar op een aantal plaatsen hadden de lijsterbesstruiken inmiddels wel kleine blaadjes van een centimeter groot. Ook op de Buunderkamp nog heel wat lege kasten en slechts 1 ei van een boomklever. Ook hier 2 bonte vliegenvangers gehoord. Aan de Noordzijde van het terrein pestte ik tijdens het ploeteren door de dichte wirwar van braam en velden met bosbes een vos op. Da’s al weer een tijd geleden dat ik oogcontact had met dit prachtige zoogdier dat aan de top van ons ecosysteem staat maar door ons mensen toch geen plaats wordt gegund in onze natuur. Ik trof ook een aantal drollen aan en daaruit bleek duidelijk dat Reintje zich hier weet te redden met het overschot wat onze snelweg- eetcultuur hem te bieden heeft. In de nabijheid bevindt zich een tankstation met parkeerplaats en de hele omgeving ligt bezaaid met afval en etensresten. Ik moest deze vos maar eens kliko gaan noemen… ben benieuwd of ik hem/haar dit seizoen nog vaker zal zien.

Woensdag 8 April 2009; Wolfheze, De Buunderkamp.
De tweede helft van de kasten op de Buunderkamp gelopen. Alles verliep prima maar in een deel van de route was duidelijk bezoek van lieden met een verkeerde instelling geweest want 4 kasten bleken te zijn verdwenen (waarom zou je ze bij de Intratuin kopen als je ze in het bos met nest en al kunt halen…) en van een stuk of 10 kasten was het deksel moedwillig eraf gehaald en een eind het bos in geslingerd. Helaas heb ik ook op dit gebied de nodige ervaring met vandalisme en mijn ervaring fluisterde mij in dat de deksels zeer waarschijnlijk de struiken ingegooid zouden zijn. Die intuïtie bleek weer juist; het kostte de nodige tijd om ze weer terug te vinden maar uiteindelijk kwamen ze allen weer boven water…euh .. blad.
Vandaag geen bonte vliegenvangers gehoord, maar dat is ook niet zo gek want het was een winderige herfstige dag; vooral nadat het vanaf half 11 begon te regenen. Die regen hield langdurig aan en zette vooral de lijsterachtigen aan tot vroegtijdige avondzang. Vanavond naar huis afgereisd om daar de eigen kasten te gaan controleren.