zaterdag 26 juli 2008

De eerste verplaatsingen?

Regen bij aanvang en met korte onderbrekingen doorgaand tot 09:30 uur. Op de regenradar blijkt dat er een smalle buienstrook precies als een trein over het eiland trekt. Rondom het eiland is het droog. De vogels houden zich dan ook behoorlijk gedeisd en blijven zitten waar ze zitten. Om 9 uur komt er een kruisbek overvliegen, gedurende de rest van de ochtend verschijnt er regelmatig weer één, maar aan het weifelende rondvliegen te zien is het wellicht steeds hetzelfde exemplaar. Om 09:20 uur een groep circa 20 krijsende gierzwaluwen laag over het bos, in de regen, met hoge snelheid pal noord vliegend; die zie je hier niet vaak. In het uur daarna passeren er nog enkele malen kleine groepjes. Ze zullen op zoek zijn naar de randen van het regengebied waarin ze zitten; daar is immers vreten te halen voor ze. Als omstreeks 10:30 uur de wolken openschiuven en de zon vrij spel krijgt loopt de temperatuur gierend snel op tot de waarden een drukkend benauwd niveau van 27 graden bereiken. Bij zo'n abrupte verandering verwacht ik een toename van activiteit bij de vogels dus de eerstvolgende ronde gaan er maar wat extra vogelbewaarzakjes mee. En het blijkt te kloppen, ineens 15 stuks, allemaal aan de zuidrand van het terrein foeragerend in de geknotte berkjes. Op de ringtafel blijkt dat daarbij inmiddels ook vogels zitten met aangelegd trekvet. Dat er dus kennelijk een ommezwaai in het verplaatsingspatroon heeft plaatsgevonden laat zich mooi illustreren middels de terugvangst van een fitis uit 2006. In de 4 terugvangsten zit een spreiding van slechts 2 dagen, met 1 uitzondering, een spreiding van 26 dagen later, vorig jaar. En wat helemaal leuk is: de vogel was toen ook nog lang niet zo ver met de slagpenrui als nu. Maar ja, of deze ene vogel een indicator is voor vroege rui moet je betwijfelen. Toch heb ik al heel wat adulte fitissen in de handen gehad die de rui al vrijwel voltooid hadden. Bij dat rondje ook een pimpel die in 2005 en 2006 gevangen bleek, maar daarna nu pas voor de 1e maal.
Na de middag komt onze webmaster, Evert-Jan Rietbergen even poolshoogte nemen om te kijken of er hier nog wel gewerkt wordt. Dat komt goed uit, want ik zit nog altijd met dat technische probleem waar voltages en wattages aan te pas komen…We zijn ruim anderhalf uur aan het prutsen en doormeten van de speakerkabels en verwisselen van stekkers. Maar dan hebben we ineens geluid ! En beiden hebben we geen idee waar het nou aan gelegen heeft…
Aan het eind van de middag is zich aan de overzijde van het Wad een enorm onweersgebied aan het opbouwen. Op een satellietfilmpje is de enorme energie die daarbij vrijkomt prachtig te zien. Vanuit de schapenweide is te zien dat het vrijwel onafgebroken bliksemt. Het onweer schampt Schiermonnikoog net ten zuiden en omstreeks 23 uur valt er heel kort enige regen uit. Voor de vangsten maakt het dan al niet meer uit, in de avond vloog er al haast niks meer en de 'uilennetten' zaten uit voorzorg toch al dicht.
De beurskoers voor vandaag blijft in de min met een SMN-index (strekkende meters net-index) die door 43 vogels op 500 mtr net aan het eind van de dag sluit op 0,086.

Dagvangst van 26 07 08

Nieuw
Boomkruiper 1
Braamsluiper 3
Fitis 6
Grasmus 1
Heggemus 1
Kleine Karekiet 1
Koolmees 1
Pimpelmees 1
Spotvogel 1
Staartmees 1
Tjiftjaf 4
Vink 1
Winterkoning 4
Totaal: 26
Aantal soorten: 13


Eigen terugvangsten
Braamsluiper 2
Fitis 2
Koolmees 2
Pimpelmees 4
Spotvogel 1
Staartmees 1
Tjiftjaf 4
Winterkoning 1

Totaal: 17
Aantal soorten: 8
Totaal: 43

vrijdag 25 juli 2008

mierende meeuwen; meeuwende mieren?

Wederom een heel stille ochtend, hoewel er wel een briesje van 3 bft uit het Noordoosten staat. De 1e ronde levert maar liefst 6 vogels op... Verder oorverdovende stilte in de struiken en het riet. Het is dan al 16 graden celcius. Tijdens de 2e ronde is het ineens volop bewolkt en hangen er zomaar 15 Vogels. Daarbij net als gisteren weer een blauwborst (de 13e voor VRS), maar nu een al helemaal uitgekleurde eerstejaars vogel. De 3e ronde stelt vervolgens pas echt weer teleur, alleen 1 Sijs-man, bij terugkomst in de hoek van sectie 1 en 2 ! Da's dan toch wel weer leuk, zo'n vroeg exemplaar; of zal het toch een broedvogel van het eiland zijn. In de database zit er maar 1 die precies een dag eerder is gevangen, op 24 Juli 2005. Dat exemplaar was toen stevig aan het ruien terwijl deze nog geheel in z'n oude jas rondvliegt. In de rondjes die echt helemaal geen veer opleveren rij ik nog even een paar kruiwagens zand het veld in; op een aantal plekken zijn de kanten van de looppaden behoorlijk uitgetrapt. Er komt nog even bezoek kijken hoe de zaken hier lopen. Het is Jan Westera, assistent van mederinger Henk Luten. Hij zit met z'n gezin in het dorp. Aan het eind van de middag valt de wind weg en beginnen er wolken vliegende mieren op te stijgen boven het terrein. Het duurt niet lang of de lucht hangt vol met kokmeeuwen die zich kriskras door elkaar heen kruisend op de mieren storten; dat ruimt in een korte tijd heel wat insecten op zeg... 's avonds ben ik aan m'n derde jungletocht begonnen om de andere kabel tussen de struiken door het veld in te trekken. De afgelopen dagen zaten er nog een paar keer een enkele merel en een paar fitissen te zingen. In de snoeihoop bij het meteoveld zitten ook nog jonge fitissen in het nest. En dat terwijl ik vanavond de 1e fitis met trekvet vang. Ik had er in eerdere dagen al een aantal die de slagpenrui al voltooid hadden, maar nu dus de 1e met aangelegd vet. In de laatste ronde zo ook nog bij een braamsluiper.
En dan tot slot nog de beursberichten: de SMN-index (strekkende meter net-index) zit vandaag na 2 dagen in de min nu met 49 vogels op 500 meter net weer licht in de plus en eindigt op 0,098. Vanavond blijft het lekker zwoel buiten en passeert er weer een onweersbui ten noorden van het eiland. Voor morgen wordt er wat meer buiigheid voorspeld, afwachten maar.

Dagvangst van 25 07 08
Nieuw
Blauwborst 1
Boomkruiper 1
Braamsluiper 3
Fitis 13
Grasmus 1
Koolmees 1
Pimpelmees 1
Sijs 1
Spotvogel 2
Tjiftjaf 6
Tuinfluiter 1
Vink 2
Zanglijster 1
Totaal: 34
Aantal soorten: 13


Eigen terugvangsten
Fitis 3
Heggemus 1
Pimpelmees 2
Spotvogel 1
Tjiftjaf 4
Tuinfluiter 1
Winterkoning 1
Zanglijster 2
Totaal: 15
Aantal soorten: 8

Totaal: 49

donderdag 24 juli 2008

Een kraaitje mayo graag ....

Zoals verwacht was het vanochtend vroeg een paar uurtjes nat van de dauw. Gelukkig niet op de netten, maar alleen aan de grond. Het is aanvankelijk helemaal windstil. De jonge buizerd zit al weer (of nog…) te schreeuwen om vreten. De 1e ronde levert slechts 8 vogels op en de stilte in het terrein voorspeld weinig verbetering voor de volgende ronde. In deze 1e echter wel een houtduif die al op mij hangt te wachten in één van de 2 grofmazige netten. Het is een behoorlijk zware adulte vogel, als ze goed volgroeid zijn lijken het wel de transportvliegtuigen onder de vogels. Net als bij meeuwen en kraaiachtigen ben ik altijd onder de indruk van de pracht van hun ogen. Vreselijk dat er in ons zich beschaafd noemend landje jaarlijks 500.000 van deze vogels worden afgeschoten terwijl de havikken in de bossen honger hebben...
Bij het meteoveld ook nog een juveniele blauwborst, volledig in jeugdkleed. Dat is zeker geen alledaagse soort in ons vangterrein en de 1e van dit jaar. Bij de 3e ronde komt de wind langzaamaan opzetten en blijkt te zijn gedraaid naar pal oost. Als het al later in het seizoen zou zijn dan zou het adrenalinegehalte in het vogelaarsbloed al wel flink zijn toegenomen, maar nu is het nog wat aan de vroege kant. Hoewel…. Je weet maar nooit, er is wel eens eerder iets leuks midden in de zomer uit het oosten of zuidoosten gekomen…
In die 3e ronde zit er bij de overgang van de schapenweide een winterkoning behoorlijk ingewikkeld in de onderste baan van een net. Daar lijken ze voor te zijn ontworpen… hij blijkt na het nodige spring- en danswerk in zijn geheel door 1 maasje van het net te zijn gekropen of gevallen. En ja, leuk hoor: na bijna 10 minuten peuteren spuit de vogel zo ineens onder luide dankzegging weg…. Om een 20 meter verderop opnieuw in een net te belanden. Dan scheelt het dat je in de buurt bent. Bij de ringtafel zit vanmorgen enige tijd de 1e atalanta die ik hier zie; wat is het een mager vlinderjaar ! In het 1e net dat pal achter het gebouw staat vang ik een adulte man putter; er zitten er in ieder geval nog 2 in de berken en het is snel duidelijk wat ze hier bracht… op een paar meter van het net staat een groepje distels in het eerste zaad !
Na de middag blijkt er weer iets groots in één van de grofmazige netten te hangen. Het is zwart en….. houdt van patat ! Van patat ? Ja, want op een halve meter naast de vogel hangt tevens iets wits in het net...... een patatbakje ! Een zwarte patatkraai dus. De vogel heeft de mayonaise nog aan de snavel zitten…
De verdere vangsten zijn tegen dat tijdstip inmiddels helemaal overgegaan in het vangen van slechts af en toe een vogeltje maar vooral blad, dode takjes en de beruchte elzenproppen.
De wind heeft nl inmiddels flink aangehaald en bereikt uiteindelijk aan het eind van de middag zelfs enige tijd 6 bft. Ach ja, het houdt je bezig…'s avonds niet echt een opleving in de vorm van slaaptrek, maar nog wel een merel in een grofmazig net. Het is een zwaar ruiende vrouw uit het voorjaar van 2007. Ze is in 2 kalenderjaren nu 7 x gevangen, 6 x in Juli en 1 keer op 6 Augustus. Dus nooit later in het seizoen. De daglijst eindigt met een aantal van 29 nieuw geringde en 17 teruggevangen vogels; in totaal dus 46 vogels. Een te verwachten terugval na 3 dagen vangen. Als de nacht valt is het boven het eiland helder, is de wind weer teruggevallen naar 2-3 bft, maar blijkt het boven de Noordzee pal ten noorden van Schier te onweren.

Dagvangst van 24 07 08

Nieuw
Blauwborst 1
Braamsluiper 2
Fitis 4
Houtduif 1
Kleine Karekiet 2
Koolmees 2
Pimpelmees 2
Putter 1
Roodborst 1
Tjiftjaf 8
Tuinfluiter 1
Vink 1
Winterkoning 2
Zwarte Kraai 1
Totaal: 29
Aantal soorten: 14


Eigen terugvangsten
Bosrietzanger 1
Braamsluiper 1
Fitis 2
Heggemus 1
Koolmees 1
Merel 1
Pimpelmees 1
Roodborst 2
Staartmees 2
Tjiftjaf 2
Tuinfluiter 1
Vink 1
Winterkoning 1
Totaal: 17
Aantal soorten: 13


Totaal: 46

woensdag 23 juli 2008

En het werd zomer...

Een heel stille en rustige vroege ochtend. Bij het lopen van de eerste ronde staat er een lekker zwak briesje, nog steeds uit WNW en kracht 1-2 bft. Wat kan het dan toch stil zijn op het eiland; alleen de schapen lopen nu opvallend te schreeuwen. Aan hun geluid is te horen dat ze rondom het hele glop lopen, gelukkig met uitzondering van de Westzijde van het terrein…. In de 2e ronde blijken alle 13 vogels van die ronde in sectie 5 te hangen… de 3e ronde doet dat nog eens dunnetjes over, zij het met net wat minder vogels. In de loop van de ochtend zakt de wind verder weg en komt de zon tevoorschijn waarna de temperaturen al snel stijgen richting 20 graden. En zoals bij die combinatie dan te verwachten valt dalen de vangsten evenredig.
De afgelopen 3 dagen vliegen er verspreid over de hele dag maar met piekjes in de ochtend en avond bosruiters over het glop; meestal 1 of 2 stuks, maar ik heb er ook al wel 4 tegelijkertijd gezien. De meesten gaan zuidwaarts de polder in maar sommigen vliegen ook wat vertwijfeld boven het vangterrein rond en vliegen vervolgens door richting de voormalige strandvlakte.
Na de middag heeft de zon al een dusdanige uitwerking op de bosbodem dat de blaadjes die afgelopen weekend van de bomen werden geblazen inmiddels knisperen onder je voeten. Stilletjes langs de netten lopen is er niet meer bij. Het is ook opmerkelijk hoe het water in de glopsloot lijkt te vervliegen als sneeuw voor de zon, dat kan toch nu nog niet louter door verdamping komen?
Met het mooie weer komen ook meteen een paar vlinders los; bij de ringtafel zat vanmiddag een kakelverse gehakkelde aurelia op de kamperfoelie, verder in het terrein af en toe kleine koolwitjes, koevinkjes en bonte zandoogjes. Bij de zandbult naast het gebouw staat een eerste resultaat van een paar jaar zand aan en afvoeren: een mooi exemplaar van het strandduizendguldenkruid staat stoer te bloeien. Tegen half vier in de middag hoor ik voor het eerst deze dagen sperweralarm rond het veldlab. De ronde die ik daarna loop levert midden op de middag ineens verspreid door het terrein 13 vogels op… Uiteindelijk sprokkelt het de hele dag een beetje door, maar loop ik ook al wel een paar rondjes zonder vogels en dat is mij jaren niet meer zo vroeg in de 1e vangweek overkomen. Het is ook bij tijd en wijle doodstil in het vangterrein. Normaal gesproken hoort het nu ook te gonzen van de insecten, maar ook dat blijft uit. En ja, als er weinig te vreten is voor de vogels…. 's avonds koelt het bij een heldere hemel flink af tot het dauwpunt wordt bereikt. Dat worden morgen natte netten… Ten noorden van het glop vliegt vanavond een buizerdpuber continu bedelend achter z'n ouders aan te zeuren. Met een toch nog onverwacht dagtotaal van 73 vogels eindigt deze zonnige zomerdag. Morgen meer zon en minder vogels ?

Dagvangst van 23 07 08

Nieuw
Braamsluiper 2
Fitis 17
Grasmus 1
Koolmees 1
Pimpelmees 4
Rietgors 1
Rietzanger 1
Spotvogel 2
Tjiftjaf 15
Winterkoning 5
Zwartkop 2

Totaal: 51
Aantal soorten: 11


Eigen terugvangsten
Bosrietzanger 2
Braamsluiper 1
Fitis 4
Kleine Karekiet 1
Koolmees 1
Merel 1
Pimpelmees 3
Roodborst 1
Tjiftjaf 3
Vink 1
Winterkoning 3
Zanglijster 1

Totaal: 22
Aantal soorten: 12

Totaal: 73

dinsdag 22 juli 2008

Eerste najaarsvangdag op Schiermonnikoog.

Na enkele ronduit herfstachtige dagen (ik had nooit gedacht het seizoen nog eens te beginnen met 1,5 uur elzenproppen peuteren) heb ik gisteravond in het donker de netten opengeschoven. Dit onder het genot van een koor van ruggestreeppadden en bij de laatste netten om 23:30 uur de opkomende maan. Dan kan de zaklamp weer uit.
Om 06:00 uur vanochtend de eerste ronde gelopen en…op de terugweg toch weer motregen ! De buienradar gaf inderdaad kleine plukjes van lichte regen aan, maar …. Alleen boven Schier ! Ik kom terug met 20 vogels, hoofdzakelijk fitis, tjif en winterkoning, wat anders… Bij aanvang van de 2e ronde regent het nog eventjes, maar daarna knapt het op. Vanaf de 3e ronde zakken de vangsten al duidelijk in. Het is dan ook wel erg stil in het vangterrein. Alleen hier en daar wat piepjes van fitjaffen en spotvogels. Voor de middag zie ik in de struiken een putter een op de tak zittend jong voeren. Nadien vliegt de oudervogel weg, maar blijft alarmerend in de omgeving aanwezig. Iets verderop blijkt waarom: er hangen 2 juveniele putters in het dichtstbijzijnde net.

Vlak voor het middaguur begint de bewolking te breken, gaat de wind, aanvankelijk 3 bft NW, aan het afzwakken naar 1 bft aan het eind van de middag.In tegenstelling tot voorgaande jaren heb ik dezer dagen nog helemaal geen barmsijzen gehoord, toch hing er vanmiddag ineens één in vers jeugdkleed direct achter het gebouw in het net. Het bleek later ook pas de 1e van het jaar te zijn. Erg opmerkelijk. Verder nog een paar terugvangsten uit voorgaande jaren: een kleine karekiet uit 2006, dit jaar pas voor de 1e maal teruggevangen terwijl de vogel in voorgaande 2 jaren een paar keer per broedseizoen is gevangen, met in beide jaren als laatste datum 31 juli. Verder heel weinig kleine karekieten, maar die lopen in ons vangterrein t.g.v. de verlanding sowieso in aantal terug, dit hele voorjaar hadden we er nog maar 19 geringd.

Er is vandaag nog gevangen zonder gebruik van geluid. Gisteren heb ik de jaarlijkse jungletocht gemaakt om het kabelmateriaal ( dat we vorig jaar kregen ) tussen de struiken door te vlechten. Alle stekkers er aangeschroefd en op het moment supreme de laatste stekker bij de speaker aangesloten en…. Stilte ! Er zal dus waarschijnlijk wel ergens een breuk ( is dat dan die kink ) in de kabel zitten, maar vind die maar eens…. Morgen dan toch maar even doormeten, en bij uitblijven van avifaunistische decibellen van betekenis toch maar weer met de oude kabel de jungle in.
In de laatste rondes is te merken dat de temperaturen weer zijn opgelopen. De avond wordt zelfs een beetje zomers zwoel en in het terrein beginnen tientallen sabelsprinkhanen raspend aan hun avondconcert. De ruggestreeppadjes hebben kennelijk andere zaken aan hun hoofd, maar er komen nog wel 2 houtsnippen vanuit het noorden het vangterrein indonderen… eens zien wat dat morgenochtend oplevert.

Dagvangst van 22 07 2008

Soortnaam Aantal

Nieuw
Boomkruiper 1
Bosrietzanger 2
Braamsluiper 5
Fitis 12
Kleine Barmsijs 1
Koolmees 4
Pimpelmees 4
Putter 2
Spotvogel 1
Tjiftjaf 11
Vink 2
Winterkoning 3
Zanglijster 1
Totaal: 49
Aantal soorten: 13

Eigen terugvangsten
Bosrietzanger 5
Braamsluiper 4
Fitis 7
Kleine Karekiet 1
Roodborst 1
Spotvogel 2
Tjiftjaf 7
Tuinfluiter 1
Winterkoning 4
Zanglijster 1
Zwartkop 1
Totaal: 34
Aantal soorten: 11

Totaal: 83

maandag 21 juli 2008

Een nieuw najaar ! Een nieuw najaar ?

Eergisteren vertrokken naar Schiermonnikoog want het nieuwe najaars-ringseizoen nadert met rasse schreden. De eerste geluiden van trekbewegingen bij rietzangers komen al uit het veld en de bosrietzangers zullen ook niet lang meer wachten. Afgelopen week heeft Wim Fokker met zijn gezin het laaste ringwerk in het kader van de broedseizoens-monitoring verricht en is hij tevens al enorm in de weer geweest om de baan voor het komende najaar voor te bereiden. Dat betekent dat alle netten solide afgeschoord op hun vaste plaats komen te staan nadat eerst de vangbanen gemaaid en gesnoeid zijn. Het is voor het eerst sinds jaren dat dit werk door wim van mij is overgenomen, en ik moet zeggen: het voelt heel vreemd om dan in een gespreid bed aan te komen....

De overtocht met de veerboot was niet om over naar huis te schrijven, regenbuien volgen elkaar in hoog tempo op en er was daardoor in combinatie met behoorlijk hoogwater zo goed als niks aan vliegende beesten te zien. Haast vanzelfsprekend kom je dan ook in de regen aan en fiets je zo snel mogelijk door naar de ringbaan in het groene glop. Alle bagage zo snel mogelijk uitgepakt want het eerste regenwater liep al naar binnen.... de regen ging daarna snel over in een donders onweer. Tegen een uur of 2 naar het dorp gefietst voor een grote lading boodschappen. Ik zit de komende week alleen in het vangterrein en als de netten éénmaal openstaan kan ik het vangterrein niet meer uit. En het was te verwachten: meer mensen kwamen op dat idee....
En dan begint in het enigste supermarktje op het eiland weer het bekende zomerse ritueel van langzaam vooruitschuivende en door elkaar krioelende badgasten in een overvolle winkel. Goederne uit de schappen gaan af en toe van hand op hand want als je ergens voorbij bent gelopen en vergeten bent iets uit dat schap te pakken moet je niet denken dat je even terug kunt lopen... Ach, het hoort zo ongeveer bij de vele charmes van het eiland. Iedereen ondergaat dit fenomeen gelaten, want het is toch klotenweer en je bent op vakantie.... Thuis aan de vaste wal zou zo'n situatie in iedere supermarkt tot heel andere reacties hebben geleid. Het is het bekende waddenaffect: je stapt van de veerboot af en hebt de hele wereld achter je gelaten....
Na de supermarkt nog even naar het winkeltje met 2e hands boeken en met 2 nieuwe oude boeken in de tas terug naar het Glop; ik red me de komende week wel !
Daar aangekomen blijken de boodschappen al bezorgd te zijn en..... begint mijn ringseizoen meteen met een nieuwe soort voor de ringbaan: een groot exemplaar van de soort volkswagen en dan nog wel de ondersoort transporter..... wat blijkt: de bezorger heeft bij het keren van de bestelbus in het eerste mistnet gehangen en het omver gereden ! Gelukkig was het net gesloten en blijft de schade beperkt tot een kromme netstok...

Gisteren weer een dag met regelmatig buien. Dus maar bezig gegaan met de eerste voorbereidingen voor het installeren van de geluidsinstallatie waar we de vogels mee lokken naar de vangopstelling. Verder nog wat kruiwagens met zand naar de lagere delen in de opstelling getransporteerd en nog wat door de sterk aangewakkerde wind overhangende en geknakte takken en riet gesnoeid. Tegen de avond neemt de wind fors toe en is het plaatje waarbij het lijkt alsof het herfstseizoen al volop gaande is compleet !